پرسش نامه الگوهای ارتباطی زوجین

 

 

ممکن است هر فردی در زندگی مشترک خود مشکلاتی را تجربه کند و برای حل این مشکلات تلاش هایی را انجام دهد. هدف پرسش نامه حاضر این است که بدانیم معمولاً شما و همسرتان چگونه با مشکلاتی در روابط تان ایجاد می شود، کنار می آیید. هر سوال در یک مقیاس از 1 ( خیلی غیرممکن است) تا 9 (خیلی امکان دارد) ارزیابی می گردد. لطفاً هر سوال را فقط با تعیین یک عدد مشخص کنید.

جنسیت:                                 مدت ازدواج:                           سن:

 

A: زمانی که در روابط شما مشکل ایجاد می شود.

اجتناب متقابل

1-من و همسرم از بحث در مورد مشکل دوری می کنیم.                                   1 2 3 4 5 6 7 8 9

بحث و گفتگوی متقابل

2-من و همسرم سعی می کنیم در مورد مشکل خود بحث و گفتگو کنیم.          1 2 3 4 5 6 7 8 9

بحث و اجتناب

3-وقتی که همسرم سعی می کند بحث را شروع کند، من سعی می کنم از

بحث کردن اجتناب کنم.                                                           1 2 3 4 5 6 7 8 9

4- وقتی من سعی می کنم بحث را شروع کنم، او سعی می کند از بحث

کردن پرهیز کند.                                                                  1 2 3 4 5 6 7 8 9

 

B: در خلال بحث از مشکلات ارتباطی

سرزنش متقابل

1-من و همسرم یکدیگر را مورد سرزنش و اتهام و انتقاد قرار می دهیم.      1 2 3 4 5 6 7 8 9

ابراز متقابل

2-من و همسرم احساساتمان را نسبت به یکدیگر ابراز می کنیم.            1 2 3 4 5 6 7 8 9

تهدید متقابل

3-من و همسرم یکدیگر را به پیامدهای منفی تهدید می کنیم.                1 2 3 4 5 6 7 8 9

مذاکره متقابل

4-من و همسرم پیشنهاد راه حل و آشتی می کنیم.                            1 2 3 4 5 6 7 8 9

کناره گیری / توقع

5-همسرم غر می زند و انتظارات بیش از حد دارد، در حالی که من

کناره گیری و سکوت اختیار می کنم یا از بحث بیشتر امتناع می کنم.             1 2 3 4 5 6 7 8 9

6-من غر می زنم و انتظارات بیش از حد دارم، در حالی که او

کناره گیری و سکوت اختیار می کند یا از بحث بیشتر امتناع می کنم.              1 2 3 4 5 6 7 8 9

انتقاد کردن /دفاع کردن

7-همسرم انتقاد می کند، در حالی که من از خودش دفاع می کنم.           1 2 3 4 5 6 7 8 9

8-من انتقاد می کنم در حالیکه او از خودش دفاع می کند.                   1 2 3 4 5 6 7 8 9

فشار و مقاومت

9-همسرم مرا تحت فشار قرار می دهد که کاری را بدون چون و چرا بپذیرم

یا کاری را بدون چون و چرا متوقف کنم، در حالی که من مقاومت می کنم.     1 2 3 4 5 6 7 8 9

10-من، همسرم را تحت فشار قرار می دهم که کاری را بدون چون و چرا بپذیرد

یا کاری را بدون چون و چرا متوقف کند، در حالی که او مقاومت می کند.       1 2 3 4 5 6 7 8 9

عاطفی / منطقی

11-همسرم احساساتش را ابراز می کند، در حالی که من بدنبال

دلیل و راه حل هستم                                                                          1 2 3 4 5 6 7 8 9

12-من احساساتم را ابراز می کنم، در حالی که او بدنبال دلیل و راه حل است.    1 2 3 4 5 6 7 8 9

