آزمون روانشناسی

پرسشنامه نشانه های اختلالات روانی (SCL –90-R)

 

اين پرسشنامه شامل 90 سئوال است. خواهشمند است هر يك از سئوالات را به دقت بخوانيد ونظر خود را در پاسخنامه با علامت ( * ) مشخص كنيد.

ردیف عبارات هیچ کمی تا حدی زیاد خیلی زیاد
1 آيا از هفته گذشته تا به امروز سر دردهائي داشته ايد؟          
2 آيا بي جهت دلشوره داريد و توي دلتان مي لرزد؟          
3 آيا افكار مزاحمي كه دوست نداريد مرتبا وارد سر شما مي شوند كه ولتان نكنند؟ ( منظور افكار مزاحم و تكراري )          
4 آيا ضعف مي كنيد و سرتان گيج مي رود؟          
5 آيا علاقه خود را نسبت به فعاليت ها و لذت هاي جنسي از دست داده ايد؟          
6 آيا ايراد گير هستيد؟          
7 آيا فكر مي كنيد كه اختيار فكرهاي شما به دست ديگران است يعني افكار شما را ديگران كنترل مي كنند و يا با دستگاه هائي از راه دور مغز يا فكر شما را در اختيار خود دارند؟          
8 آيا احساس مي كنيد بخاطر بيشتر گرفتاريهاي شما ديگران را بايد سرزنش كرد؟          
9 آيا فراموش كار شده ايد؟          
10 آيا از ريخت و پاشيدگي ها در اطراف و سر سري گرفتن هاي ديگران ناراحت مي شويد؟          
11 آيا زود دلخور و عصباني مي شويد؟          
12 در هفته گذشته تا امروز در ناحيه قلب يا سينه احساس دردهائي داشته ايد؟          
13 آيا از رفتن به جاهاي وسيع و يا كوچه و بازار مي ترسيد؟          
14 آيا در هفته گذشته تا امروز خودتان را كم قوه حس مي كنيد و يا كند شده ايد؟          
15 آيا فكر اينكه به زندگيتان خاتمه بدهيد به سرتان آمده است؟          
16 آياصداهائي به گوش شما مي رسد كه ديگران آنها را نمي شنوند؟          
17 آيا لرزش داريد؟          
18 آيا احساس مي كنيد كه به بيشتر مردم نمي توان اعتماد كرد؟          
19 آيا بي اشتها شده ايد؟          
20 آيا زود به گريه مي افتيد؟          
21 آيا در برابر جنس مخالف احساس ناراحتي مي كنيد و خجالت مي كشيد؟          
22 آيا احساس مي كنيد طوري گير افتاده ايد كه نه راه پس داريد و نه راه پيش؟          
23 آيا ناگهان و بدون هيچ علتي مي ترسيد؟          
24 آيا ناگهان آنچنان از كوره در مي رويد كه نمي توانيد جلوي خودتان را بگيريد؟          
25 آيا مي ترسيد تنها از خانه بيرون برويد؟          
26 آيا خود را براي هر چيزي سرزنش مي كنيد؟          
27 آيا پشت درد داريد؟          
28 آيا احساس مي كنيدكه كارهايتان پيشرفت نمي كند مثل اينكه گره در كارتان افتاده باشد؟          
29 آيا احساس تنهايي مي كنيد؟          
30 آيا احساس غمگيني مي كنيد؟          
31 آيا براي هر چيز كوچكي زياد دل نگران مي شويد؟          
32 آيا نسبت به همه چيز بي علاقه شده ايد؟          
33 آيا هميشه احساس ترس مي كنيد؟          
34 آيا زود مي رنجيد؟ آيا حساس و زود رنج شده ايد؟          
35 آيا ديگران از فكر هاي شما بدون اينكه به آنها بگوييد با خبر مي شوند؟          
36 آيا فكر مي كنيد كه ديگران حرف شما را نمي فهمند و يا درد شما را حس نمي كنند؟ ( توضيح اينكه : با شما همدردي نمي كنند ).          
37 آيا فكر مي كنيد كه رفتار مردم نسبت به شما غير دوستانه است ؛ يا آنكه شما را دوست ندارند؟          
38 آيا براي اينكه كارها را درست انجام بدهيد مجبور هستيد خيلي آهسته كار كنيد؟          
39 آيا قلبتان تند مي زند؟ طپش دارد؟          
40 آيا درهفته گذشته تا امروز حال تهوع يا دل آشوبي داسته ايد؟          
41 در ميان كساني كه مثل شما هستند احساس مي كنيد از آنها كمتر هستيد؟          
42 آيا در عضلاتتان احساس كوفتگي مي كنيد؟          
43 آيا احساس مي كنيد كه ديگران شما را زير نظر دارند و يا درباره شما با ديگران حرف مي زنند؟          
44 آيا دير خوابتان مي برد؟ خواب رفتن برايتان مشكل است؟          
45 وقتي كاري را انجام مي دهيد آيا مجبور هستيد آن را چند بار تكرار كنيد تا مطمئن شويد آن را درست انجام داده ايد؟ ( مثلا در را چند بار امتحان كنيد تا مطمئن شويد كه بسته است )          
46 آيا تصميم گرفتن برايتان مشكل است؟          
47 آيا از مسافرت با اتوبوس يا قطار يا هر وسيله نقليه عمومي ديگر مي ترسيد؟          
