تعريف عملكرد خانواده مسئله‌ای است که در اینجا به آن پرداخته شده است. ما در کلینیک ندای آرامش روان شما را در انواع زمینه‌های روانشناسی راهنمایی می‌کنیم.
عملکرد خانواده يعنی توانايی خانواده در هماهنگی با تغييرات ايجاد شده در طول حيات، حل تضادها و تعارض‌ها، هماهنگی بين اعضاء و موفقيت در الگوهای انضباطی، رعايت حد و مرز بين افراد، اجراي مقررات و اصول حاكم بر اين نهاد با هدف حفاظت از كل سيستم خانواده (پورتزهال و ديگران، نقل از شريفی، 1382) عملكرد خانواده تلاش مشتركی است براي برقراری و حفظ تعادلی در خانواده، خانواده دارای عملكرد يك منظومه باز است كه اعضای خانواده به طور عاطفی به هم پيوسته‌اند ولی با اين وجود، برای گسترش هويت به خودی خود تشويق شده‌اند.
فضای چنين خانواده‌ای مملو از عشق و پذيرش بدون قيد و شرط هر عضو خانواده است. در نتيجه اين عشق و پذيرش، خانواده می‌تواند تعارض را تحمل كند و با ميل و رغبت، درخواست كمك اعضاء را وقتی نيازمند كمك‌اند اجابت كند (پيكرستان، 1389).
حال به تعريف عملكرد خانواده می‌پردازيم:
1-همبستگی: اين مفهوم عبارت است از عدم وجود قيد و بندهای محدود كننده ارتباط در خانواده و نزديكی عاطفی تجربه شده توسط اعضای خانواده.
2-ابزار بيان خود (بيانگري): يعنی توانايی فرد در ابراز آزادانه و باز احساسات، افكار و علايق خود در چارچوب خانواده.
3-تضاد و تعارض: يعنی تضاد رقابت آميز يا اختلاف گونه بين افكار و منافع افراد ناموفق و در واقع نوعی تعامل بين اعضای خانواده كه با عدم توافق و ضديت همراه است.
4-موقعيت‌های فرهنگی – عقلانی: اين بعد عبارت است از عادت‌های مطالعه عمومی در خانواده، شركت در فعاليت‌های فرهنگی، تعامل‌های عقلانی اعضاء با يكديگر و توجه به برنامه‌های هنری و ادبی در خارج از خانواده.
5-موقعيت‌های سرگرمی- تفريحی: اين بعد اشاره دارد به وسعت و اندازه توجه و علاقه اعضای خانواده به فعاليت‌های تفريحی مثل موسيقی و ورزش و تلاش برای موفقيت در آن‌ها.
6-تأكيدات مذهبی: يعنی ميزان باور و اعتقاد به ارزش‌های مذهبی در خانواده و انتقال و ترويج آن‌ها و علاقه به شركت در مراسم عبادی و فعاليت‌های مذهبی.
7-سازماندهی: منظور از اين بعد عبارت است از ميزان تمايل اعضای خانواده به حفظ انقباط در امور شخصی و خانوادگی و نگهداری وسايل منزل.
8-جامعه‌پذيری: يعنی ميزان تمايل خانواده به برقرار نمودن ارتباط با محيط بيرونی و گسترش تعامل‌های اجتماعی با ديگران و كسب رضايت از اين ارتباط.
9-منبع كنترل بيرونی: اين بعد اشاره به اين مفهوم دارد كه اعضای خانواده معتقدند به اينكه هرچه برايشان اتفاق می‌افتد خارج از كنترل آن‌ها و ناشی از عوامل بيرونی است. در واقع اعضای خانواده به حكومت تقدير بر خانواده اعتقاد دارند.
10-آرمان خانوادگی: منظور از اين بعد عبارت است از حد و اندازه فخر و مباهات فرد به خانواده‌اش الگوی تصوری او از خانواده‌ای كه در آن زندگی می‌كند.
11-گسستگی: يعنی فقدان پيوند و ارتباط نزديك بين افراد با وجود حدود و ثغور غيرقابل انعطاف به گونه‌ای كه قادر به درخواست كمك از يكديگر نبوده و احساس تعلق و صميميت نسبت به يكديگر ندارند.
12-سبك خانواده آزادمنش: عبارت است از خانواده‌هايی كه برخورد از آزادی معقول همراه با احترام متقابل و وجود ضوابط تضمين كننده بقاء خانواده باشد و تمام اعضاء در تصميم‌گيری‌ها شركت فعال داشته باشند.
13-سبك خانواده بی قيد و بند: يعنی خانواده‌هايی كه فاقد قوانين و مقررات معقول و با ثبات بوده به گونه‌ای كه افراد در حفظ اين قوانين با شكست مواجه شده و در حالت سردرگمی و ابهام به سر می‌برند.
14-سبك خانواده مستبد: يعنی وجود استبداد و قدرت مطلق در خانواده كه تغيير، شكست و نقض قواعد و تصميم‌گيری‌ها صرفاً در دست والدين می‌باشد.
15-بهم تنيدگی: منظور از اين بعد به عنوان يكی از ابعاد عملكرد خانواده يعنی نزديكی بيش از حد اعضاء و درگيری تنگاتنگ زير منظومه‌ها در خانواده به گونه‌ای كه حد و مرزها مشخص نبوده و فرد از استقلال لازم برخوردار نيست (ثنايي، 1382).