درمان اختلال شخصیتی – علائم اختلال شخصیت
درمان اختلال شخصیتی ، اختلال شخصیت نوعی اختلال روانی است که الگوی فکر، عملکرد و رفتار فرد در آن ناسالم می شود. فرد مبتلا به اختلال شخصیت برای درک و همذاد پنداری با موقعیت و اشخاص به مشکل برمیخورد. این امر منجر به محدودیت و مشکلات جدی در روابط، فعالیت های اجتماعی، کار و مدرسه می شود.
گاهی ممکن است متوجه نشوید که دچار اختلال شخصیت هستید. چون نحوه ی تفکر و رفتار برای خودتان طبیعی به نظر می رسد. و به خاطر چالش های پیش رو دیگران را سرزنش می کنید. معمولا اختلال شخصیت در سال های نوجوانی یا اوایل بزرگسالی شروع می شود. اختلال شخصیت انواع مختلفی دارد. با رسیدن سن فرد به میانسالی از شدت برخی از انواع اختلالات کاسته می شود.
اختلال شخصیت باید این چهار ویژگی را داشته باشد
به خطر انداختن خود و یا دیگران با کارهای که انجام میدهد
توانایی بیمار در انجام کارهای روزمره کم می‌شد و نمیتواند کارهایش را به خوبی انجام دهد
تجربه ناراحتی و عذاب جسمانی یا هیجانی در زندگی
غیر قابل قبول از نظر اجتماعی و فرهنگی
علائم اختلال شخصیت
انواع اختلالات شخصیت براساس علائم و ویژگی های مشابه به سه گروه دسته بندی می شود. بسیاری از افراد مبتلا به یک اختلال شخصیت علائم و نشانه های دست کم یک اختلال شخصیت دیگر را نیز از خود نشان می دهند. حتما نباید تمام علائم و نشانه های یک اختلال در فرد دیده شود. تا این اختلال را در او تشخیص دهیم.
ویژگی دسته ی اول
ویژگی این دسته رفتار یا تفکر عجیب و غیر عادی است. اختلال شخصیت پارانوید، اسکیزوئید و اسکیزوتایپی جزو این دسته هستند.
- اختلال شخصیت پارانوید
بی اعتمادی و شک دائم به دیگران و مقاصد آنها
باور غیر منطقی به اینکه دیگران سعی دارند او را فریب دهند یا به او آسیب برسانند
شک بی مورد به وفاداری یا قابل اعتماد بودن دیگران
تردید در اعتماد به دیگران به خاطر ترس منطقی از اینکه دیگران از اطلاعات محرمانه علیه شما استفاده کنند
موقعیت های بی خطر را توهین یا حمله ی شخصی تلقی میکنند
واکنش خشونت آمیز یا متخاصم نسبت به رفتاری که به باورشان توهین یا تحقیر است - میل به کینه ورزی
شک بی دلیل و مداوم به عدم وفاداری همسر یا شریک جنسی
اختلال شخصیت اسکیزوئید
بی میلی به روابط اجتماعی و فردی، ترجیح میدهد تنها باشد
محدوده ی بروز احساسات این فرد کم است
نمی تواند از اکثر فعالیت ها لذت ببرد
متوجه سرنخ های عادی اجتماعی نمیشود
ظاهر سرد یا بی تفاوت نسبت به دیگران
کم میلی یا بی میلی به برقراری رابطه ی جنسی - اختلال شخصیت اسکیزوتایپی
لباس، افکار، باور، گفتار یا رفتار عجیب و غریب
تجربه ی ادراک عجیب، مثل شنیدن صدایی که نامتان را صدا میزند
خنثی بودن از نظر عاطفی یا واکنش نامناسب عاطفی
اضطراب اجتماعی و نداشتن رابطه ی صمیمانه یا راحت نبودن با برقراری روابط دوستانه
واکنش بی تفاوت، نا مناسب یا مشکوک به دیگران
«تفکر جادویی». فرد باور دارد که با افکار خود میتواند روی اشخاص و رویداد ها تاثیر بگذارد.
باور به اینکه یک سری اتفاقات تصادفی فقط برای شخص شما پیغام به خصوصی دارد.
ویژگی دسته ی دوم
ویژگی این دسته رفتار یا تفکر نمایشی، بیش از اندازه عاطفی یا غیر قابل پیشبینی است. اختلال شخصیت ضد اجتماعی، مرزی، نمایشی و خودشیفته جزو این دسته است.
