پرسشنامه خلاقیت شناختی عابدی
پاسخگوی گرامی، پرسشنامه ای را که در پیش روی دارید حاوی 60 سؤال است و هر سؤال مشتمل بر سه گزینه یا پاسخ می باشد. لطفاً هر یک از سؤالات را با دقت مطالعه نموده و پس از آن یکی از پاسخ های ارائه شده در زیر هر سؤال را با علامت(×) انتخاب نمایید.قبلاً از همکاری شما سپاسگذارم. سن: پایه تحصیلی:
تحصیلات مادر: تحصیلات پدر:
1-وقتی با مسئله خیلی دشواری روبرو می شوید معمولاً چکار می کنید؟
الف)گریه می کنم چون فکر می کنم نمی توانم مسئله را حل کنم.5 ب)گریه نمی کنم اما ناراحت می شوم.5 ج)سعی می کنم راهنمایی برای حل مسئله بیابم.5 |
2-اگر سرگرم ساختن وسیله ای باشید و ناگهان دریابید قطعه مهمی از آن را گم کرده اید، چه می کنید؟
الف)کار را متوقف می کنم.5 ب)سعی می کنم قطعه گم شده را پیدا کنم و اگر نتوانستم آن را پیدا کنم، کار را متوقف می کنم.5 ج) سعی می کنم قطعه گم شده را پیدا کنم و اگر نتوانستم به جای آن قطعه دیگر می سازم.5 |
3-وقتی در مکانی عمومی هستید، آیا هرگز سعی می کنید حدس بزنید افرادی که از شما دور هستند درباره چه چیزی بحث می کنند؟
الف)هرگز علاقه مند نیستم حدس بزنم دیگران درباره چه چیزی بحث می کنند.5 ب)گاهی دوست دارم حدس بزنم دیگران درباره چه چیزی بحث می کنند.5 ج)همیشه دوست دارم حدس بزنم دیگران درباره چه چیزی بحث می کنند.5 |
4-آیا از حل مسائل دشوار لذت می برید؟
الف)خیر، از حل مسائل دشوار لذت نمی برم.5 ب)به ندرت از حل مسائل دشوار لذت می برم.5 ج)اغلب از حل مسائل دشوار لذت می برم.5 |
5-اگر عضو گروهی باشید که باید مسئله ای را با همکاری حل کنید، چه می کنید؟
الف)خودم کاری نمی کنم و می گذارم اعضای دیگر گروه مسئله را حل کنند.5 ب)گاهی در آنچه گروه انجام می دهد شرکت می کنم.5 ج)به طور فعال درد آنچه گروه انجام می دهد شرکت می کنم.5 |
6-وقتی که با مسئله تازه ای روبرو می شوید، معمولا چه می کنید؟
الف)از کس دیگر می خواهم آن را برایم حل کند.5 ب)سعی می کنم با کمک کس دیگری آن را حل کنم.5 ج)سعی می کنم اطلاعات بیشتری به دست آورم تا بتوانم خودم آن را حل کنم.5 |
7-اگر درگیر حل یک مسئله مشکل ریاضی باشید، چه می کنید؟
الف)از یک استاد یا شخص دیگری می خواهم که به من کمک کند.5 ب)یک کتاب ریاضی مربوط به مسئله را می خوانم.5 ج)از همه منابعی که در دسترس دارم استفاده می کنم.5 |
8-وقتی که در گروهی برای حل یک مسئله کار می کنید، اعضای گروه چگونه از نظرهای مبتکرانه شما استقبال می کنند؟
الف)به ندرت از نظرات مبتکرانه من استقبال می کنند.5 ب)گاهی از نظرات مبتکرانه من استقبال می کنند.5 ج)اغلب از نظرات مبتکرانه من استقبال می کنند.5
|
9-وقتی با مشکلی غیر عادی مواجه می شوید، معمولاً آن را چگونه رفع می کنید؟