تهدید/ کوتاه آمدن

13-همسرم مرا به عاقبت یا پیامدهای منفی تهدید می کند، در حالی که من

کوتاه می آیم.                                                                        1 2 3 4 5 6 7 8 9

14-من، همسرم را به عاقبت یا پیامدهای منفی تهدید می کنم، در حالی که

او کوتاه می آید.                                                                    1 2 3 4 5 6 7 8 9

پرخاشگری کلامی

15-همسرم به من فحش و ناسزا می دهد و به شخصیت من توهین می کند.         1 2 3 4 5 6 7 8 9

16-من به همسرم فحش و ناسزا می دهم و به شخصیت او توهین می کند.                   1 2 3 4 5 6 7 8 9

پرخاشگری فیزیکی

17- همسرم به من زور می گوید و من را تحت فضار و ضرب وشتم قرار

می دهد.                                                                                          1 2 3 4 5 6 7 8 9

18-من به همسرم زور می گویم و او را تحت فشار و ضرب و شتم قرار

می دهم.                                                                             1 2 3 4 5 6 7 8 9

 

C: بعد از بحث از مشکل ارتباطی

درک متقابل

1-من و همسرم احساس می کنیم که یکدیگر را در موقعیت های

مختلف درک می کنیم.                                                             1 2 3 4 5 6 7 8 9

کناره گیری متقابل

2-من و همسرم بعد از بحث از یکدیگر کناره می گیریم.                     1 2 3 4 5 6 7 8 9

راه حل های متقابل

3-من و همسرم احساس می کنیم مشکل حل شده است                         1 2 3 4 5 6 7 8 9

خودداری متقابل

4-هیچ یک از ما (من و همسرم) بعد از بحث و گفتگو به جایی نمی رسیم.         1 2 3 4 5 6 7 8 9

اصلاح متقابل

5-بعد از بحث و جدل من و همسرم سعی می کنیم با یکدیگر خیلی

صمیمی شویم.                                                                      1 2 3 4 5 6 7 8 9

گناه / آسیب

6-همسرم به خاطر آنچه که گفته است احساس می کند، در حالی که من

احساس صدمه و آسیب می کنم.                                                  1 2 3 4 5 6 7 8 9

7-من به خاطر آنچه که گفته ام، احساس گناه می کنم، در حالی که او

احساس صدمه و آسیب می کند.                                                   1 2 3 4 5 6 7 8 9

آشتی/ کناره گیر ی

8-همسرم سعی می کند که آشتی کند انگار که هیچ اتفاقی نیفتاده است، در

حالی که من فاصله می گیرم.                                                      1 2 3 4 5 6 7 8 9

9-من سعی می کنم که آشتی کنم، انگار که هیچ اتفاقی نیفتاده است، در

حالی که او فاصله می گیرد.                                                      1 2 3 4 5 6 7 8 9

فشار و مقاومت

10-همسرم، مرا مجبور به عذر خواهی می کند، یا این که قول بدهم به نحو

بهتری عمل کنم، در حالی که من مقاومت می کنم.                            1 2 3 4 5 6 7 8 9

11- من، همسرم را مجبور به عذر خواهی می کنم، یا این که قول بدهد به نحو

بهتری عمل کند، در حالی که او مقاومت می کند.                             1 2 3 4 5 6 7 8 9

جستجوی حمایت

12-من (مرد) حمایت را در دیگران (والدین، دوستان، بجه ها) جستجو می کنم.  1 2 3 4 5 6 7 8 9

13- من (زن) را در دیگران (والدین، دوستان، بجه ها) جستجو می کنم              1 2 3 4 5 6 7 8 9

 

 

 

 

