ملاک‌های تشخیص اختلال هذیانی

الف) هذیان‌های غیر غریب (یعنی شامل موقعیت‌هایی که در زندگی واقعی روی می‌دهد؛ موقعیت‌هایی از قبیل تحت تعقیب بودن، مسموم شدن، ابتلا به عفونت، دورادور مورد عشق و علاقه‌ی کسی قرار گرفتن، مورد خیانت همسر یا معشوق واقع شدن، یا بیمار شدن) حداقل به مدت یک ماه وجود داشته باشد.

ب) ملاک الف اسکیزوفرنی هرگز وجود نداشته باشد. نکته: توهم‌های لمسی یا بویایی در صورتی که ممکن است دیده شود که ارتباطی با دورنمایه هذیانی افراد داشته باشد.

پ) به جز اثر هذیان(ها) و تبعات آن(ها)، کارکرد فرد به نحو چشمگیری مختل نشده باشد و رفتارش به وضوح عجیب و غریب نباشد.

ت) اگر هم دوره‌ای خلقی همزمان با هذیان‌ها وجود دارد، کل مدت آن در مقایسه با مدت‌ دوره‌های هذیانی گذرا بوده باشد.

ث) اختلال ناشی از اثرات جسمی مستقیم یک ماده (مثلاً یک ماده مورد سوء مصرف، یا یک دارو) یا یک بیماری طبی عمومی نباشد.

معین کنید اختلال از کدام نوع است (انواع زیر براساس درونمایه هذیانی غالب در نظر گرفته شده است):

نوع جسمانی: هذیان‌های حاکی از این‌که فرد به نوعی نقص جسمی یا بیماری طبی عمومی دچار است.

نوع حسادت: هذیان‌هایی حاکی از این‌که شریک جنسی فرد وفادار نیست و به او خیانت می‌کند.

نوع خود بزرگ بینی: هذیان‌هایی حاکی از غلو در ارزش، قدرت، دانش، و یا هویت خود، یا حاکی از داشتن ارتباط ویژه با فردی ربانی یا مشهور.

نوع جنون عشقی (erotomanic): هذیان‌هایی حاکی از آن که فردی دیگر، که معمولاً موقعیت برتری هم دارد، عاشق وی شده است.

نوع گزند: هذیان‌هایی حاکی از این‌که فرد (یا یکی از نزدیکانش) به طریقی مورد شرارت واقع شده است.

نوع مختلط (mixed type): هذیان‌هایی که مشخصه بیش از یکی از انواع مذکور است، اما هیچ درونمایه‌ای بر دیگری غلبه ندارد.

نوع نامعین(NOS)