الف)اغلب از کسی کمک می گیرم.5 ب)قبل از اینکه از کسی کمک بگیرم مدت کوتاهی تلاش می کنم تا خودم آن را حل می کنم.5 ج)مدت بسیار طولانی تلاش می کنم تا خودم آن را حل کنم.5 |
10-آیا به نظر دیگران شما سؤالات مشکلی مطرح می کنید؟
الف)خیر ، اینطور فکر نمی کنند.5 ب)گاهی این طور فکر می کنند.5 ج)اغلب این طور فکر می کنند.5
|
11-آیا معمولاً دوست دارید به کارهای تازه ای دست بزنید؟
الف)معمولاً به کارهای تازه دست نمی زنم.5 ب)گاهی به کارهای تازه دست می زنم.5 ج)اغلب به کارهای تازه دست می زنم.5 |
12-وقتی با مسئله پیچیده ای روبرو می شوید، چه می کنید؟
الف)سعی می کنم خودم را درگیر حل آن نکنم.5 ب)ممکن است زمان کوتاهی برای حل آن تلاش کنم.5 ج)زمانی بسیار طولانی برای حل آن تلاش می کنم.5 |
13-آیا از تجارب تازه لذت می برید؟
الف)از تجارب تازه لذت نمی برم.5 ب)گاهی از تجارب تازه لذت می برم.5 ج)از تجارب تازه لذت می برم.5 |
14-وقتی در موقعیتی قرار می گیرید که از عهده آن بر نمی آیید، چقدر به دیگران متوسل می شوید؟
الف) اغلب به دیگران متوسل می شوم.5 ب)گاهی به دیگران متوسل می شوم.5 ج)معمولاً ترجیح می دهم به خودم متکی باشم.5 |
15-به آنچه مستقل انجام می دهید چقدر اطمینان دارید؟
الف)به آنچه خودم مستقل انجام می دهم، اطمینان زیادی ندارم.5 ب)به انچه خودم مستقل انجام می دهم تا حدودی اطمینان دارم.5 ج)به آنچه خودم مستقل انجام می دهم، اطمینان زیادی دارم.5 |
16-آیا از انجام آزمایش های علمی لذت می برید؟
الف)از انجام آزمایش لذت می برم.5 ب)از انجام آزمایش تا حدودی لذت می برم.5 ج)از انجام آزمایش خیلی لذت می برم.5 |
17-آیا هرگز به رؤیا فرو می روید؟
الف)خیر، من به رؤیا فرو نمی روم.5 ب)گاهی اگر وقت داشته باشم به رؤیا فرو می روم.5 ج)اغلب اگر وقت داشته باشم به رؤیا فرو می روم.5 |
18-در بیان مطالب خود با چه سهولتی از مطالب استفاده می کنید؟
الف)معمولاً اشکال دارم.5 ب)گاهی اشکال دارم.5 ج)به ندرت اشکال دارم.5 |
19-بیان شما تا چه اندازه خوب است؟
الف)مطالبم را به خوبی بیان نمی کنم.5 ب)گاهی مطالبم را به خوبی بیان می کنم.5 ج)اغلب مطالب را به خوبی بیان می کنم.5 |
20-نوشتن شما تا چه اندازه خوب است؟
الف)در نوشتن نظراتم اشکال دارم.5 ب)شاید بتوانم نظراتم را بنویسم.5 ج)کاملاً می توانم نظراتم را بنویسم.5 |
21-اگر عده ای از افراد به نحوی غیر منتظره از شما بخواهند که بیش از 5 دقیقه درباره موضوعی صحبت کنید تا چه اندازه از عهده این کار بر خواهید آمد؟
الف)از عهده اش بر نخواهم آمد زیرا برای آن آمادگی نداشته ام.5 ب)نهایت سعی خود را خواهم کرد تا از عهده آن برآیم.5 ج)به خوبی از عهده آن بر خواهم آمد.5 |
22-برای توصیف چیزی با چه سهولتی به کلمات دست پیدا می کنید؟
الف)معمولاً این کار برایم دشوار است.5 ب)در نهایت گاهی این کار برایم آسان است.5 ج)اغلب این کار برایم آسان است.5 |
