افسردگی پس از سقط جنین

افسردگی پس از سقط جنین می‌تواند برای زنانی که خودخواسته تصمیم به پایان بارداری می‌گیرند، روندی اضطراب‌آور باشد. گاهی خود بارداری می‌تواند منشأ اضطراب باشد؛ به‌ویژه بارداری ناخواسته یا بارداری‌هایی که با مشکلات پزشکی همراه هستند.

زنان پس از سقط جنین با واکنش‌ها و احساسات پیش‌بینی‌نشده‌ای روبه‌رو می‌شوند. در برخی فرهنگ‌ها و مذهب‌ها صحبت در این‌ باره دشوار است. برخی زن‌ها به‌دلیل باورهای مذهبی احساس گناه و اضطراب بیشتری را تجربه می‌کنند.

اما به‌طور کلی بیشتر واکنش‌های احساسی و روانی به سقط جنین طبیعی، موردانتظار و گذرا هستند و معمولا آن‌قدر ماندگار یا شدید نیستند که زندگی روزمره را مختل کنند.

 اختلال افسردگی پس از سقط جنین

به طور کلی افسردگی یک اختلال خلقی است. افرادی که به افسردگی مبتلا می‌شوند علائم زیر را تجربه می‌کنند:

احساس غم
کاهش تمرکز، قدرت تصمیم‌گیری و تفکر
احساس بی‌قراری و تحریک‌پذیری
کمبود انرژی
کم‌خوابی یا پرخوابی
کاهش میل جنسی
کاهش انگیزه نسبت به فعالیت‌هایی که قبلاً لذت‌بخش بودند.
احساس گناه
کاهش اعتماد به نفس
افسردگی باعث دشوار شدن فعالیت‌های روزمره و انجام وظایف شغلی می‌شود. در نهایت افسردگی شدید می‌تواند باعث از دست دادن شغل و قطع رابطه عاطفی شود.

درمان افسردگی پس از سقط جنین

پس از سقط جنین، افسردگی نه تنها طبیعی است که درمان پذیر است. زنانی که پس از سقط جنین طرف مدت چند هفته به حال خوب نمی رسند، باید از متخصص مشاوره یا روانشناس کمک بگیرند. بسته به علائم، افسردگی پس از سقط جنین به روان درمانی و دارو درمانی پاسخ می دهد. استفاده از دارو برای افسردگی شدید تجویز می شود.

افسردگی یک بیماری روانی قابل‌درمان است. ۳ گزینه‌ی درمانی برای افسردگی وجود دارد:

رفتار حمایت‌گر و پشتیبان؛
جلسه‌های درمانی گفت‌وگو محور؛
دارو.
رفتار حمایت‌گرانه‌ی پزشک در قالب توصیه‌ و نظارت بر درمان افسردگی خفیف مؤثر است. نشانه‌ها به‌تدریج برطرف می‌شوند و دیدار منظم با پزشک آن را تأیید می‌کند.

آیا بین سقط جنین و افسردگی ارتباطی وجود دارد

وجود ارتباط بین سقط جنین و افسردگی بسیار چالش برانگیز است.

یک مطالعه در سال 2015 نشان داد که افراد دارای مشکلات روحی روانی در قبل از بارداری، پس از سقط جنین بیشتر احساسات منفی را تجربه خواهند کرد.

مطالعه ی دیگری که در سال 2011 انجام شد ثابت کرد که ریسک ابتلا به مشکلات روحی پس از سقط جنین به نسبت متوسط و رو به بالا افزایش می یابد.

دانشمندان دیگری در گزارشی در سال 2008 که نتیجه ی یک مطالعه 30 ساله بود، برآورد کردند که سقط جنین، خطر ابتلا به اختلالات سلامت روان در زنان را بین 1.5 تا 5.5 درصد افزایش داده است.

کارگروه انجمن روانشناسی آمریکا(APA) در تحقیق روی نتایج بارداری در سال 2008 متوجه شد که شرایط زیر، در افزایش ریسک ابتلا به افسردگی در پایان های مختلف بارداری، از جمله سقط جنین تاثیر گذارند.

این شرایط عبارت اند از:

-فقر
-سابقه خشونت یا مشکلات عاطفی
-سابقه مصرف مواد مخدر یا الکل
-زایمان قبلی ناخواسته

سندرم اضطراب پس از سقط جنین

سندرم اضطراب پس از سقط جنین نامی بحث‌برانگیز است که نه روان‌پزشک‌ها و نه روان‌درمانگرها بر سر استفاده از آن توافق ندارند. ظاهرا این عنوان توسط گروه‌های مخالف سقط جنین مطرح شده است و سپس پژوهشگران به‌دلیل نبود تحقیقات کافی و مناسب که نام بهتری پیشنهاد کند، به‌کارگیری آن را ادامه داده‌اند.

نشانه‌های این سندرم شبیه نشانه‌های اختلال اضطراب پس از حادثه (PTSD) است.

شاید بهتر باشد بگوییم برخی از زنان به‌دلیل فشار ناشی از سقط جنین دچار نوعی اختلال اضطراب پس از حادثه می‌شوند. هرچند این اندازه از فشار و پریشانی به‌ندرت پس از سقط جنین رخ می‌دهد.

