ازمون حافظه وکسلر

(فرم الف)

Wechsler Memory scale

(W.M.S)

ترجمه وتنظیم: صادق نصری-سید عباس باقری یزدی زیر نظر:دکتر محمد نقی براهنی

توضیحات آزمون:

آزمون حافظه وکسلر که به عنوان یک مقیاس عینی برای ارزیابی حافظه بکار برده می شود نتیجه ده سال تحقیق و بررسی د ر زمینه حافظه عملی، ساده و فوری بوده و اطلاعاتی را باری تفکیک اختلالات عضوی وکنشی حافظه بدست می دهد.

مزایای استفاده از این مقیاس که به طور متوسط 15 دقیقه بطول می انجامد عبارتند از:

• استاندارد شده در حد رضایت است. 2- به تفاوت حافظه درسنین مختلف توجه گردیده است.

3-بهره حافظه ای  (MQ)که بدست می دهد تا حدودی با بهره هوشی آزمودنی قابل مقایسه است.

با این آزمون بطور کلی می توان:

• یادگیری و بخاطر آوری فوری
• تمرکز و توجه
• جهت یابی و بخاط آوری حافظه طولانی مدت را بدست آورد.

مقیاس حافظه و کسلر (فرم الف) شامل 7 آزمون فرعی:

1-آگاهی شخصی در مورد مسائل روزمره و شخصی  2-آگاهی نسبت به زمان و مکان (جهت یابی)   3- کنترل ذهنی   4- حافظه منطقی    5- تکرار ارقام روبجلو و معکوس   6-حافظه بینایی     7-یادگیری تداعیها می باشد.

دستور العمل اجرای این آزمون:

• اگاهی شخصی درمورد مسائل روزمره و شخصی:

این آزمون فرعی از 6 سوال ساده مربوط به اطلاعات شخصی و عمومی تشکیل گردیده و بر روی آزمودنیهایی که دچا ر اختلالاتی همچون senile dementia, aphesia  هستند کاربرد زیادی دارند. نمونه سوالات :چند سال دارید؟…………………………….

نمره گذاری:یک نمره برای هر پاسخ صحیح.         حداکثر نمره:6

• جهت یابی (orientation)

در این آزمون فرعی از 5 سوال ساده همچون چه سالی است؟ چه ماهی است؟و………………برای بررسی جهت یابی فوری آزمودنی استفاده می شود.

نمره گذاری: یک نمره برای هر پاسخ صحیح     حداکثر نمره:5

• کنترل ذهنی: این آزمون فرعی از سه زیر مجموعه تشکیل گردیده و برای تشخیص نقایص مغزی بیماران ارکانیکی مغز بکار برده می شود.

(A): شمردن وارونه از 20 تا 1 . از آزمودنی بخواهید کوشش کند که اعداد را از 20 تا 1 بصورت وارونه بشمارد. مانند:1-………………….18-19-20الی اخر تا 1

آزمونگر میتواند دستورالعمل را تکرار کند ولی نباید هیچگونه کمکی در حین تلاش آزمودنی به وی داده شود. خطاهاو مدت زمان ارائه را یادداشت نمایید(به ثانیه). محدویت زمانی: 30 ثانیه

نمره گذاری: 2 نمره در مدت زمان منظور شده بدون خطا. 1 نمره در مدت زمان منظور شد با یک خطا.

اگر آزمودنی بطور صحیح و بدون خطا در مدت زمان10 ثانیه شمارش را انجام دهد یک نمره اضافی میگیرد. حداکثر نمره:3

(b) شمردن ماههای سال: میخواهم هر چه سریعتر نام ماههای سال رابرایم بگوید فروردین، اردیبهشت،……………..

تعداد خطا و زمان ارائه شده را یادداشت کنید. محدودیت زمانی:30 ثانیه

نمره گذاری:2 نمره در مدت زمان منظور شده بدون خطا. 1 نمره در مدت  زمان منظور شده بایک خطا.

