پرسشنامه مشكلات يادگيري كلورادو

Colorado Learning Difficulties Questionnaire (CLDQ)

معرفی: عليرغم اينكه حدود و مختصات مشكلات يادگيري سالهاست كه بر متخصصين مربوطه مشخص شده است  ولي تشخيص اين مشكلات زمان بر بوده و مستلزم مشاهده عملكرد دانش آموز و اجراي مصاحبه تخصصي است. بعبارت ديگر يك ابزار سريع با قدرت تشخيصي بالا تاكنون در اختيار روانشناسان تربيتي و باليني نبوده است تا براساس آن در زماني كوتاه نسبت به غربالگري دانش آموزان از لحاظ مشكلات يادگيري، اقدام كنند. توجه به همين خلاء ابزاري در حوزه  مشكلات يادگيري بود كه ويلكات و همكاران ( 2011 ) را به طراحي و ساخت پرسشنامه مشكلات  يادگيري كلورادو  (CLDQ)ترغيب كرد. اين پرسشنامه براي غربالگري و شناسايي كودكاني كه مشكل يادگيري دارند، ساخته شده است. ابزار مذكور، مشكلات يادگيري را در پنج عامل خواندن، حساب كردن، شناخت اجتماعي، اضطراب اجتماعي و مشكلات فضايي طبقه بندي مي كند و از خصيص ههاي روان سنجي مطلوبي برخوردار است. ويلكات و همكاران ( 2011 ) در نخستين گام(CLDQ) را در هشت حوزه خواندن، حساب، توجه/بيش فعالي، اضطراب، افسردگي، كاركرد اجتماعي، توانايي فضايي، و حافظه طراحي كرده بودند ولي يافت ههاي حاصل از تحليل عاملي اكتشافي و تائيدي پنج عامل همبسته ولي مجزا را آشكار ساخت. اين عوامل عبارتند از خواندن، حساب، شناخت اجتماعي، اضطراب اجتماعي و مشكلات فضايي. بنابراین پرسشنامه توسط ويلكات و همكاران ( 2011 ) تهيه شده و مشكلات يادگيري را متشكل از پنج عامل اساسي خواندن، حساب كردن، شناخت اجتماعي، اضطراب اجتماعي و عملكردهاي فضايي مي داند كه موجب مشكلات يادگيري مي شوند. اين پرسشنامه كه از 20 آيتم تشكيل شده است، توسط والدين دانش آموزان تكميل مي شود. پاسخ به هر عبارت در يك مقياس ليكرت 5 درجه اي از اصلاً ( 1) تا هميشه ( 5) مي باشد.  همانطور که در ادمه اشاره خواهد شد اعتبار  اين پرسشنامه و مؤلفه هاي آن، توسط سازندگان پرسشنامه با روش هاي همساني دروني و بازآزمايي بررسي شده و مقادير قابل قبولي را بدست داده است (ويلكات و همكاران، (2011 ). روايي تفكيكي و روايي سازه پرسشنامه مذكور را  در حد مطلوب گزارش کرده اند: . خواندن 64/0 ؛ ریاضی 44/0 ؛ شناخت اجتماعی64/0؛ اضطراب اجتماعی 46/0 و فضایی 30/0 (ویلکات و همکاران،2011 به نقل از حاجلو، رضایی شریف،1390).

طریقه نمره گذاری

پاسخ های ازمودنی بر اساس طبقه بندی زیر نمره گذاری می شود:

خرده مقیاس های پرسشنامه

مشخصات روان سنجی

يافته هاي که  حاصل ارزيابي اعتبار CLDQ و عوامل پنج گانه آن بواسطه ي دو روش همساني دروني و بازآزمايي در پژوهش حاجلو و رضایی شریف(1390) می باشد،  نشان میدهد كه اين پرسشنامه از اعتبار قابل ملاحظه اي برخوردار مي باشد. ضريب اعتبار CLDQ با محاسبة آلفاي كرونباخ براي كل پرسشنامه 90/0 به دست آمده است. با توجه به اين نكته كه در فرم اصلي CLDQ ويلكات و همكاران ( 2011  ) همساني دروني كل سؤال ها را بواسطه ي محاسبه آلفاي كرونباخ 95/0 گزارش نموده اند، تفاوت قابل ملاحظه اي بين گزارش نمود، تفاوت قابل ملاحظه اي بين نتايج اعتباريابي پژوهش حاضر و نسخة اصلي CLDQ احساس نمي شود.

طي مطالعه حاضر انواع روايي محتوا، تفكيكي و سازه CLDQ نيز مورد بررسي قرار گرفت. با توجه به اینکه روایی محتوا جنبه عقلی و منطقی داشته و نمی توان نتیجه را بر اساس روش های آماری به صورت یک ضریب عددي تعيين نمود، لذا تأييد و تصديق متخصصان مربوطه در امر ارزیابی روایی صوری و منطقی CLDQ ملاك عمل واقع گرديد. با تحليل روايي تفكيكي CLDQ مشخص گردید که پرسشنامه ی مذکور از قدرت تمايزگذاري مطلوب برخوردار بوده و به گونه ای  رضایت بخش می تواند افراد دارای مشکلات یادگیری را از افراد عادی متمایز سازد.

نتايج حاصل از ضرايب همبستگی پیرسون CLDQ با خرده مقیاس های پنج گانه آن و توسل به روش تحلیل عاملی تاییدی، روایی سازه ی CLDQ را تصدیق نمود. ملاحضات مذکور با یافته های روان سنجی سازندگان CLDQ در یک راستا قرار دارد. در کل می توان چنین نتیجه گرفت که CLDQ ابزاری روا برای سنجش مشکلات یادگیری در میان دانش آموزان است و می توان با اطمینان خاطر از آن استفاده کرد.

منابع

Willcutt, E.G., Boada, R., Riddle, M.W., Chhabildas, N., DeFries, J.C., & Pennington, B.F.(2011). Colorado Learning Difficulties Questionnaire: Validation of a Parent-Report Screening Measure. Psychological Assessment, 3, 778–791.

حاجلو، نادر، رضایی شریف، علی(1390). بررسي ويژگي هاي روان سنجي پرسشنامه ي مشكلات يادگيري كلورادو. مجله ناتوانی های یادگیریري، پاییز و زمستان 1390،دوره ی 1، شماره 1/43-24