پرسشنامه الگوهای ارتباطی

پرسش نامه الگوهای ارتباطی(CPQ): این پرسشنامه را کریستنسن و سالاوی (1984) در دانشگاه كاليفرنيا را به منظور بررسی الگوهای ارتباطی متقابل زوجین طراحی نمودند. اين پرسشنامه 35 سوال دارد و در یک مقیاس نه درجه ای از اصلا امکان ندارد(1) تا خیلی امکان دارد (9) درجه بندی شده است. این پرسشنامه رفتارهای همسران را در طول سه مرحله از تعارض زناشویی شرح داده است. این مراحل عبارتند از:1- زماني كه در روابط زوجين مشكل ايجاد مي شود این مرحله دارای 4 سوال است که پاسخ هریک در مقیاس 9 نقطه ای درجه بندی شده است2- در مدت زماني كه درباره مشكل ارتباطي بحث مي شود، این مرحله دارای 18 سوال است و 3- بعد از بحث راجع به مشكل ارتباطي که این قسمت از 13 سوال تشکیل شده است. پرسش نامه دارای سه خرده مقیاس است مقياس ارتباط سازنده متقابل ، مقياس اجتنابي متقابل، مقياس ارتباط توقع/ كناره­گيري. خرده مقیاس توقع/ كناره­گيري. از دو قسمت تشکیل شده است: مرد متوقع/ کناره­گیر زن و زن متوقع  / کناره­گیر مرد.

 

پایایی و روایی پرسشنامه الگوهای ارتباطی

تحقیقاتی که از این پرسش نامه استفاده نمودند، روایی و پایایی قابل قبولی را در مورد خرده مقیاس های مختلف آن نشان داده اند. کریستنسن و سالاوی (1991) روایی سه خرده مقیاس این پرسش نامه را برآورد نمودند. در این مطالعه که در آن سه گروه از زوجین درمانده، غیر درمانده و در حال طلاق با هم مقایسه شدند؛ خرده مقیاس سازنده متقابل توانست بین هر سه گروه تمیز قائل شود، در حالی که خرده مقیاس های ارتباطی اجتناب متقابل و توقع / کناره گیری توانستند بین زوج های درمانده و غیر درمانده تفکیک قائل شوند( رسولی، 1380). نتایج پایای کریستنسن و هیوی (1990) و هیوی و همکارانش( 1993) بر روی آزمودنی های آمریکایی شباهت بسیاری با کار بتمن و همکارانش (1998) بر روی آزمودنی های سوئیسی و آلمانی دارد. آلفای کرونباخ بدست آمده در پژوهش های این محققان بر روی 5 مقیاس پرسشنامه الگوهای ارتباطی از 44/0 تا 85/0 گزارش شده است که نتایج رضایت بخشی است. علاوه بر این نتایج پایایی بتمن و همکارانش (1996) بر روی آزمودنی های سوئیسی و آلمانی نیز رضایت بخش است. آلفای کرونباخ بدست آمده در پژوهش این محققان بر روی مقیاس سازنده متقابل، بین 74/0 تا 78/0 گزارش شده است. ( عبادت پور، 1379). عبادت پور(1379) ضریب آلفای کرونباخ را برای الگوی ارتباط سازنده متقابل( پنج سوالی) 70/0، ارتباط اجتناب متقابل 71/0، ارتباط توقع / کناره گیر 66/0، زن متوقع  / کناره­گیر مرد51/0 و مرد متوقع / زن کناره گیر 52/0 برآورد نموده است و به منظور روایی پرسش­نامه، همبستگی میان این دو پرسش­نامه و پرسش­نامه رضایت زناشویی را به دست آورده است که نتایج نشان می­دهد همه­ی زیر مقیاس های پرسش­نامه با رضایت زناشویی همبستگی دارد.

قبل از اجرای پژوهش، این پرسش­نامه توسط پژوهشگر به مدت دو هفته به 30 زن و شوهر برای تعیین پایایی ارائه شد. پایایی کل این پرسش­نامه توسط پژوهشگر با استفاده از آلفای کرونباخ 76/0، همچنین در خرده مقیاس سازنده متقابل 91/0، خرده مقیاس اجتناب متقابل 79/0، خرده مقیاس توقع / کناره گیر 68/0، مرد متوقع / زن کناره گیر 76/0  و زن متوقع  / مرد کناره گیر  70/0 بدست آمد.

