کاربرد روانشناس تربیتی در آموزش

کاربرد روانشناس تربیتی در آموزش

روانشناسی تربیتی، به مطالعه روانشناختی یادگیری در موقعیت های مختلف آموزشی می پردازد که شامل روانشناسی تدریس و همچنین مطالعات جدیدتری از روانشناسی اجتماعی در محیط مدرسه می شود و بدنبال این است که بفهمد نحوه یادگیری دانش آموزان و رشد آنها چگونه است.

روانشناسی آموزش و پرورش بسیاری از تخصص ها را در خود جای می دهد. روانشناسان تربیتی بر روی فناوری های مختلفی که در بحث آموزش استفاده می شود، تمرکز می کنند.اینکه معلمان چطور برنامه تحصیلی را تدوین می کنند، پلن و سرفصل های تدریس در کلاس چگونه تعیین می شود.

تاثیر روانشناسی تربیتی در آموزش

در این شاخه روانشناسی به موضوعات و سوالات متعددی پرداخته می شود وبه آن ها پاسخ داده می شود.اما کاربرد روانشناسی تربیتی در آموزش و یادگیری است.

در واقع روان شناسی تربیتی به صورت کلی دو هدف دارد.

چگونه دانش آموزانی تعلیم دهیم که در یادگیری ماهر و موفق باشند.

چگونه مربیانی آموزش دهیم که مسلط و تاثیر گذار باشند.

برای تحقق این اهداف باید یک سری برنامه ریزی ها و آموزش ها صورت بگیرد که مهم ترین آن پرورش نیروی انسانی ماهر است. یعنی باید ابتدا مربیانی ماهر و مسلط پرورش دهیم تا بتوانند در امور تربیتی و آموزش به بهترین صورت ممکن عمل کنند.

از آنجاییکه روانشناسی تربیتی در آموزش و پرورش و رشد و یادگیری کودکان بسیار موثر است و از طرفی هم همه ی خانواده ها نگران فرزندانشان هستند و به تربیت و رشد آنها اهمیت می دهند فلذا برای داشتن یک زندگی آرام و خوب و داشتن فرزندانی سالم و توانا به رهنمودهای یک روانشناس تربیتی نیازمندیم.

در روانشناسی تربیتی ما با هدف شناسایی نقاط قوت و ضعف کودکان و نوجوانان با آنها کار می کنیم و با راهبردهای کلیدی برای غلبه بر چالش ها و بهبود عملکرد به بچه ها یاد میدهیم تا از حداکثر توانایی های خودشان استفاده کنند.

این آموزه ها فراتر از درس و کلاس و مدرسه است و به جنبه های دیگر زندگی روزمره آنها مانند مدیریت استرس و ایجاد انعطاف پذیری و اعتماد به نفس و… هم کمک می کند..

بنابراین روانشناسان تربیتی با کودکان شما کار می کنند تا در درجه اول بفهمند که انها چگونه اطلاعات را یاد گرفته و پردازش می کنند. و در نتیجه بدنبال روش هایی برای بهبود عملکرد کودکانتان هستند. اما باید ذکر کنیم که فقط هوش نیست که روی یادگیری فرزندانتان اثر می گذارد بلکه مسائل عاطفی، انگیزه، رفتار و عزت نفس، نگرش ها و … هم در یادگیری موثر هستند.

موارد مهمی که در روانشناسی تربیتی به آن پرداخته می شود و مربیان مراکز آموزشی باید بدانند شامل:

مربیان باید از تفاوت های فردی موجود بین یادگیرندگان آگاهی داشته باشند. زیرا هرکسی شخصیت منحصر به فردی دارد و باید بر اساس ویژگی های خاصی که دارد تحت آموزش و تربیت قرار بگیرد از اینرو آگاهی مربیان از تفاوت ها می تواند کمک کند که آموزش اثر بخش و کار آمدی داشته باشد.

مربی باید با مراحل رشدی کودک آشنا باشد تا دریابد او در هر مرحله چگونه می اندیشد و چه کارهایی را می تواند انجام دهد. تا مطالب درسی را با توجه به سطح یادگیری او آموزش دهد. این فرایند می تواند در پیشرفت تحصیلی و تکامل شخصیت یادگیرندگان موثر باشد..

مربیان باید به جنبه شناختی افراد آگاه باشند. زیرا خاطرات،عواطف،انگیزه ها و باورها می تواند بر روند یادگیری تاثیر گذار باشد و از طرف دیگر مربی درمی یابد که کودکان چگونه برای یادگیری ترغیب می شوند و چگونه مسائل را حل می کنند.