48 آيا دچار تنگي نفس شده ايد؟ ( نمي توانيد راحت نفس بكشيد )          
49 آيا ناگهان احساس مي كنيد كه گر گرفته ايد ( داغ شده ايد ) و يا يخ مي كنيد؟          
50 آيا مجبور هستيد بعضي كارها را نكنيد و يا بعضي جاها نرويد يا دست به بعضي چيزها نزنيد براي اينكه از آنها بي دليل مي ترسيد؟ ( كارها يا جاهايي يا چيزهايي كه ديگران از آن نمي ترسند )          
51 آيا اتفاق مي افتد حس كنيد كه نمي توانيد فكر بكنيد مثل اينكه سرتان از فكر خالي است؟          
52 آيا قسمت هايي از بدنتان خواب مي رود يا گزگز ( سوزن سوزن ) مي شود؟          
53 آيا گاهي احساس مي كنيد كه چيزي راه گلويتان را گرفته است ( مثل اينكه بغض گلو يتان را گرفته باشد؟)          
54 آيا نسبت به آينده نا اميد هستيد؟          
55 آيا وقتي كاري را انجام مي دهيد برايتان مشكل است كه تمام حواستان را جمع آن بكنيد؟          
56 آيا در بعضي قسمتهاي بدنتان احساس ضعف مي كنيد؟          
57 آيا عصبي ( كم تحمل ) هستيد و زود از جا در مي رويد؟          
58 آيا در دستها و پاهايتان احساس سنگيني مي كنيد؟          
59 آيا فكرهاي زيادي درباره مرگ و مردن داريد؟          
60 آيا پرخوري مي كنيد؟          
61 آيا وقتي توجه مردم به شما است يا درباره شما در حضور خودتان حرف مي زنند ناراحت مي شويد؟          
62 آيا بعضي وقت ها حس مي كنيد فكر هايتان مال خودتان نيست يا آنها را توي سرتان گذاشته اند؟          
63 آيا حس مي كنيد كه ميل شديدي به كتك زدن و آسيب رساندن به ديگران داريد؟          
64 آيا صبح ها زودتر از آنچه كه عادت داشته ايد بيدار مي شويد و ديگر خوابتان نمي برد؟          
65 آيا خود را مجبور به تكرار بعضي كارها مانند شستن ؛ شمردن يا دست زدن به چيزهايي مي بينيد؟          
66 آيا بد خواب هستيد؟ ناراحت مي خوابيد؟          
67 آيا گاهي حس مي كنيد كه دلتان مي خواهد چيزي را پرت كنيد ؛ خرد كنيد ؛ بشكنيد؟          
68 آيا فكر ها و عقيدها ي مخصوص به خودتان را داريد كه هيچكس ديگري آنها را قبول ندارد؟          
69 آيا وقتي با ديگران هستيد زياده از حد در فكر و رفتارتان مراقب هستيد كه مبادا كاري كنيد كه آبرويتان برود؟ ( مبادا خطائي از شما سر بزند ).          
70 آيا وقتي در جمع مردم هستيد احساس ناراحتي و غريبگي مي كنيد مثل اينكه با آنها فرق داريد يا اينكه از آنها خجالت مي كشيد؟          
71 آيا انجام هر كاري به نظرتان مشكل و پر زحمت مي آيد؟          
72 آيا نا گهان دچار هول شديد و وحشت زدگي مي شويد؟          
73 آيا در بين جمعيت از اينكه چيزي بخوريد و يا بياشاميد ناراحت مي شويد؟          
74 آيا زيادي درگير مي شويد و جرو بحث مي كنيد؟          
75 آيا وقتي تنها مي مانيد مضطرب مي شويد؟ مي ترسيد؟          
76 آيا ديگران قدر و قيمت شما را نمي دانند؟          
77 آيا در ميان جمع هم خود را تنها حس مي كنيد؟          
78 اين روزها طوري بي قرار و نا آرام مي شويد كه نمي توانيد يك جا بنشيند؟          
79 آيا فكر مي كنيد كه آدم به درد نخور و بي ارزشي شده ايد؟          
80 آيا احساس مي كنيد چيزهاي آشنا ( قيافه هاي – يا مناظر آشنا ) بنظرتان نا آشنا است؟          
81 آيا زود دادو فرياد راه مي اندازيد و چيزها را پرت مي كنيد؟          
82 آيا مي ترسيد كه در انظار مردم غش كنيد و بيفتيد؟          
83 آيا حس مي كنيد كه اگر به ديگران زياد رو بدهيد از شما سوء استفاده كنند؟          
84 آيا افكاري در رابطه با مسائل جنسي داريد كه بيش از اندازه شما را ناراحت مي كند؟          
85 آيا فكر مي كنيد كه آنقدر گنهكاريد كه بايد عذاب و عقوبت ببينيد؟          
86 آيا احساس مي كنيد كه مجبور هستيد كارهايي را انجام بدهيد؟( آيا فكرها و شكلهاي خيالي ترسناك به سراغ شما مي آيد )          
87 آيا خيال مي كنيد عيب و نقص يا اختلال عمدهاي در بدنتان پيدا شده است؟          
88 آيا نزديك و صميمي شدن با افراد برايتان خيلي مشكل است؟          
89 آيا بيشتر اوقات احساس تقصير و گناه مي كنيد؟          
90 احساس مي كنيد داراي يكنوع ناراحتي رواني هستيد يا چيزي ذهن شما را آزار مي دهد؟          

