روان شناسان براي جمع آوري اطلاعات گاه با رجوع به عالم واقع و مشاهده و قايع اتفاقيه در آن ، اقدام به گرد آوردي اطلاعات مي نمايند ويژگي مهم اين روش در اين است كه مشاهده گر تنها به گرد آوزري اطلاعات در زمينه موضوع مورد مطالعه خود پرداخته بدون اينكه در روند طبيعي وقايع تغييري ايجاد كند . مشاهده علمي با داشتن هدفي خاص و با برنامه اي از پيش تعيين شده انجام مي گيرد و از اين و به اين مشاهده اصطلاحاًمشاهده منظم گفته مي شود. در مشاهده منظم محقق مي داند كه بايد به دنبال چه چيزي باشد و چه رفتار هايي را ثبت كند .

كودكان در اين مرحله كه از حدود 7 تا حدود 11 ، 12 سالگي به طول مي انجامد قادر به درك مفهوم بقا ميشوند و نيز توانايي طبقه بندي و رديف كردن (يعني مرتب كردن اشياء از بزرگ به كوچك و بالعكس ) را كسب مي كنند و مفهوم عدد را مي آموزند . اما در ضمن اين مرحله فرايند هاي فكري بر رويداد هاي واقعي كه كودك مشاهده مي كند متمركز است . مادام كه كودك با مسايل محسوس يا غير انتزاعي سر و كار داشته باشد از عهده حل كردن همه گونه مسايل ساده و پيچيده بر مي آيد .

در اين مرحله كه از حدود 11، 12 سالگي تا حدود 14، 15 سالگي به طول مي انجامد كودكان مي توانند با موقعيتهاي فرضي كار كنند و فرايند هاي فكري شان منحصراً به موقعيتهاي عيني و محسوس محدود نيست . همچنين در اين مرحله تفكر كودكان بر موازين كامل منطق استوار مي شود و قادرند مسايل و امور انتزاعي را درك نمايند . بنابر اين ، در اين مرحله دستگاه ذهني شخص به بالا ترين سطح تحول خود مي رسد ، امّا اين دستگاه مي تواند در جهت حل كردن سلسله اي بي پايان از مسايل در طول زندگي شخصي هدايت شود .

در مرحله حسي – حركتي كه ازتولد تا حدود 2 سالگي به طول مي انجامد كودك هنوز زبان را نياموخته است . از آنجا كه در اين مرحله كودك براي اشياء كلمه در اختيار ندارد ، وقتي كه مستقيماً با آنها درگير نباشد ، يعني از مقابل چشمانش دور شوند ، ديگر براي كودك وجود خارجي ندارند . بنابر اين ، تعامل با محيط صر فاً جنبه حسي و حركتي دارد و صرفاً با اينجا و اكنون سرو كار دارد . همچنين كودكان در اين دوره خود محور ( خود مدار ) هستند ، يعني در مورد هر چيزي با توجه به خودشان داوري مي كنند و جهان روانشناختي آنان تنهاجهان موجود است . اما در اواخر اين دوره كودكان مفهوم بقاي شي ء يا ثبات شي را كسب مي كنند.به سخن ديگر ، درك مي كنند كه اشياء اگر از ميدان تجربه مستقيم آنان خارج شوند باز هم وجود دارند .

