پرسشنامه رشد اجتماعی وایلند
جدول توضیح علامتهای اختصاری
علامت اختصاری | شرح | |
SHG | Self Help General | خودیاری عمومی (مثلا می غلتد) |
SHE | Self Help Eat | خودیاری در خوردن |
SHD | Self Help Dress | خودیاری د ر پوشیدن |
SD | Self Direction | خودرهبری یا خود جهت دهی |
O | Occupation | مسایل شغلی و مسئولیات |
L | Locomotion | جابه جایی، رفت و آمد، حرکت و جنبش |
C | Communication | ارتباط (صداها را تقلید می کند، سر و صدا می کند، می خندد). |
S | Sociality | اجتماعی بودن (به افراد آشنا گرایش نشان می دهد، به همراه کودکان دیگر، در بازی های جمعی شرکت می کند). |
پرسشنامه رشد اجتماعی
از زمان تولد تا یک سالگی
1 | C | قیل و قال می کند و می خندد. |
2 | SHG | سرش را در حالت تعادل نگه می دارد. |
3 | SHG | اشیانی نزدیک را چنگ می زند. |
4 | S | به افراد آشنا گرایش نشان می دهد. |
5 | SHG | می غلتد |
6 | SHG | دست خود را به طرف اشیای نزدیک دراز می کند. |
7 | O | بدون آنکه در کنارش باشند، خود را سرگرم می کند (بدون توجه دیگران). |
8 | SHG | بدون کمک می توان بشیند (مدت یک دقیقه). |
9 | SHG | سعی می کند بلند شود. |
10 | C | با خود حرف می زند و صداها را تقلید می کند (ادای حرف زدن در می آورد). |
11 | SHG | با کمک دیگران می تواند از لیوان چیزی بنوشد (بدون آنکه زیاد چیزی بریزد). |
12 | L | رویکف اتاق دور خودحرکت میکند. |
13 | SHG | اشیا را با شصت و انگشتان دست خود می گیرد. |
14 | S | سعی می کند توجه دیگران را جلب کند (با صدا یا فعالیت حرکتی) |
15 | SHG | بدون کمک دیگران می ایستد. |
16 | SHG | آب دهانش جاری نمی شود. |
17 | SHE | دستورهای صادره مخصوص سنش را انجام می دهد (مثلا، وقتی پیدایش می کنند، فاصله کوتاهی را طی می کند و به طرف منبع صدا می رود). |
از سن 1 تا 2 سالگی
1 | L | بدون کمک دیگران، در اتاق راه می رود (بدون هدف بخصوصی). |
2 | O | با ماژیک یا مداد خط می کشد و علامت می گذارد. |
3 | SHE | غذا را می جود. |
4 | SHD | جوراب های خود را در می آورد (جوراب های شل و راحت-بیشتر در جواع غربی قابل توجه است). |
5 | O | اشیا را با دیگران رد و بدل می کند. |
6 | SHG | موانع کوچک را از میان بر می دارد. |
7 | O | اشیایی را که با آنها آشنایی دارد می آورد یا می برد. |
8 | SHE | بدون کمک دیگران، از فنجان چیزی می نوشد. |
9 | SHG | دیگر کالسکه بچه، برای او جالب و جذاب نیست. |
10 | S | با کودکان دیگر بازی می کند. |
11 | SHE | با قاشق غذا می خورد. |
12 | L | در خانه با حیاط پرسه می زند. |
13 | SHE | مواد قابل خوردن را تشخیص می دهد. |
14 | C | نام اشیای معمولی را به کار می برد. |
15 | L | بدون کمک دیگران، از پله ها بالا می رود. |
16 | SHE | آدامس و شکلات را از داخل جلد کاغذی شان، در می آورد. |
17 | C | با جمله های کوتاه و ساده حرف می زند. |
از سن 2 تا 3 سالگی
1 | SHG | نیاز به توالت رفتن را اعلام می کند. |
2 | O | نوع سرگرمی خود را شخصا انتخاب و خود را سرگرم می کند. |
3 | SHD | کت یا لباس خود را در می آورد. |
4 | SHE | در هنگام غذا خوردن نمی تواند از چنگال استفاده کند. |
5 | SHE | بدون کمک دیگران، برای خود آب می آورد. |
6 | SHD | دستهای خود را با حوله یا دستمال خشک می کند. |
7 | SHG | خود را از خطرهای ساده دور نگه می دارد (دور شدن از آتش، کنار کشیدن خود از پلکان). |
8 | SHD | بدون کمک دیگران، کت یا لباس خود را می پوشد. |
9 | O | با قیچی چیزی را می برد. |
10 | C | تجارب خود را به هم پیوند می دهد و آنها را بیان می کند (مثلا خبری را به کسی می دهد). |
از سن 3 تا 4 سالگی
1 | L | از پله ها پایین می رود (هر یک پله، با یک قدم). |
2 | S | همراه کودکان دیگر، در بازیهای جمعی شرکت میکند. |
3 | SHD | دکمه کت یا لباس خود را باز یا بسته می کند. |
4 | O | در کارهای کوچک خانه، کمک می کند (مثل برداشتن یک شی ء از روی زمین). |
5 | S | برای دیگران نمایش می دهد و سرود و شعر و آواز می خواند و می رقصد. |
6 | SHD | بدون کمک دیگران، دستهای خود را با آب و صابون می شود. |
از سن 4 تا 5 سالگی
1 | SHG | در توالت، می تواند نظافت را رعایت کند. |
2 | SHD | بدون کمک دیگران، صورت خود را می شوید. |
3 | L | بدون کمک دیگران، در کوچه های اطراف منزل خود رفت و آمد می کند. |
4 | SHD | شخصا تمام لباس های خود را می پوشد مگر در مواردی که مستلزم گره زدن و غیره باشد. |
5 | O | با خودکار، ماژیک یا مداد، نقاشی می کند. |
6 | S | در باطیهای رقابتی، شرکت می کند (توپ بازی، دویدن و غیره). |
از سن 5 تا 6 سالگی
1 | O | از اسکیت، دوچرخه، سورتمه، ماشین بچه ها و غیره استفاده می کند. |
2 | C | کلمات ساده را رونویسی می کند. |
3 | S | به بازی دورمیزی ساده و بازیهای دونفره (مثل دوزبازی، منج و فوتبال دستی) می پردازد. |
4 | SD | می توان برای خریدهای کوچک، پول در اختیارش گذاشت. |
5 | L | در چیدن و جمع کردن سفره، فعالانه کمک می کند. |
از سن 6 تا 7 سالگی
1 | SHE | صبح ها بدون کمک گرفتن از دیگران، برای خود لقمه می گیرد. |
2 | C | می تواند با مداد بنویسد و شکلهایی مثل مربع و لوزی را بکشد. |
3 | SHD | با کمک دیگران، حمام می کند. |
4 | SHD | بدون کمک دیگران، به تختخواب می رود. |
از سن 7 تا 8 سالگی
1 | SHG | قادر به خواندن ساعت می باشد. |
2 | SHE | از کارد غذاخوری برای بریدن غذا یا نان، استفاده می کند (قاشق یا چنگال). |
3 | S | خیالی بودن موجوداتی مثل بابانوروز و دیو و پری را تشخیص می دهد (مثل خبر آوردن کلاغ و ….) |
4 | S | در بازیهای مخصوص سنین قبل از نوجوانی شرکت می کند. |
5 | SHD | موی خود را شانه می کند. |
از سن 8 تا 9 سالگی
1 | O | از ابزار و ادوات معمولی و وسایل خانه، استفاده می کند (مثل چکش و انبر). |
2 | O | در کارهای روزمره خانه کمک می کند. |
3 | C | با میل و علاقه، خود چیزهایی را می خواند. |
4 | SHD | بدون کمک دیگران، حمام می کند. |
از سن 9 تا 10 سالگی
1 | SHE | سر سفره، مواظب حرکات خود می باشد و آداب غذا خوردن را رعایت می کند (مثلا با رعایت حق دیگران، نمکدان را بر می دارد و یا آن را از دگران درخواست می کند و یا تخم مرغ را پوست می کند و می خورد.). |
2 | SD | خریدهای خیلی کوچک را انجام می دهد. |
3 | L | می تواند در خیابان ها و کوچه های اطراف منزل، رفت و آمد کند. |
از سن 10 تا 11 سالگی
1 | C | گهگاه نامه های کوتاه می نویسد. |
2 | C | از تلفن استفاده می کند. |
3 | O | می تواند گاهی در برابر دریافت پول کار کند. |
4 | C | می تواند با موسساتی مثل رادیو و تلویزیون یا مجلات مکاتبه کند. |
از سن 11 تا 12 سالگی
1 | O | کارهای ساده خانه را انجام می دهد. |
2 | SD | در مراقبت از خود یا دیگران، می توان به او اطمینان کرد. |
3 | C | از خواندن کتاب، روزنامه و مجله، لذت می برد. |
از سن 12 تا 15 سالگی
1 | S | در بازیهای پیچیده شرکت می کند (بسکتبال و فوتبال و …) |
2 | SHD | از لباس های خود به نحو کامل مواظبت می کند. |
3 | SD | میتواند خرده زیرهایی مثل گیره سر، جوراب، کمربند و غیره برای خود بخرد. |
4 | S | در فعالیتهای گروه نوجوانان، شرکت می کند. |
5 | O | با احساس مسئولیت، کارهای عادی خانه را انجام می دهد. |
از سن 15 تا 18 سالگی
1 | C | با برنامه نگاری با دیگران ارتباط برقرار می کند و از برنامه نگاری به عنوان وسیله اربتاطی استفاده می کند. |
2 | C | حوادث روزمره را دنبال می کند (اتفاقاتی که در کوچه و محله برای دوست و آشنا رخ می دهد). |
3 | L | به خیابان ها و به جاهای نسبتا دور از خانه، رفت و آمد می کند. |
4 | SD | روزها بدون نظارت والدین، با رفقای خود به گردش می رود. |
5 | SD | برای هزینه های روزمره خود، پول توجیبی مشخصی دارد. |
6 | SD | لباسهای خود را به سلیقه خودش انتخاب کرده و می خرد. |
از سن 18 تا 20 سالگی
1 | L | تنها، به شهرهای دیگر سفر می کند. |
2 | SD | مواظب سلامتی خود است. |
3 | O | شاغل یا مشغول تحصیل است. |
4 | SD | شبها بدون محدودیت، با رفقای خود به گردش می رود و در صورت لزوم، تنها زندگی میکند. |
5 | SD | هزینه اصلی خود را کنترل می کند (پس انداز میکند و برای مخارج خود برنامه ریزی می کند). |
6 | SD | مسئولیت اعمالش را به عهده می گیرد. |
از سن 20 تا 25 سالگی
1 | SD | پول خود را روی حساب خرج می کند (برای خرج کردن پول خود برنامه ریزی می کند و …) |
2 | S | در برآورد احتیاجات خود، رعایت دیگران را نیز می کند. |
3 | S | در امور عام المنفعه اجتماعی شرکت می کند (فعالیت های جهاد، کمک به زلزله زدگان). |
4 | SD | برای آینده خود طرح ریزی می کند. |
از سن 25 سال به بالا
1 | O | کاری را که مستلزم مهارت است، انجام می دهد. |
2 | O | در تفریحات سالم شرکت می کند (مثل خرید و بازدید) و به فعالیت های روزمره می پردازد. |
3 | O | کارهای خود را با نظم و ترتیب انجام می دهد. |
4 | S | حس اعتماد را در دیگران بر می انگیزد. |
5 | S | در پیشرفت و توسعه امور اجتماعی شرکت می کند. |
6 | O | در شغلی که به عهده دارد، به کار چند نفر نظارت می کند. |
7 | SD | مدیریت یا سازماندهی را به عهده می گیرد. (کارهای دیگران را اداره یا راهنمایی می کند). |
8 | O | کارهای تخصصی را با مهارت انجام می دهد (شغلی دارد که لازمه ان تخصص در سطح بالاست). |
9 | O | دیگران به او اعتماد می کنند تا برایشان خرید کند. |
10 | S | مقام پرمسئولیتی مثل مدیر عاملی یا عضو هیئت مدیره را تقبل می کن. |
11 | O | در شغل خود خلاقیت دارد و موقعیتهای تازه برای خود می آفریند. |
12 | S | به بهزیستی و خوشبختی مردم کمک می کند. |
پاسخنامه
سن: جنس: زن O مردO وضعیت تاهل: مجرد O متاهلO تعداد فرزندان:
فرزند چندم خانواده هستید؟
میزان تحصیلات
تولد تا 1 سالگی | نمره | 13 | 5 تا 6 سالگی | نمره | 10 تا 11 سالگی | نمره | |
1 | 14 | 1 | 1 | ||||
2 | 15 | 2 | 2 | ||||
3 | 16 | 3 | 3 | ||||
4 | 17 | 4 | 4 | ||||
5 | 2 تا 3 سالگی | نمره | 5 | 11 تا 12 سالگی | نمره | ||
6 | 1 | 6 | 1 | ||||
7 | 2 | 6 تا 7 سالگی | نمره | 2 | |||
8 | 3 | 1 | 3 | ||||
9 | 4 | 2 | 12 تا 15 سالگی | نمره | |||
10 | 5 | 3 | 1 | ||||
11 | 6 | 4 | 2 | ||||
12 | 7 | 7 تا 8 سالگی | نمره | 3 | |||
13 | 8 | 1 | 4 | ||||
14 | 9 | 2 | 5 | ||||
15 | 10 | 3 | 6 | ||||
16 | 3 تا 4 سالگی | نمره | 4 | 15 تا 18 سالگی | نمره | ||
17 | 1 | 5 | 1 | ||||
1 تا 2 سالگی | نمره | 2 | 8 تا 9 سالگی | نمره | 2 | ||
1 | 3 | 1 | 3 | ||||
2 | 4 | 2 | 4 | ||||
3 | 5 | 3 | 5 | ||||
4 | 6 | 4 | 6 | ||||
5 | 4 تا 5 سالگی | نمره | 6 | 18 تا 20 سالگی | نمره | ||
6 | 1 | 9 تا 10 سالگی | نمره | 1 | |||
7 | 2 | 1 | 2 | ||||
8 | 3 | 2 | 3 | ||||
9 | 4 | 3 | 4 | ||||
10 | 5 | 4 | 5 | ||||
11 | 6 | 5 | 6 | ||||
12 | 6 |
20 تا 25 سالگی | نمره |
1 | |
2 | |
3 | |
4 | |
25 سالگی به بالا | نمره |
1 | |
2 | |
3 | |
4 | |
5 | |
6 | |
7 | |
8 | |
9 | |
10 | |
11 | |
12 |
**********************************
روش نمره گذاری و تفسیر
برای اجرای این مقیاس، والدین، پرستار، خواهر و برادر و یا به طور کلی هر فردی که کودک را به خوبی بشناسد، می توانند پاسخ دهند. آزمونگر می تواند این آزمون را با مشاهده خود نیز، تکمیل نماید.
برای شروع کار می توان به دو صورت عمل کرد:
1- از سوالات اول، یعنی سوالات مربوط به ابتدای تولد، شروع کنیم (این کار برای کودکان عقب مانده ذهنی، بهتر است).
2- اگر کودکی عقب مانده ذهنی نباشد و یا سطح عقب ماندگی او خفیف باشد و به ویژه، اگر سن او نیز بالا باشد، می توانیم از دو یا سه سال عقب تر از سن او عمل کنیم.
برای اجرای این آزمون از یک مرحله قبل از سن تقویمی آزمودنی شروع به اجرای آزمون می نماییم . بدین ترتیب که اگر آزمودنی به تمام سوالات سن مربوطه پاسخ صحیح داد، به مرحله بعد رفته و اگر آزمودنی حتی به یک مورد از سوالات سن مربوطه پاسخ اشتباه بدهد، مجددا به یک مرحله قبل بر می گردیم. بدین ترتیب ادامه می دهیم تا جایی که آزمودنی به تمام سوالات یک مرحله (یا یک سن)، پاسخ اشتباه دهد.
روش نمره گذاری این پرسشنامه بدین شکل است که هر ماده، یک نمره دارد و برای نمره گذاری نیز از چند علامت استفاده می شود.
- علامت (+): از یان علامت در مواردی استفاده می شود که آزمودنی بتواند با موفقیت کامل، آن کار را انجام دهد (به این علامت، نمره یک تعلق می گیرد.)
- از علامت (NO+)، در مواردی استفاده می شود که آزمودنی توان انجام دادن آن را داشته باشد و علی رغم آنکه شواهد نشان می دهد که او توانایی انجام دادن کار را دارد؛ ولی والدین اجازه نداده اند و یامحدودیت های محیطی، اجتماعی و خانوادگی، مانع از انجام دادن این عمل می شود (به این علامت نمره یک تعلق می گیرد).
- علامت (MO–)، به مواردی اطلاق می شود که فرد توان انجام دادن آن را نداشته . اگر فرصتی هم داده شود، باز هم وی توانایی انجام دادن کار را نخواهد داشت (به این علامت، نمره صفر تعلق می گیرد).
- علامت (F+)، به این معنی است که آزمودنی به علت خاصی، در حال حاضر توانایی انجام دادن کار را ندارد، ولی می دانیم که اگر این معذوریت برطرف شود، دوباره می تواند آن کار را انجام دهد (صرفا وضعیت کنونی فرد ملاک تشخیص نیست، در ضمن، به این علامت، نمره صفر تعلق می گیرد).
- علامت (F)، مربوط به معذوریت هایی است که غیرقابل برگشت هستند (مثل قطع عضو)، زیرا موجب می شود که فرد عملکردش محدود شود. به عبارت دیگر، ناتوانی او موجب محدودیت عملکرد او در حوزه ای خاص می شود که به آن معلولیت می گویند (به این علامت، نمره صفر تعلق می گیرد).
- علامت (±): این علامت در مواردی به کار گرفته می شود که آزمودنی گاه کار را انجام دهد و گاهی انجام نمی دهد. به عبارت دیگر، هنوز کار را خوب یاد نگرفته است و مهارت لازم برای انجام دادن این کار را کسب نکرده است (به این علامت، نمره صفر تعلق می گیرد).
- از علامت (-)، در مواردی استفاده می شود که آزمودنی کار را انجام نمی دهد و اگر هم تحت فشار قرار بگیرد، آن کار را خیلی بد انجام می دهد (به این علامت، نمره صفر تعلق می گیرد).
- علامت (E)، نشان می دهد که آزمودنی اصلا به مرحله ای نرسیده است که بتواند کار را انجام دهد (به این علامت، نمره صفر تعلق می گیرد).
توجه:
- اگر NO+ بین دو علامت + قرار گیرد، یعنی (+ NO+ +)، نمره فرد یک می شود.
- اگر NO+ بین دو علامت – قرار گیرد، یعنی (- NO+ -)، نمره فرد صفر می شود.
- اگر NO+ بین دو علامت + و – قرار گیرد، یعنی (+ NO+ -)، نمره فرد نیم می شود.
روش محاسبه رشد اجتماعی بدین صورت است که نمرات کسب شده را بر طبق روش نمره گذاری فوق با یکدیگر جمع کرده و سپس تمام نمره های سال های قبل را (از جایی که آزمودنی به تمام سوالات یک مرحله پاسخ صحیح داده باشد) به نمرات جدید اضافه می کنیم تا نمره خام به دست آید. سپس به جدول نرم (هنجار) که در پایین آمده است، رجوع می کنیم تا سن اجتماعی (SA) بدست آید. سپس سن اجتماعی را بر سن تقویمی (CA) تقسیم می کنیم و در نهایت نیز در 100 ضرب می نماییم.
روش تفسیر آزمون بدین صورت است:
اگر فرد در این آزمون نمره پایین بیاورد (زیر میانگین)، نشان دهنده تاخیر رسش اجتماعی در فرآیند رشد است که می تواند ناشی از عوامل زیر باشد:
1- احتمال وقوع ناتوانی هوشی
2- کمبود آموزش های پیش دبستانی
3- فقر فرهنگی – اجتماعی
4- مشکلات یادگیری در مهارت های اجتماعی
جدول تبدیل نمره کل مقیاس به سن اجتماعی
سن اجتماعی | نمره خام | سن اجتماعی | نمره خام | سن اجتماعی | نمره خام | سن اجتماعی | نمره خام |
6/2 | 40 | 59/1 | 27 | 83/0 | 14 | 06/0 | 1 |
7/2 | 5/40 | 62/1 | 5/27 | 85/0 | 5/14 | 09/0 | 5/1 |
7/2 | 41 | 65/1 | 28 | 89/0 | 15 | 12/0 | 2 |
8/2 | 5/41 | 68/1 | 5/28 | 91/0 | 5/15 | 15/0 | 5/2 |
8/2 | 42 | 71/1 | 29 | 94/0 | 16 | 18/0 | 3 |
9/2 | 5/42 | 74/1 | 5/29 | 97/0 | 5/16 | 21/0 | 5/3 |
9/2 | 43 | 77/1 | 30 | 1 | 17 | 24/0 | 4 |
3 | 5/43 | 79/1 | 5/30 | 07/1 | 5/17 | 26/0 | 5/4 |
3 | 44 | 83/1 | 31 | 06/1 | 18 | 30/0 | 5 |
1/3 | 5/44 | 85/1 | 5/31 | 09/1 | 5/18 | 32/0 | 5/5 |
2/3 | 45 | 89/1 | 32 | 12/1 | 19 | 35/0 | 6 |
3/3 | 5/45 | 91/1 | 5/32 | 15/1 | 5/19 | 38/0 | 5/6 |
3/3 | 46 | 94/1 | 33 | 19/1 | 20 | 41/0 | 7 |
4/3 | 5/46 | 97/1 | 5/33 | 21/1 | 5/20 | 44/0 | 5/7 |
5/3 | 47 | 2 | 34 | 24/1 | 21 | 47/0 | 8 |
6/3 | 5/47 | 05/2 | 5/34 | 26/1 | 5/21 | 50/0 | 5/8 |
7/3 | 48 | 1/2 | 35 | 30/1 | 22 | 53/ | 9 |
8/3 | 5/48 | 2/2 | 5/35 | 32/1 | 5/22 | 56/0 | 5/9 |
8/3 | 49 | 2/2 | 36 | 35/1 | 23 | 59/0 | 10 |
9/3 | 5/49 | 3/2 | 5/36 | 38/1 | 5/23 | 62/0 | 5/10 |
4 | 50 | 3/2 | 37 | 41/1 | 24 | 65/0 | 11 |
1/4 | 5/50 | 4/2 | 5/37 | 44/1 | 5/24 | 68/0 | 5/11 |
2/4 | 51 | 4/2 | 38 | 47/1 | 25 | 71/0 | 12 |
3/4 | 5/51 | 5/2 | 5/38 | 49/1 | 5/25 | 74/0 | 5/12 |
3/4 | 52 | 5/2 | 39 | 53/1 | 26 | 77/0 | 13 |
4/4 | 5/52 | 6/2 | 5/39 | 56/1 | 5/26 | 79/0 | 5/13 |
پایایی (اعتبار) و روایی
مقیاس وایلند روی 620 نفر مشتمل بر مرد و زن (در هر یک از گروه های سنی از تولد تا 30 سالگی)، هنجاریابی شده است. لازم به ذکر است که در این نمونه، تعداد افراد در هر یک از گروه های سنی بسیار کم بوده است و اکثر افراد مورد بررسی نیز از طبقه متوسط جامعه بوده اند، از این رو نمی توان چنین نمونه ای را معرف کل جامعه تلقی کرد. ضریب پایایی و بازآزمایی 620 نفر، 92/0 گزارش شده است، با این توضیح که فاصله بازآزمایی از یک روز تا 9 بوده است.
منبع: ساعتچی. محمود ، کامکاری. کامبیز، عسکریان. مهناز. آزمونهای روان شناختی. نشر ویرایش. 1389