این ابزار به منظور اندازهگیری هیجان‌های تحصیلی دانش‌آموزان توسط پکران و همکاران (2005) طراحی و ساخته شده است. این پرسشنامه از نوع خودگزارشی و مداد ـ کاغذی است که در سه قسمت، شامل بخش هیجان‌های مربوط به کلاس، هیجان‌های مربوط به یادگیری و هیجان‌های مربوط به امتحان تهیه شده است. بخش مربوط به هیجان امتحان تحت عنوان «پرسشنامه هیجانات امتحان» انتشار یافته و یک بخش کامل و مجزا از پرسشنامه را تشکیل میدهد. در هر قسمت 8 زیرمقیاس وجود دارد. زیرمقیاسهای مربوط به کلاس، که شامل 80 سؤال است و هشت هیجان زیر را اندازهگیری میکند: لذت از کلاس، امیدواری، غرور (افتخار)، عصبانیت (خشم)، اضطراب، شرم، ناامیدی و خستگی (بی‌حوصلگی). قسمت مربوط به هیجانات امتحان، که شامل 77 سؤال است عبارتند از: لذت از امتحان، امیدواری، غرور، عصبانیت، اضطراب، آرامش، شرم و ناامیدی. هیجانات مربوط به یادگیری، که شامل 75 سؤال است؛ لذت از یادگیری، امیدواری، غرور، عصبانیت، اضطراب، شرم، ناامیدی و خستگی را اندازهگیری میکند. باید توجه داشت که پکران و همکاران(2005) به گونهای سؤالات را طراحی کرده‌اند که هر قسمت تجربههای هیجانی را در سه موقعیت مختلف می‌سنجد. برای مثال، هیجانات مربوط به کلاس، شامل سه دسته از سؤالات مربوط به هیجانات تجربه شده قبل، هیجانات حین و هیجانات بعد از کلاس است. پژوهش پکران و همکاران (2005) نشان میدهد که آلفای کرونباخ محاسبه شده برای خرده مقیاسهای پرسشنامه از 75/0 تا 95/0 بدست آمده است که نشان دهنده‌ی پایایی قابل قبول این ابزار است. کدیور و همکاران (1388)، این پرسشنامه را در جامعه دانش‌آموزان دبیرستانی ایران مورد اعتباریابی قرارداده و پایایی مقیاس هیجان‌های مربوط به کلاس این پرسشنامه را نیز بین 73/0 تا 84/0 گزارش نموده‌اند (طبق جدول1)؛ که نشان‌دهنده‌ی این است که پرسشنامه هیجان‌های تحصیلی، پایایی قابل قبول و کافی دارد و ضرایب حاصل از آن با نتایج پژوهش پکران و همکاران (2005) قابل قیاس است. همچنین بررسی روایی این ابزار در پژوهش کدیور و همکاران (1388) نشان می دهد این پرسشنامه از میزان روایی مناسبی برخوردار است. دراین پژوهش با توجه به اهداف مورد نظر زیر مقیاسهای مربوط به هیجانات کلاس شامل لذت از کلاس (5 سوال)، غرور(5 سوال)، خشم (4 سوال)، اضطراب (5 سوال)، ناامیدی (4سوال)، شرم (8 سوال) و خستگی(11 سوال)، مورد استفاده قرار گرفت. به عنوان مثال گویه “مفتخرم که در این کلاس بهتر از بقیه عمل کنم”، هیجان مثبت غرورو گویه “هرگاه در کلاس صحبت می‌کنم، می‌خواهم به سوراخی رفته و پنهان شوم” نیز شرم را می‌سنجد. در این پرسشنامه دانش‌آموزان تجربیات هیجانی خود را در یک مقیاس لیکرتی 5 درجه ای از کاملاً مخالفم (1) تا کاملاً موافقم (5) درجه‌بندی میکنند. میزان آلفای کرونباخ محاسبه شده در این تحقیق، برای خرده مقیاسهای هیجان تحصیلی (موقعیت کلاس) طبق جدول1مشخص شده است.
جدول 1 : پایایی گویه‌های مربوط به هیجان‌های تحصیلی
| خرده مقیاس | شماره گویه | پایایی در پژوهش حاضر | پایایی در پژوهش کدیور و همکاران (1388) |
| لذت | 26-18-14-9-1 | 61/0 | 75/0 |
| غرور | 37-30-23-17-7 | 74/0 | 80/0 |
| اضطراب | 42-33-27-12-2 | 71/0 | 73/0 |
| شرم | -41-35-29-24-20
11-15-4 |
85/0 | 77/0 |
| خشم | 36-31-21-16 | 68/0 | 81/0 |
| ناامیدی | 32-25-8-5 | 74/0 | 84/0 |
| خستگی | 19-22-13-10-6-3
28-34-38-40-43 |
82/0 | 84/0 |
پرسشنامه هیجانات تحصیلی(AEQ)
دانش‌آموز عزیز
پرسشنامه زیر برای یک کار پژوهشی تهیه شده است. خواهشمند است سوالات را با دقت مطالعه نموده و میزان موافقت خود را با هر سوال مشخص نمایید. به خاطر داشته باشید نوشتن نام و نام خانوادگی لازم نیست. بنابراین پاسخ‌های شما کاملا محرمانه خواهد بود و می‌توانید با کمال اطمینان به سؤال‌ها پاسخ دهید. لطفا”پاسخ واقعی خود را بیان فرمایید. در تمامی سؤال‌های این پرسشنامه، درس زیست‌شناسی (هنگام حضورتان در کلاس) مورد نظر میباشد. از همکاری شما صمیمانه متشکریم.