مرحله تفكر پيش عملياتي كه از سن 2 تا 7 سالگي به طول مي انجامد داراي دو مرحله فرعي به شرح زير است :
2- تفكر پيش مفهومي ( از حدود 2 تا حدود 4 سالگي ). در ضمن اين دوره از تفكر پيش عملياتي ، كودكان بر اساس مفهوم آموزي دست مي يابند . آنها طبقه بندي اشياء را بر حسب شباهتهايشان آغاز مي كنند ، امّا از لحاظ مفا هيمشان مر تكب خطا مي شوند ؛ لذا به باور آنان همه مردان «بابا»و همه زنان «ماما » هستند . منطق كودكان در اين دوره تحول نه قياسي است ، نه استقرايي، بلكه تمثيلي است . مثالي از اين نوع استدلال چنين است : « گاوها حيوانهاي بزرگ چها ر پا هستند . آن حيوان بزرگ و چهار پاست ؛ پس آن يك گاو است » .
2- تفكر شهودي ( از حدود 4 تا حدود 7 سالگي ). در ضمن اين دوره از تفكر پيش عملياتي ، كودكان مسائل را به طور شهودي حل مي كنند ، نه بر طبق نوعي قانون منطق . شاخص ترين ويژگي تفكر كودكان اين دوره اين است كه هنوز به مفهوم بقا يا نگهداري دست نيافته اند . نگهداري به صورت توانايي درك اين مطلب تعريف شده است كه شماره ، طول ، مقدار ، يا مساحت اشياء يكسان باقي مي ماند ، صرف نظر از اينكه اشيا، به صورتهاي مختلف به كودك نشان داده شوند.

روانشناسان معمولاً در اين نكته اتفاق نظر دارند كه رشد از توالي منظمي بر خوردار است كه خودبه رسش موجود زنده در جريان كنش متقابل وي با محيط بستگي دارد . در تبيين توالي زنجيره رشد ، برخي از روانشناسان ترجيح مي دهند از آن بعنوان يك فرايند پيوسته ياد كنند – فرايندي كه در آن عوامل زيستي در كنش متقابل با ياد گيري عمل مي كنند تا تغييري پيوسته و تدريجي در رفتار بوجود آورند . ساير روانشناسان ضمن اذعان به ماهيت زنجيره اي رشد ، اهميت كمتري براي پيوستگي اين فرايند قائلند و در عوض آن را بيشتر به صورت يك سلسله پله مي بينند . اين روانشناسان به همين دليل مفهوم مرحله را پيش كشيده اند .
وقتي روانشناسان از مراحل رشد سخن مي گويند مفهوم دقيق تري را در نظر دارند . مفهوم مراحل بيانگر اين مطلب است كه 1 – در يك مرحله مشخص رفتار ها بر محور يك مقوله غالب سازمان مي يابند ؛ 2- رفتارهايي كه در مرحله مشخصي ظاهر مي شوند از لحاظ كيفي با رفتار هاي مراحل قبلي يا بعدي فرق دارند ؛ و 3- همه كودكان مراحل همانندي را به ترتيب همانندي طي مي كنند . عوامل محيطي ممكن است رشد را تسريع يا كند سازند ، اما ترتيب توالي مراحل تغيير نا پذير است

مدد كاري اجتماعي مجموعه فعاليتهايي است كه از طريق موسسات دولتي و غير دولتي ، براي كمك به افراد ، خانواده ها و گروههاي اجتماعي و رساندن آنان به رفاه اجتماعي – اقتصادي – رواني صورت مي گيرد .
از جمله وظايف مر بوط به اين شغل عبارتند از حمايت از خانواده هاي بي سر پرست ، همكاري با گروه پزشكي در واحد هاي درماني براي كمك به بيمار از طريق مساعدت در امور اجتماعي – اقتصادي – عاطفي – بهداشتي ،شنا ساندن قوانين بيمه هاي اجتماعي به بيمه شدگان و ارزيابي مسايل آنان .

