درمان اختلال یادگیری

اختلال یادگیری، یک اختلال عصب شناختی است. به بیان ساده، اختلال یادگیری ناشی از تغییر در شیوه  سیم‌کشی  مغز یک فرد می باشد. کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری به اندازه همسالان خود، یا حتی بیشتر از آنها، باهوش هستند. اما ممکن است در صورتی که برای درک مسائل تنها باشند، و یا به شیوه‌های معمول آموزش ببینند. در خواندن، نوشتن، هجی کردن، استدلال کردن، به خاطر آوردن، و یا سازماندهی اطلاعات، مشکل داشته باشند.

اختلال یادگیری را نمی توان درمان کرد و یا برطرف نمود. این، یک مسئله مادام العمر است. هرچند، کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری می توانند با بهره مندی از حمایت و مداخله مناسب، در تحصیل موفق شوند، و در مراحل بعدی زندگی، به شغل های موفق، و اغلب خاص، دست پیدا کنند. والدین می‌توانند با تشویق نقاط قوت، آگاهی از نقاط ضعف، درک سیستم آموزشی، کار با افراد حرفه ای، و فراگرفتن استراتژی‌های مقابله با دشواری های خاص، به کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری کمک کنند تا به این موفقیت دست یابند.

اختلال یادگیری چیست؟

امروزه با توجه به گسترش روز افزون دانش روانشناسی، انتظار می‌رود که خانواده‌ها در زمینه مشکلاتی هم چون اختلالات یادگیری شناختی نسبی داشته باشند. در این نوشتار به صورت دقیق، بحث «اختلال یادگیری» را تشریح نموده و به بررسی ویژگی ها، علل و در نهایت درمان اختلال یادگیری خواهیم پرداخت.

اختلال یادگیری یکی از مشکلات شایع در کودکان بوده و عدم تشخیص به موقع و اقدام برای درمان سریع آن، می‌تواند لطمات جبران ناپذیری را به زندگی حال و آینده کودک وارد نماید. البته گفتنی است که اختلال یادگیری یک واژه کلی بوده و برای توصیف مشکلات خاصی که کودکان در زمینه پردازش اطلاعات و مهارت های یادگیری دارند به کار می‌رود.

اصطلاح اختلال یادگیری در مورد دانش آموزانی استفاده می‌شود که به صورت مداوم در امور درسی خود با شکست مواجه گردیده و در عین حال نمی توان به هیچ عنوان آن‌ها را در چارچوب سنی کودکان استثنایی جای داد. چرا که این دانش آموزان ظاهری کاملا طبیعی داشته و رشد جسمی و قد و وزنشان از نرمال بودن آنان حکایت دارد.

از طرفی هوش آن‌ها نیز کمابیش عادی بوده و به خوبی صحبت می‌کنند. آن‌ها همانند سایر کودکان بازی کرده و مثل آنان با سایرین ارتباط برقرار می‌کنند. این دانش آموزان در خانه نیز می‌توانند کارهایی که از طرف والدین به آن‌ها محول می‌شود را به خوبی انجام‌دهند. با این همه، مشکل اصلی این افراد عدم توانایی لازم برای به جریان انداختن اطلاعات به جهت بیان کردن و مخصوصا نوشتن

علائم اختلالات یادگیری چیست

به عنوان یک نکته ی مهم باید دانست که تشخیص اختلال یادگیری بعضا ممکن است دشوار گردد. با این حال اگر کودک شما این مشکلات را دارد، ممکن است که اختلال یادگیری داشته باشد

در به خاطر آوردن چیزی که به او گفته شده است، مشکل دارد

در فهمیدن و پیروی از دستورالعمل ها مشکل دارد

وسایل مورد نیاز برای تکالیف را گم کرده و یا جا می گذارد. همانند کتاب های مدرسه و

ضعف هماهنگی در راه رفتن، ورزش یا مهارت هایی مثل نگه داشتن یک مداد دارد

در درک مفهوم زمان مشکل دارد

در برابر انجام تکالیف یا فعالیت هایی که نیاز به نوشتن، خواندن یا استفاده از ریاضیات داشته مقاومت نموده و به صورت دائم نمی تواند تکالیف خود را بدون کمک قابل توجه تکمیل نماید.   

