انواع وابستگی
انواع وابستگی عاطفی نوعی نیاز عاطفی و روانی به فرد دیگری نامیده می‌شود که بدون وجود او فرد وابسته، در زندگی‌اش به مشکل بر می‌خورد و در واقع فرد وابسته از آن جهت به دیگران وابسته می‌شود که گمان می‌کند بدون حضور دیگری نمی‌تواند تعادل روانی داشته باشد.
وابستگی، تمام زندگی فرد را تحت‌الشعاع قرار میدهد و مانع هویت یابی‌اش می‌شود. به طریقی که تمامی زندگی فرد منوط به حضور شخص دیگر بوده و از دست دادن اش سبب برهم خوردن تعادل روانی شده و تمامی کارهای روزانه وی را دچار اختلال می‌کند.
در قالب یک جمله میتوان گفت؛ ما در ارتباط با کسی یا چیزی آنچنان مجذوب شده‌ایم. که احساس میکنیم با نبودن آن، ما نیز نابود می‌شویم در این حالت، ما به شدت به نیاز عاطفی، آن عادت کرده‌ایم.
شکست‌های ما از مهم‌ترین علل وابستگی هستند. و همه ما در ناخودآگاه مان از این که به تنهایی کافی و کامل نیستیم در عذابیم.
گاهی فرد در دوران کودکی به این نتیجه می‌رسد که به تنهایی قادر به انجام کاری نیست و همواره به دیگران نیازمند است و چنین فردی در بزرگسالی نیز به این باور می‌رسد که برای بقا و ادامه زندگی وابسته به دیگران است و همواره به کمک دیگران نیازمند است.
باید بدانید؛ چنین باوری به طور معمول در نتیجه حمایت‌های بیش از حد والدین در دوران کودکی ایجاد می‌شود و سرچشمه شکل گیری شخصیت وابسته است. و این افراد خود را بسیار آسیب پذیر می‌دانند. که مانند یک کودک همواره محتاج کمک و توجه دیگران هستند و به همین دلیل بسیار حساس و زودرنج اند.
وابستگی عاطفی چند نوع است
وابستگی سالم
در وابستگی عاطفی سالم، فرد در زمان مناسب و در صورت نیاز، مستقیما درخواست کمک می‌کند. در روابط با دیگران احساس امنیت، اعتماد و علاقه به میزان کافی وجود دارد.
روابط سالم و در حد اعتدال بوده و هر یک از طرفین در رابطه برای دیگری ارزش و اهمیت قائل هستند.
طرفین در عین حال که به نیاز‌های خود توجه دارند. حس محبت و همدلی را نیز از طرف مقابل خود دریغ نمی‌کنند. و خویشتن حقیقی خود را فراموش نمی‌کنند.
ویژگی‌های وابستگی سالم چیست
باید بدانید که کسی در وابستگی سالم، در دیگری حل نمی‌شود و رابطه سرشار از اعتماد، اطمینان، انعطاف پذیری و خالی از اضطراب، ناامنی، سوءظن و رفتار خصمانه است. وابستگی سالم وابستگی است. که هیجان‌هایی که دو طرف نسبت به هم دارند معقول و منطقی است.
فهم یکدیگر وجود دارد، اما الزامی ندارد که دو طرف عین هم بفهمند و در وابستگی سالم احساس شایستگی در زندگی، شفافیت، تغییر و پیش بینی پذیری در طرفین وجود دارد.
وابستگی ناسالم
فرد در وابستگی عاطفی ناسالم سعی دارد طرف مقابل را تحت کنترل و نفوذ خود قرار دهد. و به دلیل ترس از طرد شدن مانند یک قربانی هرگونه تحقیری را تحمل کند.
انواع عوارض وابستگی ناسالم چیست؟
یک رابطه مخرب ناشی از وابستگی سبب می‌شود که همیشه وحشتی در شخص وجود داشته باشد. که مبادا طرف مقابل او را تنها بگذارد یا به او دسترسی نداشته باشد.
این افراد اغلب ناامید و اندوهگین اند ، توجه به این نکته ضروری است که وابستگی عاطفی اعتماد به نفس را «تخریب می‌کند» و همیشه احساس خشم، تردید نسبت به خود، ترس از طردشدن، ترس از تنهایی، حس عدم امنیت، شرم، حقارت یا ترس از این که دیگران شما را دوست نداشته باشند یا از شما قدردانی نکنند وجود دارد.
فردی که از وابستگی عاطفی رنج می‌برد. تنها برای دیگران زندگی می‌کند و خودش را نادیده می‌گیرد.
زمانی که با دوستانش است، خودش را فراموش می‌کند، زمانی که مشغول کاری می‌شود. خودش را تمام و کمال وقف آن کار می‌کند. تا مورد پسند و قبول دیگران قرار گیرد و یا ذره‌ای از او قدردانی کند و در وابستگی، فرد شروع می‌کند. به گدایی کردن توجه و در عمق وجود خود، احساس رضایت نمی‌کند. و نیاز به تایید و تصویب دائمی از سوی دیگران دارد.
از مطالبه حق خود خجالت می‌کشد و به راحتی اظهار عقیده نمی‌کند. به دیگران محبت می‌کند تا رهایش نکنند.