 

نمره گذاری پرسش نامه الگوهای ارتباطی

1-ارتباط سازنده متقابل

( A₂+B₂+B₄)-(B₁+B₃+B_15M+B_16F).

 

منظور از A₂ سوال دوم مرحله اول تعارض( زمانی که در روابط افراد مشکل ایجاد می شود) است و B₂ سوال دوم قسمت B است و B₄ سوال چهارم قسمتB  است. در قسمت دوم پرانتز سوال­های مربوط به ارتباط مخرب وجود دارد که به این صورت است : B₁ سوال اول قسمت B است و B₃ سوال سوم قسمتB و B_15M  سوال 15M قسمت B پرخاشگری مرد  و  B_16Fسوال 16F  قسمتB  پرخاشگری کلامی زن. در پایان نتایج پرانتز اول از پرانتز دوم کم می شود.

M  منظور از M پاسخ آزمودنی مرد است که چه در پرسش­نامه­ای که زن پاسخ­گو است و چه در پرسش­نامه که مرد پاسخ­گو است، ابتدا پاسخ مربوط به مرد آورده می شود.

F : منظور از F پاسخ آزمودنی زن است که در نمره گذاری پس از پاسخ مرد آورده می شود.

2-نمره کلی ارتباط کناره گیری/ توقع

A_3M+A_4F+B_5M+B_6F+B_7M+B_8F

 

در این مقیاس طبق فرمول ابتدا پاسخ های آزمودنی مرد آورده می­شود. منظور از A_3M سوال سوم مرحلهA  است که مربوط به بحث و اجتناب می­باشد. اگر آزمودنی مرد باشد باید نمره این سوال را (وقتی من سعی می کنم بحث را شروع کنم، او سعی می­کند از بحث کردن پرهیز کند.) در نظر گرفت و اگر آزمودنی زن است، باید نمره این سوال( وقتی که همسرم سعی می کند بحث را شروع کند، من سعی می­کنم از بحث کردن پرهیز کنم) را برای   A_3M در نظر گرفت.

منظور از  A_4F سوال چهارم از مرحله A است که  مربوط به آزمودنی زن می باشد و به روش سوال   A_3M نمره گذاری می شود.

در سوال  B_5M و  B_6F سوال های 5و 6 قسمت  B  می باشد که این دو سوال همانند دو سوال فوق، با توجه به اینکه آزمودنی زن یا مرد باشد، تغییر می کنند. سوالات بعدی نیز به همین صورت نمره گذاری می شود. در پایان تمام 6 سوال با هم جمع می شوند.

3-مقیاس مرد متوقع/ کناره گیری زن

A_3M+B_5M+B_7M

 

در این مقیاس 3 سوال مربوط به آزمودنی مرد که در مقیاس دو می باشد با هم جمع می شود و نمره مقیاس مرد متوقع / کنازه گیر زن به دست می­آید.

4-مقیاس زن متوقع / مرد کناره گیر:

A_4F+B_6F+B_8F

 

در این مقیاس 3 سوال مربوط به آزمودنی زن که در مقیاس دو می باشد با هم جمع می شود و نمره مقیاس زن متوقع  / کناره گیر مرد به دست می­آید.

5-مقیاس ارتباطی اجتنابی متقابل:

A₁+C₂+C₄

 

منظور ازA₁  سوال یک قسمت A است. این سوال اجتناب متقابل زوجین را ارزیابی می­کند. منظور از  C₂ سوال دوم قسمت C  است که کناره­گیری  متقابل زوجین را ارزیابی می کند. منظور از  C₄ سوال چهارم قسمت  C است که خودداری متقابل زوجین را ارزیابی می­کند. در این مقیاس پس از بدست آوردن نمرات هر سه سوال برای ارزیابی مقیاس اجتناب متقابل باهم جمع می­شوند و نمره کل بدست می­آید.