در بسیاری از موارد اعتراض می کند! خصومت یا واکنش های شدید هیجانی در مدرسه و یا هنگامی که در حال انجام تکالیف تحصیلی از قبیل تکالیف خانگی یا خواندن است از خود نشان می دهد.

راهنمای آماری و تشخیصی اختلالات روانی (DSM-5) که توسط انجمن روانپزشکی آمریکا منتشر می گردد، برای اختلال یادگیری علائم زیر را مطرح نموده است:

مشکل داشتن در درک معانی آنچه که خوانده می شود

روخوانی دشوار، کند و نادرست کلمات

اشکالات بیان نوشتاری

مشکلات در هجی کردن

اشکال در استدلالات ریاضی

اشکال در یادگیری مفاهیم و معانی اعداد و یا محاسبات

گفتنی است که حتی وجود تنها یکی از این علائم نیز می‌تواند نشانگر اختلالات باشد. به همین جهت اگر علامتی را مشاهده نمودید، در اولین فرصت می‌بایست به متخصص مراجعه فرمایید.

اصطلاح اختلال یادگیری در مورد دانش آموزانی استفاده می‌شود که به صورت مداوم در امور درسی خود با شکست مواجه گردیده و در عین حال نمی توان به هیچ عنوان آن‌ها را در چارچوب سنی کودکان استثنایی جای داد. چرا که این دانش آموزان ظاهری کاملا طبیعی داشته و رشد جسمی و قد   و وزنشان از نرمال بودن آنان حکایت دارد.

از طرفی هوش آن‌ها نیز کمابیش عادی بوده و به خوبی صحبت می‌کنند. آن‌ها همانند سایر کودکان بازی کرده و مثل آنان با سایرین ارتباط برقرار می‌کنند. این دانش آموزان در خانه نیز می‌توانند کارهایی که از طرف والدین به آن‌ها محول می‌شود را به خوبی انجام‌دهند. با این همه، مشکل اصلی این افراد عدم توانایی لازم برای به جریان انداختن اطلاعات به جهت بیان کردن و مخصوصا نوشتن است.

اختلال یادگیری در کودکان چه درمانی دارد

هم چنین اصطلاح «اختلال یادگیری» شرایطی هم چون آسیب دیدگی های مغزی، معلولیت های ادراکی، خوانش پریشی، نقص جزئی در کار مغز و … را در بر می‌گیرد.

البته از یاد نبرید که برخی دیگر از دانش آموزان به علت معلولیت‌های دیداری، حرکتی یا شنیداری و هم چنین عقب ماندگی‌های ذهنی یا محرومیت‌های فرهنگی، اقتصادی و محیطی به این مشکلات یادگیری دچار می‌گردند که نمی‌توان آن‌ها را مبتلا به اختلال یادگیری به شمار آورد.

بنابراین در مجموع می‌توان گفت که اختلال یادگیری یک اصطلاح کلی است که شامل گروه ناهمگون از دشواری‌های یادگیری می‌شود. از جمله آن‌ها می‌توان به مشکلات اساسی در صحبت کردن، گوش دادن، نوشتن، خواندن، استدلال کردن و یا توانایی درک ریاضیات اشاره نمود. این اختلال در موارد مختلفی باعث می‌شود که موفقیت در تحصیل برای کودک عذاب آورد گشته و حتی در برخی موارد منجر به عزت نفس پایین، دلسردی، روابط ضعیف با هماسان و سرخوردگی مزمن خواهد گردید