 

 

معرفی پرسشنامه

 این آزمون شخصیتی کوتاه پاسخ علاوه بر تشخیص بیماران روانی در مورد معتادین به الکل و مواد مخدر،ناتوانی های جنسی،بیماران سرطانی،بیماران با نارحتی های شدید جسمی و افرادی که نیازمند مشاوره هستند و یا برای غربال کردن ( به خصوص در مواقع استخدام) با موفقیت مورد استفاده قرار گرفته است.

فرم اولیه این پرسشنامه(SCL-90) به وسیله دراگوتیس،لیپمن و کوری (1973) برای نشان دادن جنبه های روان شناختی بیماران جسمانی و روانی طرح ریزی شده است.

دراگوتیس و همکاران در سال 1984 پرسشنامه مذکور را مورد تجدیدنظر قرار داده و فرم نهایی آن را به نام فهرست تجدیدنظرشده علائم روانی (SCL-90-R) منتشر کردند.

این فهرست کوتاه پاسخ شامل 90 سوال پنج گزینه ای(هیچ =0،کمی =1،تا حدی =2،زیاد =3،خیلی زیاد =4 )است.

محتوای این آزمون 9 بعد مختلف را به شرح زیر می سنجد :

  1. شکایت جسمانی (So):فرد کارکرد بیمارگونه بدن خود را ادراک می کند.
  2. وسواس-اجباری (Oc):فرد بر افکار،تکانه ها و اعمالی تمرکز می کند که ناخواسته هستند.
  3. حساسیت در روابط بین فردی (Is):فرد احساس عدم کفایت،خود کم بینی و احساس ناراحتی در ارتباط با دیگران می کند.
  4. افسردگی (Dp):فرد احساس درماندگی و ناامیدی می کند، نسبت به لذت زندگی بی علاقه است و خلق و خوی افسرده دارد.
  5. اضطراب (An):فرد از اضطراب زیادی برخوردار است.
  6. پرخاشگری (Ag):فرد دارای افکار،اعمال و احساس های ناشی از خشم است.
  7. ترس مرضی (Ph):فرد دارای ترس شدید غیرمنطقی نسبت به یک محرک خاص است.
  8. افکار پارانوییدی (Pa):فرد نسبت به دیگران بدبین است و سوءظن دارد.
  9. روان پریشی (Ps):فرد دارای ویژگی های روان پریشی (ضعیف تا حاد) است.

در ضمن تعداد 7 سوال نیز بطور پراکنده جهت جلوگیری از آگاهی آزمودنی از ماهیت آزمون به پرسشنامه اضافه شده است که مانند سایر ابعاد نمره داده می شود.

