آزمون اندريافت موضوع (TAT (Thematic Apperception Test

 

اندريافت، عبارت است از نوعي آمادگي براي ادراک وقايع به گونه‌اي خاص بر اساس تجارب قبلي.

 

آزمون T.A.T در سال 1935 توسط کريستينا مرگان (Christina Morgan) و هنري موراي (Henry Murray) روان‌پزشکان آمريکايي تهيه شده است. مواد اين آزمون شامل 30 تصوير است که به گروه‌هاي ده‌تايي تقسيم مي‌شوند. معنا و مفهوم اين تصاوير مبهم بوده، با شرايطي به آزمايش شونده معرفي مي‌شوند و از او مي‌خواهند تا داستاني درباره هر يک از آن‌ها بيان کند. بعضي از کارت‌ها به کودکان، برخي به زنان و پاره‌اي ديگر به مردان اختصاص دارد.

 

 

آزمون اندريافت موضوع، بر اين فرضيه مبتني است که آزمودني خود را با قهرمان اصلي داستاني که مي‌سازد همانند مي‌کند…

 

آزمون اندريافت موضوع (TAT) يک روش فرافکني است که شامل تعدادي تصوير است و در آن از آزمودني خواسته مي شود درباره آنچه که فکر مي کند در هر تصوير رخ مي دهد داستاني بسازد. موري آزمون TAT  را به صورت زير توصيف مي کند: روشي که برخي از سايق ها، هيجان ها، احساسات، عقده ها و تعارض هاي بارز شخصيت را براي تفسيرکننده تعليم ديده آشکار مي سازد. ارزش اين آزمون به ويژه در اين است که گرايش هاي اساسي و بازداري شده اي را منعکس مي کند که آزمودني به دليل عدم تمايل به افشاي آنها يا به سبب ناهشياري نسبت به اين گرايش ها نمي تواند به آنها اعتراف کند. اين آزمون با نقاشي هاي فرافکني يا آزمون هاي از نوع لکه جوهر مانند آزمون رورشاخ يا هولترمن تفاوت دارد. زيرا کارت هاي  TATمحرک ساخت دارتري ارائه مي دهند و مستلزم پاسخ هاي کلامي سازمان يافته تر و پيچيده تري هستند علاوه بر اين TAT بيشتر به روش هاي تفسير کيفي استوار است و به جاي ساخت زيربنايي اساسي شخصيت، ويژگي هاي اينجا و اکنون موقعيت هاي زندگي فرد را مورد سنجش قرار مي دهد. TAT از ابتداي تدوين تاکنون يکي از آزمون هاي رواني بوده است که در بررسي هاي باليني به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفته و براي تدوين بسياري از متون مشابه الگو واقع شده است. آزمون TAT از 20 کارت با تصويرهاي مبهم تشکيل شده است به آزمودني راهنمايي مي شود که درباره هر تصوير داستاني بسازد و در اين داستان درباره آنچه که هم اکنون مي گذرد افکار و احساسات قهرمانان آنان، رويدادهايي که وضعيت فعلي را موجب شده اند و نتايج پاياني داستان توضيح دهد. کوشش براي شناخت افراد بر اساس تفسيرهايي که از جهان خود به عمل مي آورند تاريخي طولاني و اغلب قابل احترام دارد تفسير نقاشي ها (و به طور کلي آزمون فرافکني) عمدتا به نظريه روان تحليل گري مبتني است. يکي از فرض هاي اساسي اين شيوه آن است که بسياري از جنبه هاي مهم شخصيت از طريق خودسنجي هوشيارانه به دست نمي آيد و لذا پرسشنامه ها براي اين منظور ارزش محدودي دارند. براي به دست آوردن تصوير دقيق از جهان دروني شخص بايد راهي انتخاب شود که از تفاوت ها و دفاع هاي ناهشيار پيشگيري شود. بنابراين از ديدگاه روان تحليل گري يک رويکرد غيرمستقيم مانند استفاده از نقاشي هاي فرافکني امري اساسي است. نقاشي هاي فرافکني فنون بياني هستند زيرا جنبه هايي از خصايص شخص را هنگامي که به گونه اي از فعاليت مي پردازند نشان مي دهند. نمونه هاي ديگري از متون بياني عبارتند از تفسير بازي نقش، نمايش، بازي کودکان يا فهم معناي پنهان لطيفه گويي ها. به طور کلي در کاربرد فنون بياني فرافکني، رويکردهاي بسيار گوناگوني وجود دارند که نقاشي هاي فرافکني از آن جمله اند. بعضي از متخصصان باليني از آزمودني مي خواهند که صرفا تصوير يک آدم بکشد در صورتي که ديگر متخصصان باليني ممکن است از او بخواهند که تصويري از جنس مخالف، يک خانه و يک درخت را نيز ترسيم کند و درباره آنچه که کشيده است داستاني بسازد و يا از رنگ يا مداد رنگي استفاده کند.