اگر آزمودنی بطور صحیح و بدون خطا در مدت زمان 10 ثانیه ماهها را نام ببرید یک نمره اضافی می گیرد.

حداکثر نمره:3

دستوالعمل (c) شمارش سه به سه : از آزمودنی بخواهید هر چه سریعتر از عدد یک، سه تاسه تا بشمارد. مانند این:……………………7-4-1. به محض رسیدن به عدد 40 آزمون را متوقف کنید. زمان و تعداد خطا را یادداشت کنید. محدودیت زمانی: 45 ثانیه

نمره گذاری:2 نمره در مدت زمان منظور شده بدون خطا

1 نمره در مدت زمان منظور شده با یک خطا

اگر آزمودنی به طور صحیح و بدون خطا در مدت زمان30 ثانیه شمارش را انجام دهد یک نمره اضافی می گیرد.

*حداکثر نمره در آزمون فرعی کنترل ذهنی در سه خرده آزمون:9

4– حافظه منطقی:

این آزمون شامل دو متن حافظه به متون مورد استفاده در استانفورد بینه بوده و مانند آن نمره گذاری می شود. این آزمون بگویید” یک داستان کوتاه 5-4 خطی برایت می خوانم بدقت گوش کن وقتی که تمام کردم شما آن را تکرار کن”. حاضرید؟

بدین ترتیب متن الف برای آزمودنی شمره شمره خوانده می شود. بعد از این که خواندن متن الف تمام شد و نمره گذاری گفته می شود” حالا می خواهم متن کوتاه دیگری را بخوانم، به بینیم چه مقدار از این متن را بخاطر می آوری”

آزمودنی متن: “ب” را می خواهد و همچنین متن قبلی عمل می کند.

نمره گذاری: به هر واحدی که بصورت نکات اصلی در این علامت (/………………/) مشخص شده و زیر آن خط کشیده شده یک نمره تعلق می گیرد. بشرطی که آزمونگر به کلمات اشاره کند یا مفهوم آن را درست بیان نماید.

به طور کلی برای جابجایی یک عبارت به عبارت دیگر نمره ای کم نمی شود. مهم صحت مفاهیم قسمتهای مختلف مربوط به متن هاست. هر متن از 23 قسمت تشکیل شده که هر دو اینها جمع و بر 2 تقسیم می شود.

حداکثر نمره:23

5-تکرار ارقام روبه جلو ومعکوس

الف) ارقام روبه جلو:

دستورالعمل: به آزمودنی بگویید” می خواهم ببینم تا چه اندازه می توانید توجه داشته باشید”. من چند عدد را برای شما می خانم وقتی خواندن اعداد تمام شد شما باید اعدادی را که به صورت ارقام شنیده اید به من بگویید. گوش کنید با سلسله اعداد 4 رقمی شروع  می کنیم.

اگر آزمودنی درکوشش اول موفق نبود سلسله ارقام کوشش دوم اجراء می شود و به همین طریق سوالهای دیگر را می پرسید. سلسله ارقام کوشش دو زمانی اجراء می شود که آزمودنی در سلسله ارقام کوشش اول موفق نباشد. هر گاه آزمودنی در هر دو کوشش مربو ط به سلسله ارقام معینی ناموفق بودآزمایش با این آزمون متوقف می گردد.

حداکثر نمره:8

ب)ارقام به صورت معکوس:

دستورالعمل: همیشه با سری اعداد 3 رقمی شروع می کنیم. برای اجراء به آزمودنی گفته می شود من می خواهم ببینم تا چه حد شما می توانید  اعداد را در ذهنتان نگه دارید. اکنون اعدادی را برای شما می خوانم وقتی خواندنم را تمام کردم شما باید آنها را بطور وارونه به من بگویید.