23-آیا به شغلی علاقه دارید که مستلزم فراهم ساختن اندیشه های بسیار باشد؟
الف)علاقه مند نخواهم بود.5 ب)شاید علاقه مند باشم.5 ج)علاقه مند خواهم بود.5 |
24-برای بیان یک اندیشه با چه سهولتی به کلمات مترادف دست پیدا می کنید؟
الف)معمولاً این کار برایم دشوار است.5 ب)گاهی این کار برایم آسان است.5 ج)اغلب این کار برایم آسان است.5 |
25-اگر به ناچار در مسابقه ای شرکت کنید که در آن باید تا حد امکان کلمه های بسیاری را که با حرف «ج» شروع شود بیان نمایید، تا چه اندازه از عهده این کار بر می آیید؟
الف)چندان از عهده این کار بر نمی آیم.5 ب)تا اندازه ای از عهده این کار بر می آیم.5 ج)در حد خیلی زیادی از عهده این کار بر می آیم.5 |
26-اگر از شما خواسته شود در مسابقه ای شرکت کنید که در آن باید چیزهای متعلق به یک منطقه معین مانند غذاها یا گیاهان را نام ببرید تا چه اندازه از عهده این کار بر می ایید؟
الف)چندان از عهده این کار بر نمی آیم.5 ب)تا اندازه ای از عهده این کار بر می آیم.5 ج)در حد خیلی زیادی از عهده این کار بر می آیم.5 |
27-چند جمله می توانید بنویسید که همه آن ها با واژه«همه»شروع شود؟
الف)می توانم فقط چند تا بنویسم.5 ب)می توانم تعدادی بنویسم.5 ج)می توانم تعداد زیادی بنویسم.5 |
28-آیا می توانید غیر از کاربرد معمولی اشیا موارد استفاده دیگری نیز برای آن ها پیدا کنید؟
الف)این کار برایم خیلی دشوار است.5 ب)شاید بتوانم چند مورد استفاده دیگر پیدا کنم5. ج)می توانم موارد استفاده بسیار پیدا کنم.5 |
29-نوشتن تعدا زیادی داستان چقدر برایتان دشوار است؟
الف)این کار خیلی برایم دشوار است5. ب)می توانم چند داستان بنویسم5. ج)می توانم داستان های زیادی بنویسم.5 |
30-کدام یک از موارد زیر برایتان آسان است؟
الف)حفظ یک شعر ده بیتی5. ب)تفسیر یک شعر ده بیتی5. ج)سرودن یک شعر ده بیتی.5 |
31-اگر از شما خواسته شود تا مقاله ای برای روزنامه درباره جامعه خود بنویسید ترجیح می دهید درباره کدام یک از موارد زیر بنویسید؟
الف)آنچه را که پیش از آن درباره جامعه ام نوشته شده است خلاصه می کنم5. ب)بر آنچه که پیش از آن درباره جامعه ام نوشته شده است، اطلاعات دیگری می افزایم.5 ج)پس از مطالعه مطالبی که پیش از آن درباره جامعه ام نوشته شده است برای نوشتن مقاله خود اقدام می کنم.5 |
32-از کدام موارد زیر بیشترین لذت را می برید؟
الف)از مطالعه کتاب های معروف لذت می برم.5 ب)از مطالعه کتاب های معروف و نوشتن چند کتاب توسط خودم لذت می برم .5 ج)از نوشتن کتاب های خودم لذت می برم.5 |
33-در طراحی اسباب بازی های جدید موفق می شوید؟
الف)چندان موفق نخواهم بود5. ب)شاید بتوانم چند طرح ارائه کنم.5 ج)می توانم طرح های بسیاری ارائه کنم.5 |