 

 

روش اجرا و تفسير آزمون

  در اجراي آزمون، به آزمودني مي‌گويند «من چند تصوير به شما نشان مي‌دهم. مي‌خواهم درباره هر تصوير داستاني برايم بگويي. به من بگو چه رويدادهايي اين داستان را به وجود آورده، هم اکنون چه چيزي در داستان اتفاق افتاده است، قهرمانان داستان چه فکر مي‌کنند و چه احساسي دارند و سرانجام داستان چه خواهد شد؟». نيز به آزمودني گفته مي‌شود که براي گفتن داستان هر کارت تقريبا 5 دقيقه فرصت دارد. در طرح اوليه آزمون، 20 کارت در دو جلسه يک ساعتي(در هر جلسه 10 کارت) اجرا مي‌شد. اما در عمل، معمولا در مورد هر آزمودني 10 تا 12 کارت اجرا مي‌شود.

  آزمايش‌کننده بايد تمام گفته‌هاي آزمودني را کلمه به کلمه يادداشت کند. آزمايش‌کننده لازم است زمان واکنش آزمودني(فاصله زماني بين ارايه کارت به آزمودني و نخستين پاسخ وي) را نيز اندازه‌گيري و ثبت کند. از روي زمان واکنش مي‌توان مشخص کرد که آزمودني در کدام يک از کارت‌ها مشکل داشته است. چون هر کارت براي فراخواني موضوع‌ها، نيازها و تعارض‌هاي خاص خود طراحي شده است. زمان واکنش طولاني و غيرعادي ممکن است بيان‌گر مساله خاصي باشد. آزمايش‌کننده ماهر، از داستان‌ها، نيازها، هيجان‌ها، احساسات، عقده‌ها، تعارض‌ها و فشارهاي بيروني آزمودني که او را آزار مي­دهند، اطلاعاتي به دست مي‌آورد.

  در مورد آزمون T.A.T نظام‌هاي نمره‌گذاري و تفاسير گوناگوني وجود دارد که مي‌توان آن‌ها را به دو گروه تفسير کمي و کيفي طبقه‌بندي کرد. تفسير کمي آزمون، کمتر مورد پذيرش عام قرار گرفته است. به سبب پيچيدگي و وقت‌گير بودن روش‌هاي کمي تفسير آزمون، اغلب روان‌شناساني که T.A.T را به کار مي‌برند روش تفسير کيفي را ترجيح مي‌دهند. تقريبا در همه روش‌هاي تفسير آزمون، قهرمانان، نيازها، فشارهاي محيطي، موضوع‌ها و نتايج مورد توجه قرار مي‌گيرند.

  قهرمان، چهره‌اي در داستان است که ظاهرا آزمودني با وي همانندسازي مي‌کند. چهره‌اي که به گوينده داستان شباهت بيشتري دارد، به عنوان قهرمان در نظر گرفته مي‌شود. انگيزه‌ها و نيازهاي قهرمان اهميت خاصي دارند. در بيشتر روش‌هاي تفسير از جمله در تفسير ارايه شده توسط موري، شدت، تداوم و فراواني هر يک از نيازها به عنوان شاخص‌هايي براي اهميت داشتن و مربوط بودن نيازها در نظر گرفته مي‌شوند. اصطلاح “فشار خارجي” در تفسير T.A.T، به نيروهاي محيطي که در ارضاي نيازها مشکل ايجاد مي‌کنند يا ارضاي نيازها را تسهيل مي‌کنند گفته مي‌شود. براي تعيين اهميت نسبي اين نيروها بايد به عواملي مانند فراواني، شدت و تداوم توجه شود. به نظر بعضي از متخصصان، قسمتي از پاسخ‌ها يا نشانه‌ها در آزمون T.A.T نشان‌گر برخي اختلال‌هاي رواني است. به عنوان مثال؛ کندي يا درنگ طولاني در پاسخ دادن به تصاوير ممکن است نشانه افسردگي باشد.

  اين‌که آزمودني‌هاي مختلف به يک تصوير پاسخ‌هاي متفاوت مي‌دهند نشانه ارزش بالقوه آزمون T.A.T براي شناخت خصايص شخصيتي است.

 

P عدد هايي که تنها هستند به اين معني هستند که براي هر دو جنس بکار مي روند.

P عددهايي که به همراه  B  و يا M هستند تنها براي به ترتيب پسران و مردان بکار مي روند.

Pعددهايي نيز که همراه با G يا F هستند تنها براي به ترتيب دختران و زنان بکار مي روند.

Pکارت شماره 16 کارتي خاليست که مراجع مي تواند از خود داستاني بر روي آن بنويسد.

 

کارت 1	کارت 2	کارت 3BM
کارت 3GF	کارت 4	کارت 5
کارت 6BM	کارت 6GF	کارت 7BM
کارت 7GF	کارت 8BM	کارت 8GF
کارت 9BM	کارت 9GF	کارت 10
کارت 11	کارت 12BG	کارت 12F
کارت 12M	کارت 13B	کارت 13G
کارت 13MF	کارت 14	کارت 15
کارت 17BM	کارت 17GF	کارت 18BM
کارت 18GF	کارت 19	کارت 20