مقیاس ارزشهای شغلی و خانوادگی
( مخصوص دانشجویان دختر)
اثر
دکتر ساوناتانوار و
دکتر کال ویندرسینگ
از
دانشگاه هیماچال پرادش هندوستان
مترجم : ابوالفضل کرمی
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی
مقدمه
جایگاه زنان ،این بخش حیاتی جامعۀ ، توجه دانشمندان اجتماعی را که به دنبال تحقیق مباحث کشف نشده در زمینه های مختلف هستند ، به سوی خود جلب می کند . جامعه شناسان در این مورد خاص، کار هدایت نظامدار تحقیقاتی را به عهده گرفته اند که بتوانند تغییراتی را که در وضع زنان سراسر دنیا ، به ویژه کشورهای در حال توسعه روی می دهد، بسنجند مطالعه تفسیر ارزشها ، نگرشها و نقشها ، همان طور که تغییر محسوس الگوی سنتی به الگوی مدرن را در میان جامعه زنان مشاهده می کنیم ، تا حد زیادی به بافت موقعیت کنونی مربوط می شود.
تغییر و تحول در وضعیت و نقش زنان ابعاد نهفته و آشکار بسیاری دارد. نگرشها ، آرزوها و سوگیری ارزشهای زنان، الگوی روابط موجود در خانواده را تعیین می کند.این جهت گیری ها ، بر نوع کیفیت روابطی که بین نسلها ، بین جنسیتها و نقشهائی که آنها به عنوان همسر و مادر ایفاء می کنند ، تأثیر عمیقی می گذارد.
در محیط مادی و اجتماعی حکم فرما در قرن بیستم ، نقش زنان ، به ویژه در بخش شهری جامعه ، به علت نیروهای چند جنبه صنعتی سازی و پیشرفتهای اجتماعی – تحصیلی ، به سرعت در حال تغییر است . صنعتی سازی و شهرنشینی و به دنبال آن رشد اقتصادی نیز تغیرات ریشه ای در زندگی زنان خانواده های آنان ایجاد می کند. اگر چه انتظارات نقش اجتماعی برای زنان ،هنوز به درستی تعریف نشده است . اما طبیعت در حال توسعه فرهنگ و اقتصاد ما، فرصتهایی را برای زنان فراهم نموده است که در عین اینکه تربیت خانواده را به عهده دارند ،کار هم می کنند .علی رغم این واقعیت، بسیاری مغایرت بین خانه و کار در بیرون را تجربه می کنند که آیا فقط کار کنند یا ازدواج کنند یا اینکه هر دو را با هم انجام دهند . (فارمروبن،1970؛تاقیل و دنکر 1977 و فارمر 1978). در چنین نظام ارزشی ، زنان از فشار ساختاری شدیدی رنج می برند. از یک طرف آنها به طور مساوی با مردان تحصیل می کنند و برای همان نقشهای خودگردانی که برای مردان متصور است ؛ تعلیم می بینند . از طرف دیگر از آنها انتظار می رود پس از تحصیلات ،به نقش بدون محرک و تنهایی خانه داری خود که دارای وجهه و ارزش کمی است ، برگردند. به این ترتیب ، در زندگی زنان جامعه صنعتی مدرن سردرگمی بوجود آمد .(کلاخان kluckhahn ، 1951) او همچنین عقیده داشت همسری که در بیرون از خانه کار می کند ، بهتر ازهمسری است که در خانه در حالتی از ناکامی ها باقی مانده است ، اما به این نکته اعتراف داشت که در این چنین تصمیم گیری ، درگیر تنش است. در حالی که تحصیل کردن این امکان را برای یک زن فراهم می کند شغلی انتخاب کند و قانون هم از او حمایت می کند؛ محیط خانه و اطراف او، تغییرچندانی نکرده است . در این مورد می توان به این واقعیت اسناد کرد که تصمیم گیری حرفه ای جهت انتخاب شغل نه تنها به علایق و توانایی های فرد بستگی دارد ،بلکه به نقشهای اجتماعی که فرد قصد پذیرش یا رد آنها را دارد نیز ارتباط پیدا می کند . با این حال کسی که تعداد زیادی از زنان را در لباسهایی آراسته مطابق مد جدید مشغول کار می بینند ، به خوبی می تواند تناقض در نقشهای آنها را در داخل وخارج خانه مشاهده کند . فاور(Faver، 1981) مشاهده کرد که ارزشهایی که زنان برای نیل به فعالیت شغلی یا خانوادگی تعیین می کنند ، متفاوت است.
