پرسشنامه سرمایه فرهنگی بوردیو

 

 

هدف: سنجش ارزشها و نمودهای فرهنگی و هنری در سه شاخص: 1- تجسم یافته یا سرمایه بدنی و فردی (مهارت ذهنی، مهارت در بیان مطالب درسی) 2- عینی (مصرف کالاهای فرهنگی، تملک کالاهای فرهنگی، علاقمندی به هنر)  3- نهادی (مدارک تحصیلی)

 

با گویه های ذیل تا چه اندازه موافق هستید؟	کاملاً موافق	موافق	تا حدودی	مخالف	کاملاً مخالف
1-  مهارت در انتقال مفاهیم	5	4	3	2	1
2-  توانایی پاسخ گویی به سوالات دانش آموزان فی البداهه	5	4	3	2	1
3- طراحی طرح درس متناسب با نیاز دانش آموزان	5	4	3	2	1
4-  ارائه سهل و آسان مطالب درسی .	5	4	3	2	1
5-  بیان مطالب جدید بدون مشکل	5	4	3	2	1
6-  فهماندن مطالب درسی به دانش آموزان	5	4	3	2	1
7- مطالعه کتابهای غیر درسی.	5	4	3	2	1
8-  مطالعه مجلات و روزنامه ها	5	4	3	2	1
9-  علاقمندي و تماشاي فيلم هاي هنري	5	4	3	2	1
10-  بازديد از موزه يا نمايشگاه هاي هنري	5	4	3	2	1
11-تعداد کتابهای غیر درسی موجود در خانه	5	4	3	2	1
12-  در منزل چه تعداد آثار هنری از قبیل نقاشی و مجسمه دارید	5	4	3	2	1
13- میزان علاقه به تماشای تاتر	5	4	3	2	1
14- میزان علاقه موسیقی	5	4	3	2	1
15- میزان علاقه به نویسندگی و شاعری	5	4	3	2	1
16- میزان علاقه به نقاشی و خطاطی	5	4	3	2	1
17- بالاتر بودن مدرک تحصیلی فرد	5	4	3	2	1
18- بالاتر بودن مدرک تحصیلی پدر	5	4	3	2	1
19- بالاتر بودن مدرک تحصیلی مادر	5	4	3	2	1
20-  مدرک تحصیلی زبان های خارجی	5	4	3	2	1
21- نوع مدرک تحصیلی ( دانشسرایی یا تربیت معلم، دانشگاهای سراسری یا ملی پیام نور یا دانشگاه آزاد  )	5	4	3	2	1
22- رشته تدریس (علوم پایه، علوم فنی و مهندسی، علوم انسانی)	5	4	3	2	1

 

 

 

• معرفی پرسشنامه:

 

پرسشنامه سرمایه فرهنگی بوردیو 22 سوال داشته و هدف آن سنجش ارزشها و نمودهای فرهنگی و هنری در سه شاخص: 1- تجسم یافته یا سرمایه بدنی و فردی (مهارت ذهنی، مهارت در بیان مطالب درسی) 2- عینی (مصرف کالاهای فرهنگی، تملک کالاهای فرهنگی، علاقمندی به هنر)  3- نهادی (مدارک تحصیلی) می باشد.

این پرسشنامه شامل انباشت ارزش ها و نمودهاي فرهنگي و هنري ارزشمند، صلاحيت هاي تحصيلي و آموزش رسمي و تمايلات و عادات ديريني است كه در فرايند «جامعه پذيري» و فرهنگ پذيري حاصل مي‌شود.

بوردیو سرمایه فرهنگی را عبارت  از شناخت و ادراک فرهنگ و هنرهای متعالی، داشتن ذائقه خوب و شیوه های عمل متناسب تعریف می کند.

از دیدگاه بوردیو در تقسیم بندی انواع سرمایه استفاده شده است. بوردیو سرمایه فرهنگی را به سه دسته تقسیم می کند.

1- سرمایه فرهنگی تجسم یافته یا متجسد(سرمایه بدنی وفردی)

2- سرمایه فرهگی عینیت یافته

3- سرمایه فرهنگی نهادی و ضابطه ای

 

• مولفه های پرسشنامه:

 

این پرسشنامه دارای سه شاخص بوده که هر شاخص خود چندین مولفه دارد. در جدول زیر متن پرسشنامه با شاخص ها و مولفه های و نیز سوالات مربوط به آنها ارائه شده است:

شاخص	ابعاد	با گویه های ذیل تا چه اندازه موافق هستید؟	کاملاً موافق	موافق	تا حدودی	مخالف	کاملاً مخالف
تجسم یافته (سرمایه بدنی وفردی)	مهارت ذهنی	1-  مهارت در انتقال مفاهیم	5	4	3	2	1
		2-  توانایی پاسخ گویی به سوالات دانش آموزان فی البداهه	5	4	3	2	1
		3- طراحی طرح درس متناسب با نیاز دانش آموزان	5	4	3	2	1
	مهارت در بیان مطالب درسی	4-  ارائه سهل و آسان مطالب درسی .	5	4	3	2	1
		5-  بیان مطالب جدید بدون مشکل	5	4	3	2	1
		6-  فهماندن مطالب درسی به دانش آموزان	5	4	3	2	1
عینی	مصرف کالاهای فرهنگی	7- مطالعه کتابهای غیر درسی.	5	4	3	2	1
		8-  مطالعه مجلات و روزنامه ها	5	4	3	2	1
		9-  علاقمندي و تماشاي فيلم هاي هنري	5	4	3	2	1
		10-  بازديد از موزه يا نمايشگاه هاي هنري	5	4	3	2	1
	تملک کالاهای فرهنگی	11-تعداد کتابهای غیر درسی موجود در خانه	5	4	3	2	1
		12-  در منزل چه تعداد آثار هنری از قبیل نقاشی و مجسمه دارید	5	4	3	2	1
	علاقمندی به هنر	13- میزان علاقه به تماشای تاتر	5	4	3	2	1
		14- میزان علاقه موسیقی	5	4	3	2	1
		15- میزان علاقه به نویسندگی و شاعری	5	4	3	2	1
		16- میزان علاقه به نقاشی و خطاطی	5	4	3	2	1
نهادی	مدارک تحصیلی	17- بالاتر بودن مدرک تحصیلی فرد	5	4	3	2	1
		18- بالاتر بودن مدرک تحصیلی پدر	5	4	3	2	1
		19- بالاتر بودن مدرک تحصیلی مادر	5	4	3	2	1
		20-  مدرک تحصیلی زبان های خارجی	5	4	3	2	1
		21- نوع مدرک تحصیلی ( دانشسرایی یا تربیت معلم، دانشگاهای سراسری یا ملی پیام نور یا دانشگاه آزاد  )	5	4	3	2	1
		22- رشته تدریس (علوم پایه، علوم فنی و مهندسی، علوم انسانی)	5	4	3	2	1

 

• نمره گذاری پرسشنامه:

شیوه امتیاز دهی این پرسشنامه بر اساس طیف لیکرت دارای 5 گزینه می باشد. نمره گذاری برای گویه های فوق که در پرسشنامه مشخص گردیده است بشرح ذیل می باشد:

 

عنوان	کاملاً موافقم	موافقم	نظری ندارم	مخالفم	کاملاً مخالفم
امتیاز	5	4	3	2	1

 

در این پرسشنامه میانگین هر یک از گویه ها و مولفه ها مدنظر قرار می گیرد و گویه های آن در قالب سه مولفه سرمایه فرهنگی تجسم یافته، سرمایه فرهگی عینیت یافته و  سرمایه فرهنگی نهادی نمره گذاری شده است و محقق بر اساس میانگین نمرات هر یک از مولفه ها کار خود را عملی خواهد نمود.

 

• تحلیل ( تفسیر) بر اساس میزان نمره پرسشنامه

برای بدست آوردن امتیاز مربوط به هر مولفه، مجموع امتیازات مربوط به سوالات آن مولفه را با هم جمع نمائید. به عنوان مثال، در مورد شاخص نهادی، باید مجموع امتیازات مربوط به سوالات 17 تا 22 را محاسبه نمائید. این امتیاز دامنه ای از 6 تا 30 را خواهد داشت. هر چه این امتیاز بالاتر باشد، نشان دهنده سرمایه نهادی بالاتر در جامعه مورد نظر خواهد بود وبرعکس. برای سایر مولفه ها نیز همین روش را ادامه دهید.

 

بر اساس این روش از تحلیل شما نمره­های به دست آمده را  جمع کرده و سپس بر اساس جدول زیر قضاوت کنید.توجه داشته باشید میزان امتیاز های زیر برای یک پرسشنامه است در صورتی که به طور مثال شما 10 پرسشنامه داشته باشید باید امتیاز های زیر را ضربدر 10 کنید

مثال: حد پایین نمرات پرسشنامه به طریق زیر بدست آمده است

تعداد سوالات پرسشنامه * 1 = حد پایین نمره

حد پایین نمره	حد متوسط نمرات	حد بالای نمرات
22	66	110

 

امتیازات خود را از 22 عبارت فوق با یکدیگر جمع نمایید. حداقل امتیاز ممکن 22 و حداکثر 110 خواهد بود.

نمره بین  22 تا 44  : سرمايه نهادي در جامعه، كم است.

نمره بین 44 تا 66 : سرمايه نهادي در جامعه، متوسط است.

نمره بالاتر از 66  : سرمايه نهادي در جامعه، زياد است .

 

• روایی و پایایی:

روایی پرسشنامه با استفاده از نظرات اساتید راهنما و مشاور، خوب ارزیابی و تاييد شده است. ضریب آلفای کرونباخ برای پرسشنامه محاسبه شد که مقدار آن برابر با 7/85 درصد بدست آمد. بنابراین می توان گفت که پرسشنامه طراحی شده برای انجام این پژوهش از قابلیت اعتماد کافی برخوردار می باشد.

• منبع:

 

گرامی، فتح اله، (1391)، بررسی رابطه بین سرمایه فرهنگی و منزلت اجتماعی دبیران متوسطه شهر خلخال، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خلخال،  پایان نامه کارشناسی ارشد، گروه علوم اجتماعی.