افراد وابسته در رابطه عاطفی اکثر مشکلات را متوجه خود می‌دانند و «نه» گفتن برای آن‌ها کابوس است. چون احساس شایستگی نمی‌کند. روابط افراد وابسته به سمت کسانی که رابطه سالم دارند نمی‌رود بلکه به سوی افراد باج گیر جذب می‌شوند.
علائم وابستگی عاطفی
نداشتن احساس ارزشمندی
از نشانه‌های عمده وابستگی، نداشتن احساس ارزشمندی است.
در وابستگی، ارزش، لیاقت و شایستگی فرد وابسته را دیگران تعیین و تایید می‌کنند.
یعنی، فرد در صورت از دست دادن آن عامل یا آن رابطه، و عدم تایید، تحسین و تصدیق از سوی مقابل، احساس ناتوانی، حقارت و عدم ارزشمندی می‌کند.
ترس و ناامنی
ترس و ناامنی از دیگر نشانه‌ها است.
حسادت، کنترل افراطی و محدود کردن آزادی نیز از دیگر نشانه‌های وابستگی هستند.
وابستگی یک رابطه عاطفی را به ناکامی می‌کشاند. زیرا انسان وابسته همواره فرد مقابل را وادار می‌کند. به خاطر او، افکار و عقاید و نوع زندگی خودش را عوض کرده و به‌طور کلی طبق نظر او زندگی کند.
مسلما چنین فردی هرگز نمی‌تواند عشق خود را همان‌طور که هست بپذیرد و او را دوست داشته باشد.
فرد وابسته به دیگران تکیه کرده و از توانایی فکر و اندیشه خود استفاده نمی‌کند.
در روابط با دیگران احساس امنیت، اعتماد و علاقه به میزان کافی وجود دارد. روابط سالم و در حد اعتدال بوده و هر یک از طرفین در رابطه برای دیگری ارزش و اهمیت قایل هستند.
وابستگی ناسالم
در این نوع از انواع وابستگی میتوان گفت که در وابستگی ناسالم فرد سعی دارد طرف مقابل را تحت کنترل و نفوذ خود قرار دهد و به دلیل ترس از طرد شدن مانند یک قربانی هرگونه تحقیری را تحمل کند.
بیماری وابستگی چه علامت هایی دارد
زمانی که ما آنچنان مجذوب کسی شده ایم که احساس می کنیم با نبودن او، ما نیز نابود می شویم. در این حالت دچار وابستگی بیمارگونه شده ایم.
برای تجربه این وضعیت می توانیم به شخصی فکر کنیم که ما را اذیت می کند. ولی نمی توانیم آن را رها کنیم یا ارتباطی را تصور کنیم که ما را ناراحت می کند و عذاب می کشیم.
افراد وابسته تنهایی برایشان غیرقابل تحمل و ناامیدکننده است. اغلب این افراد در زندگیشان مسوولیت های اصلی را به دیگران می سپارند.
این افراد به تصمیم ها و اعمال خود اعتماد ندارند و نیازمندند دایما در طول زندگی و کاردرستی اعمالشان از سوی دیگران تایید شود.
از ویژگی انواع وابستگی این است که فرد وابسته برای حفظ کردن افراد در کنار خود از هیچ کاری دریغ نمی کنند. و حتی به اعمالی تحقیرآمیز و ناخوشایند دست می زنند.
افراد وابسته به محض جدایی از کسی که آن ها را حمایت کرده و تکیه گاه آن ها بوده است. یا دچار افسردگی شده یا فورا خود را وارد رابطه دیگری می کنند. تا حمایت های لازم را از طریق او کسب کنند و در چنین شرایطی احتمال ارتکاب اشتباه بسیار بالاست.
فرد وابسته هنگام صحبت و بحث با دیگران حتی اگر با نظر طرف مقابل مخالف باشند او را تایید می کنند. تا مبادا با ابراز مخالفت موجب ناراحتی و از دست دادن طرف مقابل شوند.
افراد وابسته به شدت احساس نیاز به مراقبت دارند و از فرمانبربودن هراسی ندارند.
وابستگی بیمارگونه رو چطور بشناسیم
برای درک موضوع وابستگی بیمارگونه میتونیم این فکر رو همین حالا در ذهنمون بیاریم که به شخصی فکر کنیم که اون شخص مارو اذیت میکنه اما ما نمیتونیم اون شخص رو رها کنیم یا ارتباطی که در اون ما ناراحت میشیم و اذیت میشیم اما نمیتونیم این رابطه رو تموم کنیم،
وقتی به این موضوعات نگاه میکنیم میبینم که این موارد در خیلی از رابطه ها مشاهده میشه رابطه ای که سالم باشه، و ارزش های درستی داشته باشه اصلا این موارد داخل اون وجود ندارد. افرادی که دچار این نوع بیماری در روابط میشن،
تنهایی رو نمیتونن تحمل کنن و این رو یه موضوع غیرقابل تصور میدونن و اغلب این افراد مسئولیت های زندگیشون رو به بقیه میدن برای همین مورده که در مورد قبول کردن مسئولیت همه جانبه زندگی تاکید زیادی داریم.
وقتی که فردی از تصمیم های خودش و کارهایی که میخواد انجام بده اعتماد کاملی نداشته باشه این رفتار رو در زندگیش قرار میده، فرد وابسته در این مورد برای حفظ کردن افراد کنار خودش از هیچ کاری دریغ نمیکنه و حتی کارهای نا خوشایندی رو انجام میدهد.