شواهد قابل دسترس پیشنهاد می کنند که خانواده نیز همانند مؤسسات استخدامی فرصتهائی را برای کامروا سازی نیازهای موفقیت فراهم می سازند. به علاوه توانایی ازدواج هدف موفقیت مهمی برای بسیاری از زنان جوان است.همچنین بیشتر زنان تحصیل کرده موفقیت خویش را در پرورش فرزند خلاق در طی سالهای اولیه پرورش فرزند می بینند.(وروف و فلد 1970Veroff & Feld – باردویک 1971، Bardwiek) بنابراین خانواده و استخدام حقوقی ، هر دو می توانند بالقوه سطوح موفقیت را داشته باشند استخدام زنان در اجتماع مدرن ، عنصر معنادار جدیدی در روابط مردان و زنان بوجود می آورد. که انشعابات آن درتوزیع نقشهای جنسی تأثیر قابل توجهی گذاشته است. بلاد (1971) تفاوتهایی کلاسیک بین زنانگی و مردانگی مشاهده کرد و دریافت که مردانگی و زنانگی در بازار کار نقشهای یکسان دارند. ویلیام ( 1960) به این نتیجه رسید که علی رغم بعضی تغییرات معنادار در روابط بین جنسیت ها ، اکثر زنان حرفه ای بالقوه ، هنوز با تضاد عمیق شغلی در ازدواج مواجه هستند که نشان می دهد که جامعه تا چه حد باید کارکند تا حتی آن افراد آزاد اندیشی را که هنوز به عقاید سنتی نقشهای زن و مرد چسبیده اند ، به سمت برابری و ترقی بکشاند.
جامعۀ هنری متشکل از مذاهب ، طبقات ، گروهها و فرهنگهای متفاوت ، درنتیجۀ پیشرفت بی سابقۀ در علم و فن آوری ، در ساختار اجتماعی و ارزشهای سنتی آن ، دگرگونی شدیدی را از سنتی بودن به سمت تجدد متحمل شده است . تغییرات در همۀ زمینه های مهم زندگی از قبیل اجتماعی ، اقتصادی سیاسی و آموزشی ، مبادرت به تلاشهای تحقیقی مربوط به چگونگی گرایش شغلی در جامعه زنان را ایجاب کرده است . مجمع دانشگاهی گرانتس(University Grants Commission)1986، اهداف کوتاه مدت و بلند مدت از «مطالعات درباره زنان»را که باید در نظام دانشگاهی گنجانده شود ، به شرح زیر مشخص کرده است :
1- نگرشهای ارزشهای کنونی در جامعه با توجه به نقشها و حقوق زنان تغییر یابد ، در همه فرایندهای اجتماعی ، اقتصادی و سیاسی و همچنین توسعه ملی و بین المللی زنان حضور شرکت برابر داشته باشند .
2-آگاهی میان زنان و مردان نسبت به نیاز آنها به رشد افزایش یابد و از توان کامل زنان به عنوان منابعی برای توسعه ملی در جنبه های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی اجتماعی استفاده شود و در صورت نیاز به پرسش از ارزشهای موجود و مسئولیت اجتماعی آنان به طور یکسان مشارکت نمایند .
همان طور که تغییرات در شرایط اجتماعی – اقتصادی و سیاسی در هند مانند بسیاری از دیگر کشورهای جهان سوم ، تغییر در نگرشها ، عقاید و نظام ارزشی زنان به بار آورده است ، دگرگونیهایی نیز در کل بنای جامعه بوجود آمده است. جامعه زنان ، بخصوص آنان که دارای سطوح تحصیلات عالی تری هستند ، در دو راهی انتخاب بین نقشهای سنتی زن که همسری و مادری در خانه است و نقشهای غیر سنتی زن که کار شخصی در بیرون خانه است، قرار دارند. در مورد نقش های غیر سنتی ، نقش قبلی نیز هنوز هست و بنابراین برای زنان شاغل ، دوگانگی نقش وجود دارد. به عبارت دیگر سنت جدید به طور کامل پذیرفته نشده است و هنوز سردرگمی بزرگی در هنجارهای اخلاقی و اجتماعی به چشم می خورد. تغییرات اقتصادی – فنی به طور قطعی ساختار اجتماعی سنتی را فرا نمی گیرد. پس حالتی از بی تفاوتی و سهل انگاری در محدوده انگاری در محدوده همزیستی ارزشهای سنتی زندگی خویش ندارند. همچنین آورده است که زنان شاغل امروزه ، بیشتر در حال گذر از روند افزایش نقش ( اضافه کردن مسئولیتهای جدید بدون صرف نظر کردن از مسئولیتهای قدیم ) هستند تا روند تعریف مجدد نقشی که ممکن است آن چیزی باشد که زنان شاغل فردا تجربه خواهند کرد.