- ضد اجتماعی
اهمیت ندادن به نیاز ها و احساسات دیگران
مرتب دروغ میگوید، دزدی میکند، از نام مستعار استفاده میکند و دیگران را سر کار میگذارد
مدام با قانون به مشکل برمیخورد
تخطی از حقوق دیگران
رفتار پرخاشگرانه و اغلب خشونت آمیز
اهمیت ندادن به امنیت خود یا دیگران
رفتار بدون فکر
بی مسوولیتی
عدم پشیمانی از رفتار - مرزی
رفتار پرخطر و بدون فکر، مثل رابطهئی جنسی پرخطر، قمار یا پرخوری
تصویری که از خود دارد متزلزل و بی ثبات است
روابط دشوار و بی ثبات
دمدمی مزاج، اغلب در واکنش به استرس میانفردی
رفتار خودکشی یا تهدید به خودآزاری
ترس شدید از تنهایی یا ترک شدن
احساس پوچی مداوم
بروز خشم به صورت شدید و متناوب
پارانویای مقطعی به خاطر استرس - نمایشی
مدام به دنبال جلب توجه است
رفتار نمایشی، عاطفی یا جنسی از خود نشان می دهد تا توجه بگیرد
نظرات قدرتمند دارد اما جزئیات یا حقایق زیادی پشت حرف هایش نیست
به راحتی تحت تاثیر دیگران قرار می گیرد.
احساساتش سطحی است و مدام تغییر می کند
نگرانی بیش از حد نسبت به ظاهر
فکر می کند رابطه اش با دیگران بسیار صمیمانه است درصورتی که اینطور نیست.
- خودشیفته
باور به خاص و مهم تر بودن از دیگران
فانتزی قدرت، موفقیت و جذابیت
در توجه به نیاز و احساسات دیگران ناتوان است
در استعداد و دستاورد های خود اغراق میکند
مدام انتظار تحسین و تمجید دارد - تکبر
توقع غیر منطقی برای دریافت لطف و مزیت، اغلب از دیگران سوء استفاده می کند
به دیگران حسادت می کند یا فکر می کند دیگران به او حسادت می کنند
ویژگی دسته ی سوم
رفتار یا تفکر مضطربانه و دلهره آور از ویژگی های دسته ی سوم است. اختلال شخصیت اجتنابی، وابسته و وسواسی جزو این دسته قرار می گیرند.
- اجتنابی
بسیار به انتقاد یا طرد شدن حساس است
احساس ناکافی بودن، جذاب یا مهم نبودن می کند
از فعالیتهای عملی که به برقراری رابطه با دیگران نیاز دارد می پرهیزد
منزوی است و از موقعیت های اجتماعی واهمه دارد، از انجام فعالیت های جدید یا دیدار با غریبه ها میگریزد
در شرایط اجتماعی و روابط شخصی به شدت خجالتی
ترس از مورد تایید واقع نشدن، شرمندگی یا مسخره شدن - وابسته
وابستگی شدید به دیگران و احساس نیاز به اینکه مورد مراقبت قرار گیرد
نسبت به دیگران رفتار مطیع یا وابسته دارد
از اینکه مواظب خودش باشد یا درصورت تنهایی از خود دفاع کند می ترسد
کمبود اعتماد به نفس، برای گرفتن کوچکترین تصمیمات به راهنمایی و تایید دیگران نیاز دارد
به سختی میتواند با دیگران مخالفت کند، از مورد تایید واقع نشدن می ترسد
تحمل برخورد غیر محترمانه و خشونت آمیز حتی وقتی گزینه ی دیگر وجود دارد
نیاز مبرم به شروع رابطه ی جدید با پایان یک رابطه ی صمیمی
- وسواسی
دل مشغولی شدید به جزئیات، نظم و ترتیب
کمالگرایی شدید، به طوری که وقتی امر مطلوب به ثمر نرسد پریشان و بیقرار می شود. مثلا حس می کند نمیتواند پروژه را تمام کند چون به استاندارد های مطلوب نخواهد رسید.
میل به کنترل اشخاص، امور و شرایط و ناتوانی در سپردن امور به دیگران
نادیده گرفتن دوستان و فعالیت های لذت بخش چون تعهد زیادی به کار یا پروژه دارد
نمی تواند اشیای شکسته و خراب را دور بندازد. - سرسخت و کله شق
دربرابر اخلاق یا ارزش ها منعطف نیست.
کنترل شدید نسبت به بودجه و خرج پول
اختلال شخصیت وسواسی با اختلال وسواس فکری-عملی، که نوعی اختلال اضطراب است، یکسان نیست.
پیامد و عوارض احتمالی این اختلالات
مشکل در حفظ شغل
مشکل در ارتباط با دیگران
اضطراب و افسردگی
بی میلی به درمان
سوء‌مصرف مواد اعتیادآور
خودکشی
عواملی که خطر ابتلا به اختلالات شخصیتی را بیشتر میکند.
سابقه سوء استفاده در کودکی
سابقه خانوادگی اختلالات خلقی
یکی از عوارض مهم این بیماری مصرف مواد اعتیادآور است.
درمان اختلالات شخصیتی
برای درمان این اختلالات باید بین درمان‌گر و بیمار اعتماد متقابلی وجود داشته باشد. رسیدن به این اعتماد مشکل و سخت است. زیر در بسیاری از موارد انگیزه درمان، بهبود اطرافیان است نه خود فرد
اگر علائم و نشانه های اختلال شخصیت مختلف مانند اختلال شخصیت خودشیفتگی و اختلال شخصیت مرزی را در خود مشاهده می کنید. به کلینک ندای آرامش روان مراجعه کنید. اگر اختلال شخصیت درمان نشود. مشکلات جدی در زندگی به وجود می آورد که بدون درمان بدتر خواهد شد.