34-اگر به جای معلمی به کلاس بروید و طرح درس نداشته باشید تا چه اندازه از عهده آن بر می آیید؟
الف)شکست خواهم خورد.5 ب)مشکل خواهم داشت.5 ج)موفق خواهم شد.5 |
35-نوشتن مترادف های بسیار برای کلمه«سریع» چقدر آسان است؟
الف)این کار برایم خیلی دشوار است.5 ب)این کار تا اندازه ای برایم دشوار است.5 ج)این کار برایم آسان است.5 |
36-فرض کنیم همه راه های معمولی برای گرم کردن غذا را از دست داده ایم، تهیه فهرستی طولانی از راههای دیگر برای گرم کردن غذا چقدر برایتان آسان است؟
الف)این کار برایم خیلی دشوار است.5 ب)این کار تا اندازه ای برایم دشوار است.5 ج)این کار برایم آسان است.5 |
37-اگر ناچار به ایراد سخنرانی باشید تا چه اندازه از عهده آن بر می آیید؟
الف)به طور کامل از روی یادداشت هایم می خوانم.5 ب)بیشتر از روی یادداشت هایم می خوانم.5 ج)گاهی به یادداشت هایم نگاه می کنم.5 |
38-اگر با گروهی از دوستانتان باشید و آنان از شما بخواهند درباره چیزی که در آن تجربه دارید یک ساعت صحبت کنید، چه کار می کنید؟
الف)سعی می کنم از صحبت کردن درباره آن خودداری کنم.5 ب)می توانم فکر کنم و چیزهایی بگویم.5 ج)می توانم مدت طولانی درباره آن صحبت کنم.5 |
39-آیا هرگز به شغلی علاقه مندید که مستلزم سرهم کردن داستان در مقابل شنوندگان باشد؟
الف)علاقه مند نیستم.5 ب)شاید علاقه مند باشم.5 ج)علاقه مند هستم.5 |
40-وقتی که ناچار باشید با کسی که فارسی خوب بلد نیست ارتباط برقرار کنید، یافتن راه هایی برای بیان مطالب خود به فارسی تا چه اندازه برایتان آسان است؟
الف)معمولاً این کار برایم آسان است.5 ب)گاهی این کار برایم اسان است.5 ج)اغلب این کار برایم اسان است.5 |
41-چقدر از ساختن چیزهای جدید لذت می برید؟
الف)معمولاً از ساختن چیزهای جدید لذت نمی برم.5 ب)گاهی از ساختن چیزهای جدید لذت می برم.5 ج)اغلب از ساختن چیزهای جدید لذت می برم.5
|
42-با افرادی که به سختی متقاعد می شوند چگونه برخورد می کنید؟
الف)در یافتن دلایل متقاعد کننده مشکل دارم.5 ب)سعی می کنم برای متقاعد کردن آنان چند دلیل مختلف بیابم.5 ج)برای متقاعد کردن آنان دلایل بسیار می یابم.5 |
43-وقتی می خواهید کار پیچیده ای را انجام دهید، معمولاً کدام روش را بر می گزینید؟
الف)یک روش واحد می یابم.5 ب)شاید بتوانم چند روش بیابم.5 ج)می توانم روش های متنوعی بیابم.5 |
44-چه نوع کاری را بیشتردوست دارید؟
الف)کاری را که تقریباً همه مراحل آن از پیش مشخص و معین شده باشد.5 ب)کاری را که بخشی از آن، از پیش مشخص شده و بخشی از آن نیازمند ابتکار باشد.5 ج)کاری را که بیشتر مراحل آن نیازمند ابتکار باشد.5
|
45-آیا توضیح دلایل رفتار پیچیده مانند رفتار یک کودک نابهنجار برای شما دشوار است؟
الف)توضیح رفتار پیچیده برای من خیلی دشوار است.5 ب)می توانم توضیحات کلی ارائه دهم.5 ج)می توانم توضیحات بسیاری ارائه دهم.5 |
