طرحواره چیست؟
طرحواره چیست؟
برای پاسخ به این سؤال، ابتدا باید اسکیماها یا طرحوارهها را بشناسیم. طرحواره یا اسکیما یک ساختار شناختی است که بهعنوان چارچوبی برای دانش فرد در مورد سایر افراد، مکانهای مختلف، اشیاء و رویدادها عمل میکند. طرحوارهها به ما کمک میکنند دانش خود از جهان را سازماندهی کنیم و اطلاعات جدیدی را که از محیط به دست میآوریم، تجزیه تحلیل کرده و درک کنیم.
درواقع طرحوارهها، مانند میانبرهای ذهنی هستند که به ما در تفسیر حجم عظیمی از اطلاعاتی که از محیط به ذهنمان میرسد، کمک میکنند. طرحوارهها بر اساس تجربیات ما در زندگی شکل گرفته و در حافظه ما ذخیره میشوند. طرحوارهها اغلب در سنین کودکی ایجاد میشوند، اما میتوانند در بزرگسالی هم شکل بگیرند.
درحالیکه این میانبرهای ذهنی برای کمک به درک مقدار زیادی از اطلاعاتی که روزانه با آنها مواجه میشویم مفید هستند، اما میتوانند تفکر ما را محدود کرده و باعث شکلگیری برخی ایدهها و رفتارهای کلیشهای ناسالم شوند.
بنابراین، طرحوارههای ناسالم میتوانند به الگوهای منفی یا ناکارآمد احساسی، روشهای مقابلهای (واکنشهای رفتاری فرد به طرحوارههایش) و افکار و رفتارهای ناسالم تبدیل شوند. اگر به این طرحوارهها توجه نشود، میتوانند در تمام طول زندگی فرد باقی بمانند. برخی از نمونههای طرحوارههای غیرمفید عبارتاند از: «هیچکس من را دوست ندارد»، «من کلافهام» و «یک اتفاق بد قرار است بیفتد».
طرحواره هاسازه هایی هستند که براساس واقعیت یا تجربه درگذشته شکل میگیرند.
تله(طرحواره)یعنی تکرارکردن تجربه های اشتباه تجربه شده بصورت متوالی .تله ها مانند گردابی فردرا به درون خود میکشد واجازه متفاوت اندیشیدن ونگاه کردن به پدیده ها اززاویه دیگر را ازفردمیگیرد.
تله های زندگی چگونگی تفکر.احساس ونحوه ارتباط با دیگران راتعیین می کنند.این تله ها به احساس های شدیدی مثل عصبانیت.غمگینی واضطراب دامن میزنند.حتی زمانی که در زندگی اوضاع بروفق مراد است مانند(جایگاه اجتماعی خوب.روابط خوب با دیگران وموفقیت شغلی)بازهم امکان دارد قادربه لذت بردن از زندگی نباشیم.طرحواره های ما حتی نقش تعیین کننده در شکل گیری احساس ما درباره خودمان دارند.رویکرد تله زندگی علاوه بر مهارت آموزی باعث تغییر درالگوی دیرپای زندگی هم می شود.اما ما دراین شیوه درمان اهدافمان فراتراز تغییر رفتار های کوتاه مدت است.ما مایلیم به حل وفصل مشکلات جدی تر وعمیق تربپردازیم مثل مشکلات ارتباطی .عزت نفس و… . مابارها وبارها با افرادی روبه رو میشویم .که دائما به سمت شرایطی جذب میشوند که به گذشته زندگیشان شباهت زیادی دارد.تله های زندگی ما برای بقای خودشان سخت تلاش میکنند.اگرچه تله زندگی دردناک و مشکل آفرین است اما برای افراد عادی ومعمولی شده است.