تلاش برای یافتن توازن بین نیازها وتمایلات دو جنسیت و همزمان با آن امکان ساختن خانه و زندگی خوب ، مشکلات جدیدی برای داوری در مورد کار زنان در سراسر دنیا می آفریند. فشارهایی از قبیل تعارض نقش و ، سنگینی نقش و برخوردهایی در اطراف کاری که درگیر آن هستند و اولویت عواقب شغلی زنان شاغل در ادبیات غرب به بحث گذاشته شده است . (هولستروم 1972) ، راپوپورت و راپوپورت (Rapoport) 1971،1976و سیلورستون و وارد (Silverston & Ward) 1980 همچنین مطالعاتی مربوط به انتخاب شغلی زنان جوانی که زندگیشان بی ثبت و پیش بینی آن مشکل است. مانند (ماتیوس و تایدرمن (Mathews and Tider man) 1964- هارمون Harmon 1970- آستین و ماینت (Astin & Myint) 1971- ولف سان (Wolfson ،1976) – نگرشهای نقش جنسیت با نگاه برادامه حرکت از سنتی بودن به سوی آزادشدن (اسپنس و هایمریچSpence &Helmreich، 1972)- برخورد انگیزشی ارتباط نقش (هرنرHorner ، 1972) و خود تو صیفی شخصی برحسب کیفیت تصور قالب مردانگی و زنانگی ( بم Bem ، 1978) ارائه شده است . زنانی که می خواهند تشکیل خانواده را به علت تعهد شغلی به تأخیر بیندازند ، احتمالاً شغل خویش را دارای نقش مهم د تکامل روانی خود ، می دانند .(گرین گلاس و دونیس Green & Devins، 1982)
در هندوستان نیز تعدادی از پژوهشگران ، تحقیق در موضوعات مختلف در مورد زنان را به عهده گرفته اند ازجمله ازدواج و کار زنان ( کاپور Kapur،1972) مقام و شخصیت دانشجویان زن ( شارما ، Sharma،1979)، وضع زنان شهری در هند (خان و عایشه Khan and Ayesha، 1982) زنان در جامعه در حال توسعه ( رااُ، Rao، 1983) ، آزادی و کار اختیاری زنان ( شاه Shah،1984) مقام و جایگاه زنان در هند ( دوندرا [1]1985)و زنان و جامعه ( گوپتا[2] 1986). همۀ این تحقیقات عوامل اجتماعی ، اقتصادی و روانی رادرزنان گروههای مختلف سنی متعلق به مناطق مختلف کشور در نظر گرفته اند .
همچنین تعداد کمی از پژوهشگران پدیده عوامل اجتماعی – روانی را در میان زنان شاغل وغیر شاغل نیز همانند زنان دانشجو و دانشگاهی پیگیری کرده اند . ( باتناگار[3] 1982) گزینه های شغلی دختران بزرگسالی را که به مدرسه می روند در رابطه با علایق و عوامل شغلی که بر انتخاب شغلی آنها تأثیر گذار است ، مورد مطالعه قرار داد .(سه گال[4] ، 1984) پی برد که ارتباط گرایش نقش – جنسیتی ،جایگاه عوامل کنترلی و شخصیتی به داوری در بین زنان شاغل و غیرشاغل بستگی دارد .
(ریهال[5] ،1984) خود پنداره و خود کلیشهای نقش –جنسیتی را در بین دانش آموزان و دانشجویان دختر و پسرمدارس ، دانشکده ها و دانشگاهها بررسی کرد . (تانوار[6] ،1983) و تانوار و (ستی[7] ،1986) ارتباط گرایش نقش – جنسیتی ، جایگاه کنترل و انگیزش پیشرفت به عزت نفس وپیش زمینه اقتصادی – اجتماعی را به ارزشهای شغلی و خانوادگی در بین زنان دانشجوکاوش کرد و بهاین نتیجه رسید که زنان دانشجو با داشتن خود انگارهم ثبت بیشتر و دارا بودن گرایش نقش – جنسیتی به دو جنسیتی ومردانگی ، بیشتر شغل – مدار هستند ، درحالیکه خانواده خود رانیز در هردو سطح بالا و پایین وضعیت اقتصادی – اجتماعی نگه می دارند ، این مسئله احتمالاً مربوط به تغییرات اخیر گزینه های نقشی مربوط می شود که توسط زنان جامعۀ ماپذیرفته شده است .
با تغییر نقش های زنان درجامعۀ ما، تغییر علایق شغلی به طور حتم در زنان بزرگسال عادی تر می شود ، اگر چه هنوز انتظار می رود زنان بزرگسال ازدواج کنند و تشکیل خانواده دهد و این هدف به طور کلی به قصد اولیه آنها بستگی دارد . مشابه چنین نتایجی در تحقیقات پیشین مهتا [8](1970) که مشاهده کرد به طور کلی زنان تحصیل کرده در هند می خواهند ارزشهای سنتی خاص زندگی خانواده هندی و نقشهای زنان را حفظ کنند . خاطر نشان شده است . اغلب انجام چنین کاری متضمن تضاد شخصی مهمی در تطبیق عقاید حاصل از تحصیلات و قواعد سنتی دربارۀ رفتار زنان است . با این حال به نظر می رسد مردان و زنانی که در بیرون کارمی کنند چه به صورت ضرورت یا اعتقادی و در نقش نان آور خانه توازن جدیدی ایجاد کرده اند ، به نظر می رسد در تفسیر در حریم خانه قاطعیت کمتری دارند . زنان برای داشتن مسئولیتی ابتدایی و یا کامل برای مدیریت خانه ، آشپزی و مراقبت از بچه ها ادامه می دهند ، چه برای آنها پولی پرداخت شود یا نشود .(برنارد[9] ،1976،آلبرشت[10] و دیگران 1979) آشکار شده که بین فرهنگی دو نقش اصلی را پر می کند یعنی خانه داری وشاغلی زنان بیش از آنکه آموختنی باشد ، تکراری است (آستین[11] ،1976).