مربیان باید به جنبه رفتاری افراد آگاه باشند. هدف روانشناسی تربیتی مطالعه رفتار نیست بلکه تغییر در رفتار است. و در این رشته اعتقاد بر این است که تمامی رفتارها به وسیله شرطی سازی یاد گرفته می شوند. بنابراین مربیان با استفاده از روانشناسی تربیتی می توانند اصول شرطی سازی را فرا گرفته و با استفاده از آن به اصلاح رفتار بپردازند.

تسلط مربی ها به یادگیری

مربی ها باید به فرایند یادگیری مسلط باشند. آنها باید از نظریه ها، روش ها و راهبرهای مفید در یادگیری،پیشرفت های تحصیلی و دلایل آن، اختلال یادگیری و دلایل آن آگاهی داشته باشند. و از آن ها به صورت مستقیم و غیر مستقیم در امور آموزشی خود استفاده کنند.

برای مثال مربی باید در خصوص فناوری اطلاعات مطالعاتی داشته باشد تا بتواند از شیوه های تدریس نوین برای افزایش پیشرفت تحصیلی استفاده کند یا برای کار با کودکانی که مشکلات یادگیری دارند آموزش ویژه دیده باشد تا بتواند به همه افراد کلاس با هر سطحی کمک کند و بداند که در کنار آن ها چگونه دانش آموزان تیزهوش را مورد تشویق قرار دهد تا به پیشرفت خود ادامه دهند.

معلمان باید برای طرح درسی خود دارای برنامه های بلند مدت و کوتاه مدت داشته باشند تا برنامه کلاسی مشخص باشد و مربی بداند که در هر مرحله باید چه کاری انجام دهد.

معلم باید به روش های ارزیابی و سنجش یادگیرندگان برای پی بردن از میزان پیشرفت و موفقیت آنها آگاه باشد. روان شناسی تربیتی وسایل و آزمون های درسی استاندارد علمی گوناگونی را برای اندازه گیری میزان پیشرفت ارائه داده است و نحوه استفاده از این آزمون ها را در اختیار معلمان قرار داده است.

وظیفه روانشناسی تربیتی چیست؟

هر شخصی دارای ویژگی های منحصر به فرد است.توانایی ها، چالش هایی که فرد در یادگیری با آن مواجه میشود و حتی پیشرفت او متفاوت و خاص است.

روانشناسان تربیتی که تخصص اصلی آنها یادگیری و آموزش است بیشتر در مدارس مشغول بکار هستند تا شیوه های آموزش معلم ها و نحوه یادگیری دانش آموزان را مورد بررسی قرار دهند.

مفاهیم اصلی در روانشناسی تربیتی، مبحث یادگیری و شناخت است. که به سیستم های آموزشی رسمی اعم از خصوصی یا دولتی، اینکه دانش آموزان چطور اطلاعات و مهارت هایی که یاد گرفته اند را حفظ می کنند و همچنین نحوه استفاده از این مهارت ها و اطلاعات در خارج از کلاس بستگی دارد

مراحل برنامه ریزی با روانشناسی تربیتی

۱مرحله پیش از آموزش

شامل بررسی اهداف تدریس، بررسی ویژگی یادگیرندگان و شناخت آن ها

۲مرحله ضمن آموزش

شامل فعالیت هایی از قبیل بررسی فرایند یادگیری، ایجاد انگیزش، بررسی ویژگی های مربی و روش تدریس موثر

۳مرحله پس از آموزش

این مرحله کلیدی ترین قسمت است که به ارزشیابی و سنجش میزان موفقیت در عملکرد می پردازیم و می توانیم نتیجه بگیریم که روش و شیوه ای که برای آموزش و تربیت مورد استفاده قرار داده ایم در جهت افزایش کیفیت آموزش تاثیر گذار بوده است یا خیر؟

سبک های یادگیری شناختی

ا۔ سبکهای شناختی وابسته به زمینه: قضاوتهای شخصی بعضی یادگیرندگان تحت تاثیر زمینه موضوع یادگیری قرار می گیرد. یعنی به راحتی نمی تواند محرکها را از زمینه ها جدا کند. لذا ادراکهای آنان به سادگی تحت تاثیر تغییرات زمینهای قرار می گیرد

به افراد دارای این سبک کلی نگر می گویند. زیرا زمینه و شکل را در یک ترکیب کلی می بینند و جداسازی مشکل از زمینه برای آنان دشوار است. این گروه به راحتی نمی توانند بر عناصر زمینهای مزاحم غلبه کنند. مانند شاغلین در علوم اجتماعی

سبکهای شناختی نابسته به زمینه: قضاوتهای شخصی بعضی یادگیرندگان تحت تاثیر زمینه بسیار اندک است یا اصلا وجود ندارد. افراد نابسته به زمینه به سادگی می توانند محرکها را از زمینه ها جدا کنند. به این افراد تحلیلی نگر، نیز می گویند.