به عنوان مثال اگر من بگویم “5-9-1” شما چه خواهید گفت؟ “1-9-5″ اگر پاسخ آزمودنی به سلسله ارقام یادداشت شده درست نبود ویا متوجه سوال نشده بود پاسخ به وی گفته می شود”1-9-5″

به آزمودنی گفته می شود: یادتان باشد که شما باید اعداد را به طور وارونه و معکوس بعد ا ز من بگویید” حاضرید؟

اگر آزمودنی موفق به تکرار وارونه سری اول ارقام گردید با سلسله ارقام بعدی ادامه می دهیم. هر گاه آزمودنی در دو کوشش مربوط به سلسله ارقام معینی ناموفق بودآزمودنی متوقف می گردد.

نمره گذاری: نمره آزمودنی برابر با تعداد آخرین سلسله ارقامی است  که وی در کوشش اول یا دوم توانسته است با موفقیت بطور وارونه آنها را تکرار نماید. به عنوان مثال اگر آزمودنی سلسله اعداد 4 رقمی را بتواند بطور معکوس تکرار کند نمره 4 به او داده می شود.

حداکثر نمره:7

اگر آزمودنی درتکرار وارونه اعداد سه رقمی در هر دو کوشش ناموفق باشد باید سلسله اعداد 2 رقمی به او داد. اگر در هر یک از دو کوشش خود بتواند آن را با موفقیت تکرار کند نمره2 به او تعلق می گیرد.

6-حافظه بینایی:

این یک آزمون باز سازی بینایی است که درآن از آزمودنی خواسته می شود از حافظه خود شکلهای هندسی ساده را که به مدت 10 ثانیه در اختیار وی گذاشته می شود ترسیم نماید.

دستور العمل برای کارتهای a,b :

به آزمودنی گفته می شود” تصاویری را به شما نشان می دهم وفقط 10 ثانیه می توانید به آنها نگاه کنید بعد که من آن را بر داشتم شما باید آنها را از حافظه خود بکشید”.

“شروع نکنید تا اینکه به شما بگویم. حاضرید” ؟ بعد از نشان دادن کارت به مدت 10 ثانیه بگویید” حالا آن را بکش”.

دستورالعمل کارتC :این یک کمی مشکل تر استدر این کارت 2 تصویر وجود دارد می خواهم به هر دو آنها با دقت نگاه کنید. مجدداً 10 ثانیه وقت دارید. پس از آن که آن را برداشتم باید هر دو تصویر بکشید. این یکی که در سمت چپ قرار دارد ( به آن قسمتی که آزمودنی باید ترسیم نماید اشاره کنید) و آن یکی که در سمت راست کارت است (اشاره کنید). حاضرید؟ کارت را به مدت 10 ثانیه در معرض دید آزمودنی قرار دهید و……………

نمره گذاری کارت: کارتa

1-دوخط متقاطع ،4 پرچم   1نمره.    2-پرچمهای درست در تقابل هم قرار گرفته باشند   1نمره.    3-میزان دقت و درستی (خطوط تقریباً مساوی باشند، از وسط به دو نیم شده باشند، 1 نمره

تقریباً زاویه ها درست کشیده شده ،ف پرچم ها تقریباً  ض مربع باشند).

حداکثر نمره:5

کارت b: 1-مربع بزرگ با 2 قطر   1نمره      2-4 مربع کوچک در مربع بزرگ   1نمره   3-وجود 2 قطر در داخل هر مربع کوچک    1نمره   4- وجود 16 نقطه در داخل مربع ها ی کوچک    1نمره    5- دقیق بودن اندازه ضلها (اندازه پیرامون مربعهای کوچک بین یک دوم و یک چهارم 16 مربع کوچکتر باشد).

در کارت c هر قسمت را جداگانه نمره گذاری نمایید.

1-الف:مربع مستطیل بزرگ با مربع مستطیل کوچکتر داخل آن بوسیله خطی وصل شده باشد   1 نمره

ب:زوایای قائمه مستطیل کوچک به زوایای مستطیل بزرگ بوسیله خطی وصل شده باشد 1 نمره

ج: اگر تصویر درست کشیده ولی یکی از شاخه ها بطور متناسب قرار نگرفته باشد فقط 2 نمره تعلق می گیرد.