 

 ر.وش نمره گذاری و تفسیر

این پرسشنامه 90 ماده در مقیاس لیکرت 5 درجه ای (0 = هیچ، 1 = کمی،  2 = تا حدودی،  3 = زیاد، 4 = به شدت) می باشد. هر یک از سوالات پرسشنامه دارای طیف پنج درجه ای است که از صفر تا چهار نمره (از هیچ تا بی نهایت) را به خود اختصاص می دهد. در نمره گذاری، اولین مرحله، تهیه کلیدی برای محاسبه مجموع نمرات هر بعد است. بدین منظور، ده کلید برای محاسبه 9 بعد از علایم مرضی و سوالات اضافی پرسشنامه تهیه می شود. در مرحله دوم، مجموعه نمراتی کهآزمدنی در هر بعد به دست اورده، به جدولی که برای ثبت نمرات آزمودنی ها در یک پاسختامه وجود دارد، منتقل می شود. برای بدست آوردن مجموع نمرات هر بعد، کلیه ی شماره های غیر از ضفر مربوط به هر بعد، با هم جمع می شوند. در مرحله سوم، برای بدست اوردن میانگین علایم مرضی در هر بعد، مجموعه نمراتی که آزمودنی در ابعاد پرسشنامه (به استثنای سوالات اضافی، گرفته است، بر تعداد سوالات هر بعد تقسیم می شود و میانگین علایم مرضی هر بعد در جدول خلاصه اطلاعات هر آزمودنی، مشخص می گردد. در مرحله بعدی، شاخص علایم کلی (GSI) محاسبه می گردد. به عبرات دیگر، مجموع نمراتی که هر آزمودنی در نه بعد از علایم مرضی و سوالات اضافی گرفته است، با هم جمع می کنیم و بر عدد 90 (تعداد کل سوالات آزمون) تقسیم می نماییم تا شاخص علایم کلی، به دست آید. در مرحله بعد تعدادا سوالاتی را که آزمودنی در آنها نمره صفر گرفته است، تعیین و از تعداد کل سوالات، یعنی عدد 90 کم می کنیم تا شاخجمع علایم مثبت (PST) نیز محاسبه شود. در مرحله بعد برای به دست آوردن شاخص علایم مثبت ناراحتی (PSID)، جمع کل GSI را بر جمع کل PSI تقسیم می کنیم تا شاخص PSDI به دست آید.

ابعاد آزمون SCL-90-R و سوالات مربوط به هر بعد

ردیف بعد سوالات مربوطه شماره سوالات مربوطه در آزمون
1 شکایات جسمانی 12 1-4-12-27-40-42-48-49-52-53-56-58
2 وسواس فکری – عملی 10 65-55-51-46-45-38-28-10-9-3
3 حساسیت میان فردی 9 6-21-34-37-41-61-69-73
4 افسردگی 13 5-14-20-22-26-29-30-31-32-54-71-79
5 اضطراب 10 2-17-23-33-39-57-72-78-80-86
6 پرخاشگری 6 11-24-63-67-74-81
7 اضطراب فوبیک مرضی 7 13-25-47-50-70-75-82
8 افکار پارانوئیدی 6 8-18-43-68-76-83
9 روان پریشی 10 7-16-35-62-77-84-85-87-88-90
10 سایر سوالات 7 19-44-59-60-64-66-89

پایایی (اعتبار) و روایی

سالزمن، اندرکولک و شیدر، پرسشنامه SCL-90-R را به عنوان ابزاری ملاک جهت مطالعه رابطه بین ماری جوانا و پرخاشگری، به کار بردند. طبق گزارش آنها این پرسشنامه توانسته است اختلاف بین گروه های معتاد و غیرمعتاد به مواد مخدر و گروه های پرخاشگری را که برای آنها دارو تجویز شده است، نشان دهد (محمدی روزنهانی، 1380، به نقل از ساعت چی و همکاارن، 1389).

دراگوتیس و همکاران (1976)، گزارش داده اند  که برای محاسبه ثبات درونی پرسشنامه که بر روی 219 داوطلب در آمریکا (جهت سنجش اعتبار پرسشنامه) انجام گرفت، از ضرایب آلفا و کودر ریچاردسون 20استفاده کرده اند و نتایج تعداد ضرایب به دست آمده برای 9 بعد، کاملا رضایت بخش بوده است. پایایی آزمون مجدد که ثبات پرسشنامه را در طول زمان می سنجد، بر روی 94 بیمار روانی متجانس و پس از گذشت یک هفته پس از ارزیابی اولیه، محاسبه شد. نتایج حاصل نشان داد که در اکثر موارد اکثر ضرایب همبستگی بالا (بین 78/0 تا 90/0) بوده اند (شریفی، 1376، به نقل از ساعت چی و همکاران، 1389).

منبع: ساعتچی. محمود، کامکاری. کامبیز، عسکریان. مهناز. آزمونهای روان شناختی. نشر ویرایش. 1389

 

author-avatar

درباره admin

مشاوره روانشناسی حضوری | مشاوره روانشناسی تلفنی | مشاوره آنلاین ۲۴ ساعته | مرکز مشاوره روانشناسی | مشاوره روانشناسی | مشاوره روانشناسی آنلاین | مشاوره روانشناسی تلفنی | مشاوره روانشناسی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *