طرحواره تنبیه
افرادی که به اتقاقات بیرون خود بیش از حد توجه نشان می‌دهند که نشانه هایی مانند گرفتاری ها یا فشارهای ناشی از موقعیت مکانی و محیطی را تجربه می‌کنند.
طرحواره تنبیه بنابراین با یک یا چند نشانه همراه می شوند که شامل منفی گرایی و بد بینی ، معیارهای سخت‌گیرانه، بازداری هیجانی و تنبیه خود می شوند.
طرحواره تنبیه اگر در فردی ایجاد شود، احتمال ایجاد انتظارات بیش از حد را در پی دارد که افراد باید به‌خاطر اشتباه و عدم رعایت موازین اخلاقی و همچنین عدم عملکرد مناسب مجازات می شوند.
زمانیکه طرحواره تنبیه فعال شود، ممکن است باعث ایجاد ناامیدی در افراد شود. این ناامیدی متوجه خودمان یا اطرافیانمان می‌شود و ممکن است ما را در برابر نقص یا رفتارهای نادرست بی‌تاب، آزرده،
گناهکار، شرمنده و بیش از حد نگران و مضطرب کند. در این شرایط، بخشش ممکن است دشوار باشد.
طرحواره تنبیه اغلب به احساس کنترل و ایجاد یک محیط قابل پیش‌بینی مربوط می‌شود که در آن چیزهای بد مجازات می‌شوند و چیزهای خوب پاداش می‌گیرند. بنابراین، به ما این باور را می‌دهند
که اگر رفتار خوبی داشته باشیم، می‌توانیم از اتفاقات بد پیش‌آمده جلوگیری کنیم. نیاز واقعی در پشت این طرح و برنامه این است که با وجود نقص‌های خود، احساس امنیت و سلامت داشته باشیم
و بتوانیم با درک غیرقابل پیش‌بینی بودن زندگی، سطح تحمل‌مان را افزایش دهیم.
علائم و نشانه های طرحواره تنبیه
درصورتیکه پنج یا بیشتر از موارد زیر را داشته باشید، بسیار احتمال دارد که این طرحواره در شما فعال می باشد:
۱- وقتی مردم اشتباه می‌کنند باید مجازات شوند و پاسخگو باشند.
۲- وقتی کار اشتباهی انجام داده‌اند، باید به آنها گفته شود.
۳- وقتی به مردم اجازه داده می‌شود با رفتار بد به کارشان ادامه دهند، ناراحت می‌شوم.
۴- بخشیدن و فراموش کردن برایم سخت است و تمایل به کینه ورزی دارم.
۵- وقتی اشتباه می‌کنم، خودم را بی‌رحمانه مجازات می‌کنم.
۶- من می‌دانم که در مورد کارهای بدی که دیگران انجام داده‌اند؛ مخصوصاً وقتی مسئولیتی را بر عهده ندارند، مسوول هستم.
۷- من صدای انتقادی شدیدی در ذهن دارم که خیلی سخت درباره خودم و دیگران قضاوت میکند.
۸- برای من سیاه و سفید وجود دارد و هیچ حد وسطی متصور نیستم.
۹- اگر کار را درست انجام ندهم، باید عواقبش را متحمل شوم.
۱۰- مردم به من گفته‌اند که بسیار منتقد هستم و بسیار قضاوت می‌کنم.
شکل‌گیری طرحواره تنبیه در زمان کودکی
اگر طرح تنبیه در شما فعال است ممکن است اوایل زندگی شرایطی را تجربه کرده باشید که منجر به توسعه این اختلال شده است. ممکن است در زمان کودکی مجازات‌های زیادی را تجربه کرده باشید. احتمال زیادی وجود دارد
که شما قربانی شده‌اید یا در خانه یا در محیط جامعه یا مدرسه قرار گرفته اید. بنابراین این تجربیات باعث می شود که با ایجاد صدای مجازات کننده درونی شما را آزار دهد. در واقع شما اعتقاد دارید که زندگیتان بد است.
می خواهید یک شیوه تفکر و رفتار منفی و پرخاشگرانه به دیگران داشته باشید، البته بیشتر از دیگران دوست دارید که این احساسات را بصورت حادتر در مورد خودتان انجام دهید.
طرحواره تنبیه
سبک های مقابله ای طرحواره تنبیه
افراد هنگام فعال شدن طرحواره از روش‌های مختلف تسلیم، اجتناب و جبران افراطی برای رویارویی با طرحواره خود استفاده می‌کنند:
تسلیم
در این سبک مقابله، افراد تسلیم الگوی فکری طرحواره خود می‌شوند. وقتی فرد تسلیم الگوی فکری تله تنبیه شود؛ خشم و عصبانیت‌ش را به طور کلامی و فیزیکی نشان می‌دهد. این فرد نسبت به خود و دیگران رفتار نادرستی دارد؛
سرزنشگر، عصبانی و پرخاشگر است. ممکن است به طور ناخودآگاه به سمت رابطه‌ای کشیده شوند که در آن مورد سرزنش و تحقیر قرار می‌گیرند.
اجتناب
در سبک مقابله اجتناب، فرد مطمئن است که دیگران به او آسیب خواهند زد؛ به همین خاطر ترجیح می‌دهد از دیگران دوری کند و تنهایی را بیشتر دوست دارد. فرد درگیر تله تنبیه، آدم‌های ایرادگیر و ریزبین و موقعیت‌هایی
که احتمال قضاوت و تحقیر در آن بالاست را به خوبی شناسایی میکند و از آنها دوری میکند.
جبران افراطی
افرادی که از سبک مقابله جبران افراطی در حین فعال شدن تله تنبیه استفاده می‌کنند؛ در برابر خطاها و اشتباهات دیگران، ظاهراً خوب رفتارمی‌کنند اما در درون احساس تنش، پرخاش می‌کنند و سرشار از افکار و احساسات منفی هستند.
گاهی میل دارند به خود و دیگران ضربه بزنند اما در صدد جبران افراطی برمی‌آیند و افکار و احساسات منفی خود را با بخشش و محبت افراطی سرکوب می‌کنند. این افراد نسبت به مسائل، آسان‌گیر هستند و سریعاً دیگران را می‌بخشند اما در درون احساس خشم دارند.
طرحواره تنبیه
درمان طرحواره تنبیه
موقعی که طرحواره تنبیه فعال است می تاونید با استفاده از این سه روش با این اختلال مقابله کنید:
تسلیم شدن: همیشه چیزهایی وجود دارد که احساس بدی به شما می دهد. همواره مجازات و نارضایتی به خویش و سایر افراد شما وجود دارد.
اجتناب: مطمئنید که دیگران به شما آسیب می زنند و بنابراین از بودن در کنارشان اجتناب می‌کنید. در واقع “شما انتخاب می‌کنید که تنها باشید”.
جبران افراطی: این عامل باعث می شود که همیشه با خودتان تنش داشته باشید. چراکه در درون خود احساسات منفی و پرخاشگرانه‌ای را تجربه می کنید. درصورتی که در بیرون طور دیگری رفتار می‌کنید و ممکن است میل به آسیب رساندن به خود یا دیگران در درونتان ایجاد شود.
درمان طرحواره تنبیه به شما کمک می کند تا روش‌های گوناگون تفکر و احساس رامورد بررسی قرار دهید. در واقع طرحواره درمانگر تنبیه به شما نشان خواهد داد که تنبیه خود یا دیگران شما را به هدفتان نمی رساند و موجب افزایش بیشتر ترس و واهمه در زندگی می‌شود. درمانگر
مرکز مشاوره ندای ارامش تلاش میکند اعتماد را در روابط توسعه دهد و اضطراب را کاهش یابد.