تعدادی از محققان روانشناسی عوامل مختلفی از قبیل اجتماعی شدن ، نگرشها و ویژگیهای شخصیتی را معرفی کرده اندکه بر امیال شغلی زنان جوان مؤثر است به طوری که خواسته آموزشی زنان جوان و مهارتهایی را که آنها احتاج دارند .از پیش تعیین می کند و به این ترتیب نظامی را متشکل از اینکه زنانی شاغل در سطحی پایین تر از مردان هستند همیشگی می سازد. اگر جامعه می خواهد از استعداد بالقوه و نایافته حرفهای زنان سود ببرید ، و اگر زنان می خواهند از امتیازات زندگی جدید لذت ببرند ، مهم است که از طریق مطالعه این عوامل مؤثر بر امیال شغلی را در ارزشهای شغلی و خانوادگی زنان دانشجو که خواهان تشکیل زندگی به عنوان خانه دار و یا شاغل هستند و تعیین می کند که چه هدفهایی در طی دوره دانشگاه برای آنها مهم بوده است ، پی ببرند .در این موارد این واقعیت را به عنوان دلیل می توان ذکر کردکه اواخر نوجوانی یکی از دوره های زندگی است که در آن تصمیمات مهم شغلی و ایدئولوژیکی به منظورداشتن دیدگاهی برای درک پیشرفت حرفه ای زنان دراواخر زندگی به هم می پیوندد . بنابراین پیشرفت اینمقیاس ارشهای شغلی و خانوادگی در این چشم انداز است ونظریه های جوشی[12] و گاکهار[13] (1987) مربوط به ابزار پیشرفت است که لازم است تحقیق شود تا ابزار و روشهای راهنمایی مناسب با دانشجویان هندی توسعه یابد و احتیاج مبرم است که روشهای راهنمایی درمراحل مختلف تحصیلی ترقی پیدا کند .
شکل گیری مقیاس ارزشهای شغلی و خانوادگی برای دانشجويان دختر
اهداف مقیاس ارزشهای شغلی و خانوادگی در ارزشهای شغل پیش بینی شده و خانوادگی زنان دانشجو این است که زنان تحصیلکرده هدف دار را که به کار خویش و زندگی خانوادگی خود وابستگی دارند ، در جامعه مدرنی که تصور می رود که نقش دوگانه – حرفه ای وخانه داری را باید به طور همزمان ایفا نمایند ، جذب کند .
گردآوری سؤالها
سؤالات مربوط به گرایش شغلی و خانوادگی از ادبیات مربوط به نگرشهای نقش جنسی ، نگرشهایی نسبت به شغل وخانواده ، امتیازات حرفه هایی خاص وکار آفرینی صنعتی در موقعیت زنان هندی و همچنین غربی در پیش نویس اولیه آن فراهم شد . تعدادی از آموزگاران و پژوهشگران که درحال کار کردن بر روی زمینه های تحصیلات حرفه ای ، تحصیلات زنان و سوگیری نقش – جنسیتی در میان زنان شاغل بودند توجه به نقطه نظرات کارشناسی شان در این زمینه به سؤالات گوناگون دست یافتند به این ترتیب 85 سؤال برای توصیف ارزشهای حرفه ای یا خانوادگی شکل گرفت و بصورت تصادفی توزیع شد. توزیع سؤالها برای ارزشهای حرفه ای وخانوادگی در پیش نویس اولیه مقیاس در جدول شماره 1 ارائه شده است . سپس دستورالعملی بادقت تنظیم شد که که به طور خلاصه ماهیت و هدف از این مقیاس ارائه شده است . سپس دستورالعملی با دقت تنظیم شد که به طور خلاصه ماهیت و هدف ازاین مقیاس همچنین روند موافقت و یا عدم موافقت با هر یک از85 سؤال را نشان می داد.
به این ترتیب پیش نویس اولیه85 سؤال همراه با دستورالعملهای مناسب برای یک نمونه تصادفی از 100 نفر از زنان دانشجو اجرا شد . افراد این جمع در گروه سنی 20-19 سال و از طبقه متوسط شهری بودند . لازم بود آنها به هر سؤال در مقیاس، امتیاز با دامنه تغییر از 5 برای بسیار موافق 4 نسبتاً موافق 3 بی تفاوت 2 نسبتاً مخالف تا 1 سیار مخالف پاسخ مي دهند.
نمره گذاری
سپس سؤالها متناسب بادرجه موافقت و یا عدم موافقت پاسخ دهندگان به طور مثبت از 5 تا 1 نمره گذاری می شوند . دامنه نمره حداقل تا حداکثر برای خرده مقیاس ارزشهای شغلی بین 165-33 و برای مقیاس ارزشها خانوادگی بین 260-52، می باشد .
تحلیل سؤالها
تحلیل سوالها برای سوالات ارزشهای حرفه ای و خانوادگی به طور جداگانه انجام شد.
در هر مورد 27% بالا و پایین انتخاب شده برای بدست آوردن ضریب تشخیص پرسشها بین گروه های بالا و پایین نمره گذاری در ارزشهای شغلی وخانوادگی برای همه سؤالات به طور جداگانه برای ارزشهای حرفه ای و خانوادگی ، آزمون t گرفته شد. ارزشهای t ،آزمون تفاوت میانگین معنادار بین نمره های بالا و پایین در ارزشهای شغلی و خانوادگی به ترتیب در جدول های شماره 2 و شماره 3 داده شده اند. از جدول t با df=52 ارزش t در سطح (01/0= a)برابر 68/2 بودیعنی حداقل سطح برای انتخاب سرالات به منظور گنجاندن آنها درآخرین پیش نویس مقیاس برای زنان دانشکده بود. از جدول شماره 2 و شماره 3 چنین مشهود است که 24 پرسش در مورد خرده مقیاس ارزشهای شغلی و 28 پرس در مورد خرده مقیاس ارزشهای خانوادگی بدست آمده از ارزشهای t معنادار نشان داند .
با توجه به نقطه نظر آناستازی [14](1979) که می گوید مقدار هر ابزار روانشناسی نباید بسیار بزرگ یا بسیار کوچک باشد ، تصمیم بر این شد که پیش نویس نهایی مقیاس برای هر یک از ارزشهای شغلی خانوادگی 20 سؤال گنجانده شود . به همین منظور سؤالهایی با با لاترین توان تشخیص در هرخرده مقیاس در مقیاس نهائی انتخاب شدند .
پیش نویس نهایی
بالاخره40 پیش نویس نهایی مقیاس گنجانده شد . آن طور که در جدول شماره4 نشان داده شده است برای سؤالها در پیشنویس نهایی مقیاس ، ردیف شماره های زنجیرهای انتخاب شدند . برای اجرای پیش نویس نهایی دستورالعملهایی به منظور روشن کردن پاسخ دهندگان در درک سؤالات و پاسخهایشان آماده شد و در پیش نویس نهایی مقیاس ارزشهای شغلی و خانوادگی گنجانده شده .
پایایی
پایایی یا همسانی یا ثبات نمره های به دست آمده بوسیله همان شخص مربوط می شود که در آزمون مجددی باهمان سؤالات در زمانهای متفاوت (ثبات یا با آزمونهای مختلف با پرسشهای هم ارز (موازی) بدست می اید . در پیشبرد این مقیاس ضرایب پایایی بهر دوروش بازازمایی ودو نیمه کردن محاسبه شد نمونه ای اتفاقی شامل 60 تن از زنان دانشجو از رده های متفاوت دانشکده از سه منطقه از هیماچال پرداش انتخاب شدند تاپایایی مقیاس ازطریق دونیمه کردن برآورد شود . مقیاس پس ازیک فاصله 3 ماهه مجداً برای همان 60 تن از زنان دانشکده برگزار شد تا به این ترتیب پایایی بازآزمایی مقیاس محاسبه شود .
پایایی به روش دونیمه کردن
پایایی به روش دونیمه کردن به صورت زوج و فرد : پایایی به طور جداگانه برای خزانه سؤالات فرد وزوج براساس نمره های بهدست آمده بوسیله پاسخ دهندگان دراولین اجرای آزمون برای ارزشهای شغلی و خانوادگی محاسبه شد . ضریب همبستگی محاسبه شده برای هر دو نیمه که به طور جداگانه برای ارزشهای شغلی و خانوادگی بدست امده بود،برای کل آزمون بوسیله فرمول پیشگویی اسپیرمن – براون کهتوسط گلیفورد وفراکتور (1978) ارائه شده بود،محاسبه شدومعناداری تفاوت میانگین ،همانطور که درجدول شماره 5 آمده است ، آزموده شد.
این جدول نشان می دهدکه ضریب همبستگی بین دو نیمه از مقیاس برای ارشهای شغلی و خانوادگی ،به ترتیب 86/0 و 84/0 به دست آمد که در سطح 1/0 معنادار هستند . علاوه بر این همچنین
جدول نشان دهنده این است که نمره های میانگین گروه برای دوخزاینۀ سؤال فرد – زوج برای مقیاس ارزشهای شغلی و خانوادگی تقریباً با تفاوتهای میانگین که به دست آمده حتی در سطح 05/0معنادار نیستند.
پایانی آزمون – آزمون مجدد
ضریب همبستگی پایایی باز آزمایی بین اولین و دومین اجرای آن برای مقیاس ارزشهای شغلی و خانوادگی در زنان دانشجو همراه با آزمون تفاوت معناداری بین دو میانگین برای ارزشهای شغلی و خانوادگی به طور جداگانه در جدول شماره 6 گزارش شده است.
جدول شماره 6 نشان می دهد که ضریب همبستگی ارزشهای شغلی و خانوادگی در دو اجرا به ترتیب 95/0 و96/0با معناداری در سطح 01/0 به دست آمد. جدول همچنین نشان دهنده ای است که میانگین نمره های گروه زنان دانشجو در ارزشهای شغلی و خانوادگی ، تقریباً برای هر دو اجرا با فاصله زمانی 3 ماه یکسان است- تفاوت میانگین های به دست آمد حتی در سطح05/0 معنادار نیستند. ضریب همبستگی معنادار و تفاوت میانگین بدون معنا برای نمره های ارزشهای شغلی و خانوادگی زنان دانشجو در دو زمان نشانگر ثبات نمره های آنان در گرایش شغلی آنهاست.
ضریب همبستگی معنادار بالا نشان دهنده همسانی درونی دو نیمه هر یک از ارزشهای شغلی و خانوادگی در مقیاس و همچنین بین دو اجرا با فاصله زمانی 3 ماه ،برای مقیاس ، رضایتبخش و ابزاری پایا برای اندازه گیری ارزشهای شغلی و خانوادگی در بین زنان دانشجو است.