46-اگر به یک گردهمایی دعوت شوید تا مسائل جامعه خود را حل کنید، تهیه فهرستی طولانی از مسائل آن چقدر برایتان دشوار است؟
الف)خیلی دشوار است.5 ب)تا حدودی دشوار است.5 ج)به هیچ وجه دشوار نیست.5 |
47-اگر از شما دعوت شود تا به انجمن شهر به منظور دریافت کمک مالی پیشنهادهایی ارائه دهید تا چه اندازه ای از عهده این کار برمی آیید؟
الف)ارائه پیشنهادهایی فراتر از آنچه شورای شهر قبلاً در نظر گرفته برایم دشوار است.5 ب)می توانم تعداد اندکی پیشنهاد فراتر از آنچه قبلاً شورای شهر در نظر گرفته است ارائه دهم.5 ج)می توانم پیشنهادهای زیادی فراتر از آنچه قبلاً شورای شهر در نظر گرفته است ارائه دهم.5 |
48-آیا می توانید به یک معلم کلاس اول کمک کنید تا راه های گوناگون بسیاری برای آموزش اعداد بیابد، به طوری که کودکان به فراگیری اعداد علاقه مند شوند؟
الف)خیر، نمی توانم این کار را انجام دهم.5 ب)شاید بتوانم چند راه معدود ارائه دهم.5 ج)بله می توانم راههای گوناگون بسیاری ارائه دهم.5 |
49-کمک فکری به مدرسه ای با امکانات محدود، برای دستیابی به راههایی جهت تآمین امکانات ورزشی و سرگرمی ها چقدر برای شما دشوار است؟
الف)خیلی دشوار است.5 ب)می توانم راه های جدیدی ارائه دهم.5 ج)بله می توانم راه های گوناگون بسیاری ارائه دهم.5 |
50-وقتی حادثه غیر عادلانه ای برای شما رخ می دهد، آیا سعی می کنید به عوامل مختلفی که احتمالاً در آن حادثه دخالت داشته اند، پی ببرید؟
الف)سعی نمی کنم.5 ب)گاهی سعی می کنم.5 ج)معمولاً سعی می کنم.5 |
51-وقتی حادثه عجیبی رخ می دهد، معمولاً چه می کنید؟
الف)به آن توجه نمی کنم.5 ب)به جست و جوی برخی از علل اصلی آن می پردازم.5 ج)به جست و جوی همه علل ممکن می پردازم.5
|
52-وقتی که به چیزی علاقه مند می شوید چقدر به جزئیات آن توجه می کنید؟
الف)زیاد به جزئیات آن توجه نمی کنم.5 ب)به جزئیات کلی آن توجه می کنم.5 ج)به همه جزئیات آن توجه می کنم.5 |
53-وقتی که به یک آواز گوش می دهید، چقدر به محتوای آن توجه می کنید؟
الف)هرگز توجه نمی کنم.5 ب)گاهی توجه می کنم.5 ج)خیلی توجه می کنم.5 |
54-وقتی به یک اثر هنری نگاه می کنید، آیا به آنچه هنرمند سعی دارد بگوید توجه می کنید؟
الف)من به آنچه که هنرمند سعی دارد بگوید، نمی اندیشم.5 ب)گاهی اوقات به آنچه که هنرمند سعی دارد بگوید می اندیشم.5 ج)اغلب به آنچه که هنرمند سعی دارد بگوید می اندیشم.5 |
55-وقتی یک نمایش بدون کلام(پانتومیم)تماشا می کنید چه واکنشی نشان می دهید؟
الف)فقط برای لذت بردن تماشا می کنم.5 ب)آن را تماشا می کنم و سعی می کنم پیام های عمومی آن را درک کنم.5 ج)آن را تماشا می کنم و سعی می کنم همه پیام های آن را درک کنم.5 |
56-پس از تماشای فیلمی که شما را تحت تأثیر قرار داده است، معمولاً چه می کنید؟