فرق این دو گروه به لحاظ برخورد با محیط

وابسته به زمینه: جذب دیگران می شوند. شغل هایی مانند معلمی را که مستلزم ایجاد رابطه با دیگران است ، بر می گزینند. موضوع های درسی ای که بیشتر با مردم سر و کار دارند را انتخاب می کنند.

نابسته به زمینه: مشاغلی را انتخاب می کنند که نیاز چندانی به تعامل اجتماعی ندارند مانند مهندسی و ستاره شناسی. موضوعات درسی انتخابی آنها ریاضیات و علوم طبیعی است که تاکید زیادی بر امور انسان ها ندارند.

قواعد و کاربردهای روانشناسی تربیتی در آموزش

معلم قبل از شروع به تدریس باید از آمادگی شاگردان خود برای یادگیری آگاهی کامل داشته باشد از این رو پیوسته باید تلاش کند با تحقیق و کنجکاوی اطلاعات لازم را در این زمینه به دست آورد.

معلم باید تمامی توان خود را به کار گیرد تا مطمئن شود که نیازهای دانش آموزان ارضاء شده است. تا بدین ترتیب احتمال پرداختن آنها به نیازهای عالیتر بیشتر شود.

از نیازهای اولیه شاگردان آن است که از لحاظ بدنی دارای وضع مناسبی باشد. احساس امنیت و احترام کند و اطمینان یابد که مورد توجه و علاقه دیگران است.

دانش ‌آموزان با تفاوت‌های فردی قابل ملاحظه‌ای وارد مدرسه می‌شوند. این وظیفه معلم است این تفاوت‌ها را شناسایی کند. و تدریس خود را به فراخور استعداد و توانایی آنها ارائه دهد.

دانش‌آموزانی هم در کلاس پیدا می‌شوند که نه فقط هیچ‌گونه اضطرابی ندارند. بلکه از تجارب یادگیری خوبی نیز برخوردار هستند که باید مورد تشویق قرار گیرند.

انگیزه درونی و بیرونی

انگیزه به دو صورت است: درونی و بیرونی. معلم باید سعی کند انگیزه درونی شاگردان را افزایش دهد و انگیزه بیرونی آنها را به حداقل برساند.

معمولاً دانش‌آموزان دارای علایقی هستند. که معلم باید نسبت به علایق آنها توجه کافی کرده و با مهیا کردن زمینه‌های مناسب، شاگردان را به سوی یادگیری‌های جدید سوق دهد. و بخصوص انگیزه و شوق آنها را در آموختنی‌هایی که بسیار مفید و ارزشمند بوده ولی ظاهراً جاذبه ای ندارند، جلب کند.

معلم باید از معایب و مضرات رقابت بیش از حد آگاه باشد. و با درنظر گرفتن آثار مخرب آن، از ایجاد چنین رقابتی در میان دانش‌آموزان خودداری و تلاش کند. زمینه همکاری دانش‌آموزان را فراهم سازد، که این همکاری می‌تواند از طریق شوراهای مختلف صورت گیرد.

معلم باید در محیط کلاس به اندازه کافی بلند و رسا صحبت کند. تا تمامی شاگردان بتوانند صدای او را به خوبی بشنوند.

وقتی دانش‌آموز سوالی را در کلاس مطرح می‌کند. معلم باید با گشاده‌رویی، سعه صدر و با میل و علاقه به سؤال او پاسخ دهد.

معلم می‌تواند برای جلوگیری از بی‌نظمی در کلاس و مواجه نشدن با مشکلات انضباطی، در نخستین جلسه درس، قوانین و مقررات مورد نظر خود را که در کلاس اجرا خواهد کرد. برای اطلاع دانش‌آموزان، به صورت فهرستی اعلام و یا روی تابلو کلاس یادداشت کند.

معمولاً برخی از مسائل مربوط به کنترل کلاس به طور غیرمنتظره و ناگهانی روی می‌دهند. و نیاز به راه‌حل‌های فوری و سریع دارند. و اگر معلم در این زمینه از تجارب لازم و کافی برخوردار نباشد. به طور یقین واکنش‌های او در برخورد با بی‌نظمی و آشوب‌های کلاس، بی‌اثر خواهد بود.

جهت مشاوره با روانشناسی تربیتی در کلینیک ندای آرامش روان بصورت تلفنی و حضوری ارتباط برقرار نمایید.