اختلال یادگیری در ریاضی – اختلال یادگیری در کودکان – درمان اختلال یادگیری

اختلالات یادگیری چقدر شایع است؟

اختلال یادگیری پدیده‌ی عجیب و غریبی نیست و درصد شیوع آن چیزی بین یک تا سه درصد تخمین زده می‌گردد. با توجه به وجود آمارهای مختلف در این زمینه، تاکنون ارقام گزارش شده درباره کودکان با اختلالات ویژه در یادگیری کمتر از یک درصد نبوده است. با این تفاسیر، در صورتی که حداقل آن یعنی یک درصد را بپذیریم، در نهایت حداقل حدود 190 هزار دانش آموز با مشکلات خاص در یادگیری خواهیم داشت که نیاز به متخصصین و روانشناسان این حوزه برای آن ها احساس می گردد.

مشخصات بالینی کودکان با اختلالات خواندن

ویژگی‌های ذیل اغلب در کودکان دارای اختلالات خواندن قابل مشاهده است:

در خواندن شفاهی (قرائت) اشتباهات زیادی دارند

نارسا می خوانند(حذف یا اضافه کردن حروف و یا تحریف های لغتی)

مشکل در تشخیص حروف چاپی دارند(ولی قادر به رونویسی کردن از روی حروف هستند)

در دستورالعملهای پیچیده دستور ضعف دارند(در استنباط و استنتاج)

سرعت خواندن آنها کند است

هجی کردن آنها بسیار ضعیف می باشد

ممکن است یک واژه را از وسط یا انتهای یک جمله نوشته شده و یا چاپ شده شروع کند

حروف را پس و پیش می خوانند

مفاهیم کلمات خوانده شده را اغلب فراموش می کنند

سرعت قرائت آنها کم و غالباً با حداقل فهم همراه است

مشخصات بالینی کودکان با اختلالات نوشتن

 اشتباه نوشتن کلمات هم صدا

 عدم دقت در دندانه کلمات و نقطه ها

 زیاد و کم کردن حروف در دیکته نویسی

 نوشتن حروف بر اساس آنچه که می شنود

جا انداختن حروف یا کلمه

 قرینه نویسی

وارونه نویسی

اشتباه در هجی کردن

مشخصات بالینی کودکان با اختلالات ریاضی

اشکال در یادگیری شمردن معنادار

اشکال در یادگیری تسلط به نظم اعداد اصلی و ترتیبی

قاطی کردن علایم ریاضی (جمع، تفریق، ضرب و تقسیم)

اشکال در تحلیل مطالب

اشکال در تداعی علائم شنیداری و دیداری

اشکال در درک نگهداری تعداد

عدم انجام محاسبه با سرعت مورد انتظار

اشکال در حافظه و توجه

اشکال در شمارش پول و گفتن زمان

برای اختلالات یادگیری، چه درمان هایی وجود دارد؟

متداول ترین درمان برای اختلالات یادگیری، آموزش ویژه است. معلمان یا دیگر متخصصان یادگیری، می-توانند با بهره گیری از نقاط قوت و پیداکردن راه هایی برای جبران نقاط ضعف، به کودک شما در یادگیری مهارت ها کمک کنند. ممکن است آموزگاران شیوه های تدریس ویژه را امتحان کنند، تغییراتی در کلاس درس ایجادکنند. یا از فناوری‌هایی استفاده کنند که به برآوردن نیازهای یادگیری کودک شما کمک کند. همچنین، برخی از کودکان، از کمک مربیان یا متخصصان گفتاردرمانی یا زبان درمانی، بهره مند می شوند.

کودک مبتلا به اختلال یادگیری ممکن است با سطح پایین اعتماد به نفس، ناامیدی و مشکلات دیگر، دست به گریبان باشد. متخصصان سلامت روان می توانند در درک این احساسات و دست یابی به ابزارهای مقابله و برقراری روابط سالم، به کودک شما کمک کنند.

اگر کودک شما علاوه بر اختلال یادگیری، به اختلال دیگری، مثل اختلال کم توجهی-بیش فعالی، نیز مبتلا است، برای آن اختلال نیز، نیاز به درمان دارد.