مخچه از قديم يك ناحيه ساكت مغز خوانده شده است زيرا تحريك اين ناحيه هيچگونه احساس توليد نمي كند و بندرت موجب حركت مي شود . با اين وجود ، حذف مخچه موجب غير طبيعي شدن شديد اعمال حركتي مي گردد. مخچه بويژه براي كنترل فعاليتهاي عضلاني بسيار سريع از قبيل دويدن ، ماشين نويسي ، نواختن پيانو و حتي صحبت كردن اهميت حياتي دارد . فقدان اين ناحيه از مغز با وجود اينكه موجب هيچگونه فلجي در عضلات نمي شود هر يك از اين اعمال حركتي را شديداً مختل مي سازد .
مخچه به برنامه ريزي فعاليتهاي حركتي كمك كرده ، و همچنين مرتباً فعاليتهاي حركتي را كه توسط قسمتهاي ديگر مغز بوجود مي آيند كنترل كرده و آنها را تصحيح و تنظيم مي كند . مخچه بطور مداوم اطلاعات تازه را از قسمتهاي محيطي بدن در يافت كرده و حالت هر قسمتي از بدن در هر لحظه يعني وضع آن ، سرعت حركت آن ، نيروهائي كه بر آن وارد مي شوند و … را تعيين مي كند . مخچه وضع فيزيكي واقعي هر قسمتي از بدن را كه بوسيله اطلاعات حسي به آن داده شده با وضعي كه مورد نظر سيستم حركتي است مقايسه مي كند . هر گاه اين دو وضع با يكديگر نخوانند در اين حال سيگنالهاي تصحيحي مناسب بطور آني به سيستم حركتي هدايت مي شوند تا سطح فعال شدن عضلات مورد نظر را افزايش يا كاهش دهند .
علاوه بر آن ، مخچه در برنامه ريزي حركت متوالي بعدي در جزئي از يك ثانيه جلوتر در حاليكه حركت كنوني هنوز در حال انجام است به قشر مغز كمك مي كند و باين ترتيب به شخص كمك مي كند تا به نرمي از يك حركت به حركت بعدي پيش برود .

محيط قبل از تولد ، محيط جنيني است . در اين هنگام بسياري از مواد شيميايي ، غذايي ، داروها ، ميكروبها و اختلالات و وضع عاطفي – هيجاني مادر از طريق رابطه شيميايي بين مادر و جنين ، جنبه هاي مختلف رشد جنين را در رحم و بعد از تولد تحت تاثير قرار مي دهد .

عواملي كه در محيط بعد از تولد اثرات مختلف و مهمي بر روي جنبه هاي مختلف رشدبه ويژه رشد رواني و شخصيت فرد دارند عبارتند از : الف : محيط طبيعي يا مادي
ب: محيط خانوادگي
ج: محيط اجتماعي
الف : محيط طبيعي يا مادّي : مانند آب و هوا – گرما و سرما ، مسكن ، پوشاك و تغذيه . محيط طبيعي كه آن را محيط طبيعي كه آن را محيط زيست نيز مي نامند ، مربوط به شرايط جغرافيايي مي شود ، كه تغذيه از عوامل مهمي است كه در رشد كودك تاثير عميق دارد . از اين رو تغذيه در دوران بارداري مادر ، و بعد از تولد اثرات نسبتاً مهمي دارد به نحوي كه كمبود مواد پروتئيني نه تنها منجر به كوچكي جثة كودك مي شود بلكه از نظر سلولها ي مغزي نيز عوارض نا مطلوبي براي كودك در بر دارد ، تا جايي كه تعداد قابل توجهي از كودكان عقب ماندة ذهني ، معلول كمبود مواد غذائي مادر در دوران بار داري است . بنابر اين « تغذيه » به عنوان يك عامل موثر هم از بعد كميت و هم از نظر كيفيت ، محسوب مي گردد .
ب: محيط خانوادگي : از عوامل موثر در رشد كودك ، خانواده است ، كه خانواده در دو زمينه تاثير دارد .
1-ارضاي نيازها و احتياجات بدني و مادي ( فيزيولوژيك )
2- ارضاي نيازها و احتياجات اساسي ( رواني و معنوي )
ج: محيط اجتماعي : محيط اجتماعي را از يك سو به محيط كلي و از سوي ديگر شخصي تقسيم مي نمايند ، كه
محيط شخصي : محيط حتمي و اجتناب ناپذير است كه طفل در آنجا چشم بدنيا مي گشايد و در آنجا رشد مي كند.
محيط اتفاقي : شامل آموزشگاه ( دبستان – مدرسه ) – سر بازي – كار آموزي
محيط انتخابي : انتخاب همسر و موضوع طلاق – معاشران – ارتباط جمعي – مطبوعات – سينما – راديو – تلويزيون
محيط تحميلي : محيطي كه آزادي فرد در آن محدود شده يا از او سلب گرديده است . باز داشتگاه – ندامتگاه كانون اصلاح و تربيت .