د:اگر تصویر وبازوها با اندازه های متناسب ترسیم شده باشند 3 نمره داده می شود.   حداکثر نمره:3

2-الف:یک مستطیل باز با دو دسته در انتهای هر یک از خطوط   1نمره  ب: وسط و قسمتهای راست و چپ بدرستی ترسیم شده     1نمره

ج:اگر تصویر را درست کشیده ولی یک از شاخه ها بطور متناسب قرار نگرفته باشد فقط 2 نمره تعلق می گیرد. د: اگرتصویر و بازوها با اندازه های متناسب ترسیم شده باشند 3 نمره داده می شود.

حداکثر نمره در تمام تصویر:14

7- آزمون یادگیری تداعی ها

آزمون شامل 10 جفت تداعی است که بعضی از آنها ساده و برخی سخت و دشوار است و آزمودنی لازم است در سه کوشش آنها را یاد بگیرید.

دستورالعمل: به آزمودنی گفته می شود” برا ی شما تعدادی کلمه می خوانم که دو تا دو تا کنار هم قرار گرفته اند. بدقت گوش کنید بعد از این کلمات را تا آخر خواندم از شما انتظار دارم کلماتی را که با هم آمده بودند بخاطر بسپاری به عنوان مثال اگر دو کلمه مغرب- مشرق را برای شما کنار هم بخوانم و بعد بگویم مغرب شما باید مشرق”. متوجه شدید؟

اگر آزمودنی سوالی بپرسد یا بگوید که متوجه نشده، دستورالعمل را تکرار می کنیم. وقتی که آزمودنی دستور کار را بخوبی متوجه شد و به او بگویید” حالا به دقت به فهرستی که برایتان می خوانم گوش کنید” اولین فهرست را به آزمودنی ارائه می دهیم. خواندن کلمات باید طوری باشدکه بین هر جفت کلمه آزمونگر کمی مکث کند بطوریکه 2 ثانیه وقت بگیرد. بعد از خواندن اولین فهرست 5 ثانیه به آزمودنی وقت داده سپس فهرست یادآوری اول را اجرا کنید. اگر جواب آزمودنی درست بود گفته می شود:” بسیارخوب” وآزمون با جفت بعدی کلمات ادامه می یابد.

اگر پاسخ نادرست بود گفته می شود:”نه” و جواب درست داده شده کلمات بعدی ادامه می یابد. بعد از پایان اولین یاد آوری 10 ثانیه به آزمودنی فرصت داده شده دومین فهرست کلمات مانند فهرست اول اجرا می شود.

نمره گذاری :یک نمره برای هر پاسخ صحیحی که آزمودنی در 5 ثانیه داده تعلق می گیرد. نمره نهایی از جمع نمرات تداعی های ساده در هر یادآوری بر2 تقسیم و با کل پاسخ تداعی های دشوار جمع می شود.

حداکثر نمره:21

روش بدست آوردن نمره کل حافظه:

نمره کل حافظه از جمع نمرات خرده آزمونهای آزمودنی بدست می آید. طبق فرم اصلی آزمون که در آمریکا استاندارد شده می توان به جمع این نمرات خام، نمره ثابت اصلاح شده ای که در جدول شماره2 مربوط به گروههای سنی مختلف آورده شده اضافه نمود که با جمع این دو”نمره میزان شده” حافظه بدست می آید، و با مراجعه به جدول شماره 3 می توان معادله بهره حافظه (MQ)  را که در مقابل نمرات میزان شده آمده بدست آورد.

مقیاس حافظه وکسلر

W.M.S

برگه نمره گذاری:

نام و نام خانوادگی…………………سن ……… جنس………

تحصیلات……….وضعیت تاهل……… تاریخ اجرای آزمون……….

آزمونگر………………..

نمرات خرده آزمونها

مشاهدات آزمون گر:

سوالات آزمون

• اطلاعات شخصی و عمومی:

• جهت یابی

3-  کنترل ذهنی