|
ردیف |
سؤال | کاملا موافق | موافق | نه موافق نه مخالف | مخالف | کاملا مخالف | |
| 1 | از حضور در کلاس لذت می‌برم. | ||||||
| 2 | نگرانم که دیگران بیشتر از من بفهمند. | ||||||
| 3 | وسوسه می‌شوم که از کلاس درس بیرون بروم زیرا خیلی کسل کننده است. | ||||||
| 4 | هر وقت در کلاس صحبت می‌کنم، خجالت زده می‌شوم | ||||||
| 5 | در کلاس احساس ناامیدی می‌کنم. | ||||||
| 6 | چون زمان به کندی می‌گذرد مرتب به ساعتم نگاه می‌کنم | ||||||
| 7 | از اینکه می‌توانم مطالب را بفهمم احساس غرور می‌کنم | ||||||
| 8 | چون مطالب را نمی‌فهمم، به نظر گیج و بی توجه می‌آیم | ||||||
| 9 | لذتی که از این کلاس می‌برم موجب می‌شود که در آن شرکت کنم. | ||||||
| 10 | چون نمی‌توانم تا پایان کلاس صبر کنم، احساس نا آرامی می‌کنم. | ||||||
| 11 | وقتی حرفی در کلاس می‌زنم، احساس حماقت می‌کنم | ||||||
| 12 | در کلاس احساس تنش می‌کنم. | ||||||
| 13 | حوصله‌ام از کلاس سر می رود. | ||||||
| 14 | اعتماد به نفس دارم زیرا مطالب را می‌فهمم. | ||||||
| 15 | هرگاه در کلاس صحبتی می‌کنم، می‌خواهم به سوراخی بروم و پنهان شوم | ||||||
| 16 | احساس عصبانیت می‌کنم. | ||||||
| 17 | مفتخرم که در این کلاس بهتر از بقیه عمل کنم | ||||||
| 18 | درس به قدری جالب است که می‌توانم ساعت‌ها در کلاس بنشینم و
به گفته‌های معلم گوش دهم. |
||||||
| 19 | آنقدر بی‌حوصله می‌شوم که هشیار بودن برایم مشکل می‌شود. | ||||||
| 20 | برآشفته می‌شوم | ||||||
| 21 | فکرکردن در مورد کیفیت پایین درس، مرا عصبانی میکند | ||||||
| 22 | چون حوصله‌ام در کلاس سر می‌رود، شروع به خمیازه کشیدن می‌کنم. | ||||||
| 23 | وقتی در کلاس خوب مشارکت می‌کنم، انگیزه ام بیشتر می‌شود | ||||||
| 24 | از اینکه نمی‌توانم اظهار وجود کنم، دچار برآشفتگی می‌شوم | ||||||
| 25 | احساس ناامیدی می‌کنم. | ||||||
| 26 | آنقدر از مشارکت در کلاس لذت می‌برم که نیرو می‌گیرم. | ||||||
| 27 | در کلاس درس احساس پریشانی می‌کنم. | ||||||
| 28 | تدریس معلم مرا کسل میکند. | ||||||
| 29 | به دلیل آشفتگی در کلاس، احساس تنش و کم‌رویی می‌کنم | ||||||
| 30 | از همکاری‌هایی که در کلاس دارم، احساس غرور می‌کنم | ||||||
| 31 | چون عصبانی هستم، احساس بیقراری می‌کنم. | ||||||
| 32 | تمام امیدم را در فهمیدن مطالب این کلاس از دست داده‌ام | ||||||
| 33 | می‌ترسم حرف نادرستی بزنم، لذا ترجیح می‌دهم چیزی نگویم. | ||||||
| 34 | در خلال کلاس احساس می‌کنم که در صندلی فرو می‌روم. | ||||||
| 35 | خجالت می‌کشم | ||||||
| 36 | فکرکردن در مورد همه چیزهای بیهوده‌ای که قرار است یاد بگیرم،
مرا عصبانی میکند |
||||||
| 37 | وقتی در کلاس خوب عمل می‌کنم، قلبم با غرور می‌تپد | ||||||
| 38 | وقتی حوصله‌ام سر می‌رود، حواسم پرت می‌شود. | ||||||
| 39 | وقتی در کلاس حرف می‌زنم، لکنت زبان پیدا می‌کنم | ||||||
| 40 | این کلاس برایم کاملا کسل کننده است. | ||||||
| 41 | اگر دیگران بفهمند که این مطالب را نمی‌فهمم، دچار پریشانی می‌شوم | ||||||
| 42 | وقتی مطلب مهمی را در کلاس نمی‌فهمم، قلبم تندتر می‌زند. | ||||||
| 43 | فکر می‌کنم که به جای نشستن در این کلاس کسل‌کننده، چه کار دیگری می‌توانم انجام دهم. | ||||||