ملاک‌های تشخیص اسکیزوفرنی

الف) علائم مشخصه: حداقل دو تا از علائم زیر که طی یک دوره‌ی یک ماهه (یا در صورت درمان موفق، کمتر) به مدت چشمگیری وجود داشته باشد:

(1) هذیان

(2) توهم

(3) تکلم نابسامان (مثلا از خط خارج شدن‌های (derailment) مکرر یا بی‌ارتباطی مکرر (incoherence)

(4) رفتاری که به وضوح، نابسامان یا کاتاتونیک باشد.

(5) علائم منفی یعنی تخت‌شدگی حالت عاطفی، ناگویی (alogia)، یا بی‌ارادگی (avoltion).

نکته: اگر هذیان‌های فرد، غریب باشد یا توهم‌هایش به صورت صدایی باشد که در مورد رفتار یا افکار فرد اظهار نظر می‌کند یا حداقل دو صدا باشند که با هم مکالمه می‌کنند‌، همان یک علامت برای ملاک «الف» کافی است.

ب) کژکاری اجتماعی/ شغلی: از زمان شروع اختلال به مدت قابل توجهی، حداقل یکی از حوزه‌های اصلی کارکرد از قبیل شغل، روابط بین فردی، یا مراقبت از خود، به نحو چشمگیری کمتر از سطحی باشد که فرد تا پیش از شروع بیماری بدان دست‌یافته بود (یا اگر بیماری در کودکی یا نوجوانی شروع شده، بیمار از نظر بین فردی، تحصیلی، یا شغلی قادر به رسیدن به سطح قابل انتظار نبوده باشد).

پ) مدت: نشانه‌های اختلال، به مدت حداقل شش ماه دائما وجود داشته و این دوره‌ی شش ماهه شامل حداقل یک ماه (یا کمتر در صورت درمان موفق) باید باشد که علائم ملاک «الف» وجود دارد (یعنی علائم مرحله فعال) و ممکن است دوره‌هایی شامل علائم پیش درآمدی(prodromal) یا باقیه‌ای (residual) را هم در بر بگیرد. طی این دوره‌های پیش درآمدی یا باقیه‌ای، اختلال ممکن است خود را فقط به صورت علائم منفی یا دو سه تا از علائم فهرست شده در ملاک الف منتها به شکلی سبک (مثلا عقاید عجیب یا تجارب ادراکی غیرمعمول) نشان دهد.

ت) رد کردن اختلال اسکیزوافکتیو و اختلال خلقی: به یکی از دو دلیل زیر، اختلال اسکیزوافکتیو و اختلال خلقی با خصایص روانپریشی کنار گذاشته شده باشند: 1)همزمان با علائم مرحله فعال هیچ دوره خلقی اعم از افسردگی اساسی، مانیا، یا مختلط روی نداده باشد؛ 2)در صورت وقوع دوره‌های خلقی همراه با علائم مرحله فعال، کل مدتشان در مقایسه با مدت دوره‌های فعال و باقیه‌ای گذرا بوده باشد.

ث) رد کردن سوء مصرف مواد/ بیماری طبی عمومی: اختلال از اثرات جسمی مستقیم یک ماده (مثلا از داروهای مورد سوء مصرف یا یکی از داروهای طبی) یا یک بیماری طبی عمومی ناشی نشده باشد.

ج) ارتباط با اختلالات نافذ رشدی: در صورتی که سابقه اختلال در خودماندگی یا یکی دیگر از اخلالات نافذ رشدی در کار باشد، تشخیص اسکیزوفرنی را تنها در صورتی می‌شود اضافه کرد که به مدت لااقل یک ماه (یا کمتر در صورت درمان موفق) هذیان‌ها یا توهم‌های برجسته‌ای نیز وجود داشته باشد.

طبقه‌بندی سیر طولی (بعد از اینکه حداقل یک سال از شروع اولیه علائم مرحله فعال گذشت می‌توان اعمال کرد):

دوره‌ای با علائم باقیه‌ای در بین دوره‌ها (دوره بنا به تعریف، ظهور مجدد علائم برجسته روانپریشی است)؛ مشخص کنید که آیا این مختصه هم وجود دارد یا نه: با علائم برجیته منفی

دوره‌ای بدون علائم باقیه‌ای در بین دوره‌ها

دائمی (در تمام دوره‌ای که بیمار تحت نظر بوده، علائم برجسته روانپریشی وجود داشته‌اند)؛

مشخص کنید که آیا این مختصه هم وجود دارد یا نه: با علائم برجسته منفی

دوره منفرد در فروکش کامل

الگویی دیگر یا الگویی نامشخص