الف)به کار بعدی خود می پردازم.5 ب)شاید درباره یک جنبه از فیلم با دیگران صحبت کنم.5 ج)درباره حوادث فیلم فکر می کنم و درباره آن ها با دیگران صحبت می کنم.5 |
57-وقتی نامه ای می نویسید، معمولاً چه مطالبی در آن می گنجانید؟
الف)درباره چیزهایی می نویسم که دیگران به دانستن آن نیازمندند.5 ب)درباره مهم ترین حوادث می نویسم.5 ج)درباره جزئیات زندگی خودم می نویسم.5 |
58-وقتی که کتابی را می خوانید، آیا آنچه را که می خوانید در ذهن خود مجسم می کنید؟
الف)آنچه را می خوانم در ذهن خود مجسم نمی کنم.5 ب)آنچه را می خوانم گاهی در ذهن خود مجسم می کنم.5 ج)همه آنچه را می خوانم مجسم می کنم.5 |
59-در آنچه که انجام می دهید از چه مقدار پیچیدگی لذت می برید؟
الف)از انجام امور ساده و سرراست لذت می برم.5 ب)از انجام امور اندکی پیچیده لذت می برم.5 ج)از انجام امور بسیار پیچیده لذت می برم.5 |
60-چقدر به جزئیات کاری که انجام می دهید می پردازید؟
الف)به ندرت به جزئیات می پردازم.5 ب)گاهی به جزئیات می پردازم.5 ج)اغلب به جزئیات می پردازم.5 |
عابدی(1372) با اقتباس از آزمون های مطرح خلاقیت، نظیر آزمون تورنس(حقیقت، 1377) برای سنجش تفکر خلاق پرسشنامه 60 گویه ای در چهار بعد سیالی(16 گویه)، انعطاف پذیری(11 گویه)، اصالت(22 گویه) و بسط(11گویه) تهیه کرد. در مقابل هر گویه سه گزینه قرار دارد که به ترتیب نمره ای از 2-0 می گیرند و جمع نمره ها نمره کل خلاقیت شناختی را نشان می دهد که دامنه ای ازنمرات 0 تا 120 را شامل می شود. میزان خلاقیت شناختی افراد به شرح زیر مشخص می شود.
نمره زیر 50 | خلاقیت بسیار کم |
نمره بین 51 تا 75 | خلاقیت کم |
نمره بین 76 تا 85 | خلاقیت متوسط |
نمره بین 86تا 100 | خلاقیت زیاد |
نمره بین101 تا 120 | خلاقیت بسیار زیاد |
عابدی روایی این پرسشنامه را با شیوه ی تحلیل عامل و همبستگی با آزمون های مشابه(تورنس) محاسبه کرد. ضریب همبستگی بین نمره کل آزمون تورنس و نمره کل آزمون معادل 46/0 به دست آمد(عابدی ،1372). پایایی آن را با بازآزمایی و آلفای کرونباخ گزارش محاسبه شده است. ضریب پایایی بخش های سیالی، ابتکار، انعطاف پذیری و بسط از طریق بازآزمایی در اجرای فرم اولیه این آزمون توسط عابدی به ترتیب85/0،82/0،84/0،80/0به دست آمد(عابدی،1372). در اسپانیا از روش ضریب همسانی درونی آلفای کرونباخ برای محاسبه پایایی استفاده شد.این ضریب برای مؤلفه های خلاقیت به ترتیب سیالی75/0، ابتکار67/0، انعطاف پذیری 61/0 و بسط 61/0 گزارش کرده است(عابدی ،1375).
همچنین در پژوهش های متعددی از جمله شهنی و همکاران(1384)، سهرابی و سهرابی(1381)،کفایت(1373)، و حقیقت(1377) روایی و پایایی این آزمون با استفاده از روش های تحلیل عامل و بازازمایی و آلفای کرونباخ تأیید شده است.