اعتبار
اعتبار مقیاس ارزشهای شغلی و خانوادگی برای زنان دانشجو ، از طریق روش تقابل گروهی شناخته شده به عنوان ملاک بیرونی به دست آمد. به این منظور پاسخ های 30 خانه دار تحصیل کرده در مقیاس ارزشهای شغلی و خانوادگی ، به عنوان یک گروه ، با پاسخهای گروه مشخص دیگری شامل 30 نفر از زنان شاغل تحصیل کرده ، مقایسه شد آزمون t همان طور که در جدول شماره 7 آمدهاست ، برای آزمودن تفاوت میانگین معناداری بین دو گروه متقابل ، مورد استفاده قرار گرفت. از مشاهده جدول چنین به نظر می آید که میانگین ارزشهای شغلی خانه داران تحصیل کرده و زنان شاغل تحصیل کرده، ترتیب 70/70 و 60/84 و میانگین مربوط به ارزشهای خانوادگی76/89 و07/62 شده است. تفاوت میانگین معنادار بین دو گروه متقابل خانه داران تحصیل کرده با ارزشهای خانوادگی بالاتر و زنان شاغل با داشتن ارزشهای شغلی بالاتر ، مبین این واقعیت است که مقیاس ارزشهای شغلی و خانوادگی بر حسب قدرت تشخیص زنان شاغل از زنان خانه دار در ارزشهای شغلی و خانوادگی به طور معناداری معتبر است.
دستورالعمل برای اجرا
در هندوستان دانشجویان به طورکلی باوسایل روانشناسی آشنا نیستند ، آنها را باید ازقبل از اجرا ، با چگونگی پاسخگویی به ابزارآشنا ساخت . پژوهشگر ، دستورالعمل های زیر را در اجرای مقیاس باید درنظر بگیرد .
- هیچ محدودیت زمانی برای تکمیل مقیاس وجود ندارد . هر چند به طور معمول یک فرد برای پاسخگویی به40 سؤال 30-20دقیقه وقت لازم دارد .
- دستورالعمل چاپ شده درمقیاس باید با خواندن اجرا کننده آزمون برای دانشجویان روشن شود. دانشجویان باید بدانند چه کاری لازم است انجام دهند وچگونه بایدبه سؤالات گوناگون شغل/ خانواده مطرح شده در مقیاس پاسخ دهند .
- باید تأکید شودکه هیچ گونه پاسخ درست یا نادرست به جملاتی وجود ندارد و این سؤالات طراحی شده اند تا عکس العمل های افراد را به اهداف مختلف درزندگی مطالعه کنند .
- باید خاطر نشان کردکه همۀ سؤالها باید پاسخ داده شوند و به هیچ سؤالی در مقیاس بدون جواب باقی نماند .
نمره گذاری
مقیاس ، تشکیل شده از دو بخش که دارای 20 سؤال درگرایش شغلی و 20 سؤال درگرایش خانوادگی است . الگوی پاسخ دراین مقیاس ، مدل لیکرت است که عبارت است از پیوستاری پنج مرحله ای بسیارموافق تا بسیار مخالف .از آنجاکه همۀ سؤالها از لحاظ اجتماعی قابل قبول وبه طور مثبت بیان شده اند، نمره گذاری برای هر پاسخ درمقیاس ، با دادن نمره های نزولی به این ترتیب انجام می شود:
- برای بسیار مخالف
- برای نسبتاً مخالف/ تاحدی مخالف
- برای بی تفاوت/ ممتنع
- برای نسبتاً موافق/ تا حدی موافق
- برای بسیارموافق
به اینترتیب ، تصور می شود که هرفردی دارای دو نمره باشد ، یک نمره برای سؤالهای شغلی و دیگری برای سؤالهای خانوادگی
هنجارها
هنجارها برای مقیاس ارزشهای شغلی و خانوادگی برای نمونه ای شامل 1000 نفر از زنان دانشجو ازسالهای دوم و سوم آماده شوند . هنجارهای درصدی و هم ارزی های نه بخشی ، به ترتیب درجدولهای شماره 8 و شماره9 برای ارزشهای شغلی وخانوادگی جداگانه آورده شده است.
این جدول هارا به عنوان مرجع برای تفسیرگرایش شغلی وخانوادگی در بین زنان دانشجو باید مورد بررسی قرار داد.با این حال خوب است استفاده کنندگان از این مقیاس ، هنجارهای خودرا بر اساس جمع مورد نظر خودشان ،گسترش دهند.
ضمائم مقياس ارزشهای شغلی و خانوادگی
جدول 1- توزيع سوالات شغلی و خانوادگی در پيش نويس اوليه مقياس ارزشهاي شغلی و خانوادگي
كل | شماره گويه ها | نوع ارزش |
33 | 3, 7, 10, 14, 15, 17, 20, 21, 23, 26, 28, 31, 32, 34, 35, 38, 40, 41, 43, 46, 48, 49, 52, 55, 57, 62, 66, 67, 69, 71, 73, 77, 84 |
ارزشهاي شغلي
|
52 | 1, 2, 4, 5, 6, 8, 9, 11, 12, 13, 16, 18, 19, 22, 24, 25, 27, 29, 30, 33, 36, 37, 39, 42, 44, 15, 47, 50, 51, 53, 54, 56, 58, 59, 60, 61, 63, 64, 65, 68, 70, 72, 74, 75, 76, 78, 79, 80, 81, 82, 83, 85 |
ارزشهاي خانوادگي |
85 | كل گويه ها در پيش نويس اوليه |
جدول 2- ارزشهای t براي تفاوت بين نمره های بالا و پايين
t |
نمره ميانگين | شماره گويه | s. | |
پايين | بالا | در درون مقياس | No. | |
5.60* | 3.62 | 4.30 | 3 | 1 |
6.91* | 2.77 | 4.29 | 7 | 2 |
2.29 | 3.62 | 4.26 | 10 | 3 |
3.36* | 2.40 | 3.51 | 14 | 4 |
1.58 | 3.70 | 4.19 | 15 | 5 |
6.71* | 3.29 | 4.66 | 17 | 6 |
3.50* | 4.29 | 4.78 | 20 | 7 |
4.93* | 3.03 | 4.51 | 21 | 8 |
1.29 | 4.48 | 4.70 | 23 | 9 |
3.73* | 3.51 | 4.48 | 26 | 10 |
1.50 | 4.51 | 4.81 | 28 | 11 |
4.15* | 3.62 | 4.70 | 31 | 12 |
2.19 | 3.62 | 4.30 | 32 | 13 |
5.29* | 3.14 | 4.62 | 34 | 14 |
5.23* | 3.74 | 4.89 | 35 | 15 |
5.57* | 3.03 | 4.59 | 38 | 16 |
5.35* | 2.48 | 4.14 | 40 | 17 |
4.27* | 3.59 | 4.70 | 41 | 18 |
1.00 | 4.00 | 5.00 | 43 | 19 |
5.69* | 3.00 | 4.48 | 46 | 20 |
6.36* | 3.77 | 4.66 | 48 | 21 |
4.79* | 4.07 | 4.74 | 49 | 22 |
3.71* | 4.33 | 4.85 | 52 | 23 |
4.40* | 3.63 | 4.51 | 55 | 24 |
4.00* | 3.62 | 4.74 | 57 | 25 |
4.07* | 3.44 | 4.66 | 62 | 26 |
5.65* | 3.74 | 4.70 | 66 | 27 |
7.09* | 3.44 | 5.00 | 67 | 28 |
2.29 | 3.62 | 4.26 | 69 | 29 |
3.18* | 3.81 | 4.70 | 71 | 30 |
2.86* | 3.00 | 4.03 | 73 | 31 |
2.29 | 3.11 | 3.89 | 77 | 32 |
2.52 | 2.74 | 3.52 | 84 | 33 |
* آيتم هاي انتخاب شده، جهت استفاده در پيش نويس نهايي آزمون
جدول 3 – ارزشهای t براي تفاوت بين نمره های بالا و پايين
t |
نمره ميانگين | شماره گويه | s. | |
پايين | بالا | در درون مقياس | No. | |
5.68* | 2.33 | 4.26 | 1 | 1. |
5.11* | 2.14 | 4.41 | 2 | 2. |
1.02 | 3.48 | 3.92 | 4 | 3. |
0.48 | 3.14 | 3.33 | 5 | 4. |
1.13 | 3.14 | 3.59 | 6 | 5. |
0.67 | 3.48 | 3.70 | 8 | 6. |
15.21* | 0.11 | 4.37 | 9 | 7. |
4.61* | 2.81 | 4.33 | 11 | 8. |
7.53* | 1.96 | 4.22 | 12 | 9. |
4.36* | 3.11 | 4.33 | 13 | 10. |
6.10* | 2.44 | 4.33 | 16 | 11. |
2.47 | 1.88 | 2.77 | 18 | 12. |
1.32 | 3.14 | 3.55 | 19 | 13. |
2.80* | 2.81 | 3.93 | 22 | 14. |
7.04* | 2.03 | 4.00 | 24 | 15. |
0.03 | 4.59 | 5.00 | 25 | 16. |
8.03* | 2.15 | 4.56 | 27 | 17. |
5.04* | 1.29 | 2.70 | 29 | 18. |
0.68 | 4.33 | 4.48 | 30 | 19. |
8.13* | 1.81 | 4.33 | 33 | 20. |
1.29 | 4.48 | 4.70 | 36 | 21. |
5.73* | 3.40 | 4.89 | 37 | 22. |
2.19 | 3.62 | 4.30 | 39 | 23. |
5.00* | 2.59 | 4.29 | 42 | 24. |
1.58 | 3.70 | 4.19 | 44 | 25. |
2.29 | 3.11 | 3.89 | 45 | 26. |
11.67* | 0.11 | 3.96 | 47 | 27. |
3.58* | 2.96 | 4.07 | 50 | 28. |
2.19 | 3.62 | 4.30 | 51 | 29. |
4.20* | 3.37 | 4.63 | 53 | 30. |
5.03* | 2.03 | 3.74 | 54 | 31. |
4.82* | 0.19 | 2.56 | 56 | 32. |
2.94* | 2.55 | 3.52 | 58 | 33. |
2.47 | 1.88 | 2.77 | 59 | 34. |
4.96* | 2.93 | 4.22 | 60 | 35. |
2.29 | 3.62 | 4.26 | 61 | 36. |
1.50 | 4.51 | 4.81 | 63 | 37. |
0.24 | 4.70 | 4.74 | 64 | 38. |
1.71 | 3.59 | 4.07 | 65 | 39. |
4.89* | 2.93 | 4.30 | 68 | 40. |
7.25* | 2.00 | 3.74 | 70 | 41. |
2.52 | 2.74 | 3.52 | 72 | 42. |
0.65 | 3.22 | 3.48 | 74 | 43. |
2.29 | 3.62 | 4.26 | 75 | 44. |
1.63 | 3.74 | 4.70 | 76 | 45. |
3.34* | 2.40 | 3.67 | 78 | 46. |
1.29 | 4.48 | 4.70 | 79 | 47. |
4.29* | 2.52 | 3.85 | 80 | 48. |
9.27* | 2.33 | 4.37 | 81 | 49. |
3.38* | 2.78 | 3.59 | 82 | 50. |
3.68* | 3.26 | 4.07 | 83 | 51. |
0.92 | 3.85 | 4.07 | 85 | 52. |
* آيتم هاي انتخاب شده، جهت استفاده در پيش نويس نهايي آزمون
جدول 4- زنجيره سولات مربوط به ارزشهای شغلی و خانوادگی در پرسشنامه نهايی
كل | شماره گويه ها | نوع ارزش |
20 | 2, 3, 5, 8, 9, 11, 12, 14, 17, 19, 20, 22, 25, 27, 28, 31, 33, 34, 37, 38 | ارزشهاي شغلي |
20 | 1, 4, 6, 7, 10, 13, 15, 16, 18, 21, 23, 24, 26, 29, 30, 32, 35, 36, 39, 40 | ارزشهاي خانوادگي |
40 | كل آيتم ها در پيش نويس نهايي |
جدول 5- ميانگين، انحراف استاندارد، ارزشهای t و ضريب همبستگي دو نيمه (60n= )
Rtt | Rhh | t | Sd | M | نيمه آزمون | نوع ارزش |
0.86** | 0.75 | 0.88 | 4.77 | 40.92 | I | ارزشهاي شغلي |
4.94 | 40.14 | II | ||||
0.84** | 0.72 | 1.23 | 6.09 | 37.15 | I | ارزشهاي خانوادگي |
5.78 | 35.21 | II |
** P<.01
جدول 6- ميانگين، انحراف استاندارد، ارزشهای t و ضريب پايانی در دو اجرا (60n=)
r | t | Sd | M | اجرا | نوع ارزش |
0.95** |
8.54 | 81.06 | I | ارزشهاي شغلي | |
0.18 | 9.02 | 81.48 | II | ||
10.91 | 72.36 | I | ارزشهاي خانوادگي | ||
0.96** | 0.00 | 10.61 | 72.36 | II |
** P<.01
جدول7- ميانگين، انحراف استاندارد، ارزشهای t برای زنان خانه دار و شاغل
t | Sd | M | گروه | نوع ارزش |
5.40** | 11.99 | 70.70 | زنان خانه دار | ارزشهاي شغلي |
7.38 | 84.60 | زنان شاغل | ||
11.34** | 5.90 | 89.76 | زنان خانه دار | ارزشهاي خانوادگي |
12.00 | 62.07 | زنان شاغل |
** P<.01
جدول 8- هنجارهای در صدی هم ارز نمرات دانشجويان دختر(1000 n= )
نمرات |
صدك |
|
ارزشهاي خانوادگي | ارزشهاي شغلي | |
98 | 99 | 99 |
96 | 98 | 98 |
94 | 98 | 97 |
93 | 97 | 96 |
92 | 96 | 95 |
87 | 94 | 90 |
84 | 92 | 85 |
81 | 90 | 80 |
79 | 89 | (Q 3) 75 |
78 | 88 | 70 |
77 | 87 | 65 |
75 | 86 | 60 |
74 | 85 | 55 |
73 | 83 | (Mdn) 50 |
71 | 82 | 45 |
70 | 80 | 40 |
69 | 79 | 35 |
67 | 76 | 30 |
66 | 74 | ( (Q1 25 |
64 | 71 | 20 |
62 | 68 | 15 |
60 | 64 | 10 |
55 | 60 | 5 |
54 | 59 | 4 |
54 | 58 | 3 |
53 | 57 | 2 |
52 | 56 | 1 |
86/72 | 98/80 | ميانگين |
86/72 | 36/83 | ميانه |
32/10 | 69/10 | انحراف معيار |
جدول 9- هنجار های هم ارز 9 بخشی نمرات دانشجويان دختر (1000 n=)
دامنه نمرات بر حسب |
مقياس 9 بخشي |
|
ارزشهاي خانوادگي | ارزشهاي شغلي | |
54 يا كمتر | 63 يا كمتر | 1 |
59-55 | 68-64 | 2 |
65-60 | 73-69 | 3 |
70-66 | 78-74 | 4 |
75-71 | 83-79 | 5 |
80-76 | 88-84 | 6 |
85-81 | 93-89 | 7 |
90-86 | 98-94 | 8 |
91+ | 99+ | 9 |