بیشتر کارشناسان این حوزه ازجمله انجمن روان‌شناسی آمریکا معتقدند احتمال بروز مشکل ذهنی و روانی پس از سقط جنین با احتمال بروز آن پس از تصمیم به ادامه‌ی بارداری برابر است. کارشناسان زیادی معتقدند نتایج علمی قابل‌اتکایی برای تأیید وجود سندرم اضطراب پس از سقط جنین وجود ندارد.

پژوهشی با بررسی ۵۰۰ زن از تولد تا سی‌سالگی نشان داد شدت بیماری روانی پس از سقط جنین کمی بیشتر از شدت بیماری در دوره‌ی بارداری است. البته تفاوت آثار آن ناچیز بود، به‌طوری‌ که منجر به اختلال ناشی از حادثه نمی‌شود.

با افسردگی بعد از سقط چه کنیم

در درجه اول، فردی که تجربه سقط جنین داشته است باید از دوستان، خانواده و روانشناس کمک بگیرد تا تحت حمایت آن‌ها قرار بگیرد. این باعث می‌شود احساس فقدان و غم بعد از سقط تبدیل به افسردگی نشود.

افسردگی بعد از سقط، قابل درمان است. درمان افسردگی بعد از سقط جنین عبارت است از:

-دریافت حمایت از دوستان و گروه‌های حمایتی
-رواندرمانی و درمان شناختی رفتاری CBT
-دارودرمانی با داروهای ضد افسردگی
-خوردن غذاهای سالم
-ورزش منظم
-کاهش استرس
-یادگیری تکنیک‌های ریلکسیشن مثل یوگا و مدیتیشن

روانشناسی بالینی کودک و نوجوان

روانشناسی بالینی کودک و نوجوان برگرفته از رشته روانشناسی بالینی می باشد. فعالیت اصلی این رشته ارزیابی، تشخیص، روان درمانی، آموزش، توانبخشی خانواده و کودک بر اساس مبانی روانشناسی رشد و آسیب شناسی است.

از دیدگاه تحولات منابع انسانی، کودکان، نوجوانان و خانواده ها اقتصادی ترین موضوع برای انواع سرمایه گذاری های آموزشی، درمانی و پیشگیری هستند. بنابراین فراهم کردن یک فرآیند به منظور رشدی سالم در حیطه های شناختی، رفتاری، خلقی، بیولوژیک در طول نسل ها ضرورت و اهمیت ایجاد این رشته را نشان می دهد.

مشکلات کودکان و نوجوانان متاسفانه آمار رو به رشدی در جامعه دارد. آمارها نشان می دهد که مشکلات کودکان و نوجوانان بازتابی از مشکلات خانوادگی، اجتماعی، آموزشی و فرهنگی جامعه است. این مسئله لزوم توجه به غربالگری جهت شناسایی زودرس این مشکلات و مداخله و پیشگیری را ضروری می سازد.

روانشناسان کودک باید ضمن توجه به این موضوع توجه خاصی هم به فضای فرهنگی و تربیتی کودکان، نوجوانان و خانواده هایشان داشته باشند.

ماهیت ارشد روانشناسی گرایش روانشناسی بالینی کودک و نوجوان

امروزه در جامعه شامل ناهنجاری های زیادی هستیم که بر کودکان ما بسیار تاثیر گذار است. همچنین اختلافات شدید والدین به علم موضوعات اقتصادی، بر سلامت روان کودکان بسیار تاثیر گذاشته است.

اگر یک روز به مراکز مشاوره مراجعه کنید، متوجه می شوید که خانواده های زیادی همراه کودکان خود به آنجا آمده اند و این کودکان دارای مشکلاتی مانند اختلال روانی، اختلال اضطرابی و ترس، اختلال وسواس فکری، اختلال خلقی، اختلال افسردگی، اختلال وسواس جبری، اختلال بیش فعالی، اختلال دفعی، اختلال یادگیری، اختلال گفتاری، مشکلات جنسی و خیلی از مشکلات دیگری هستند که والدین راه حلی برای جلوگیری و درمان آنها ندارند.

نقش تشخیصی- درمان روانشناختی

مشارکت در ارزیابی و تشخیص مشکلات و اختلالات روانشناختی کودکان و نوجوانان
ارجاع تخصصی جمعیت مراجعان به سایر متخصصین
مشارکت در انجام خانواده درمانی و گروه درمانی برای کودکان و نوجوانان در تیم سلامت
اجرا و بومی سازی ابزارهای روان سنجی رایج کودک و نوجوان
پیگیری و مراقبت از کودکان و نوجوانان تحت درمان، زیر نظر متخصص مربوطه

نقش پیشگیری:

داشتن یک برنامه ریزی برای اجرا نمودن موارد آموزشی مربوط پیشگیری به روز ، تشدید و تداوم اختلالات روانی یا آسیب های فردی و اجتماعی برای مدارس و یا خانواده ها
شرکت در اجزا و ارزشیابی برنامه های پیشگیرانه نظام سلامت و مشارکت داشتن در آن
غربالگری اختلالات روانی کودکان و نوجوانان و ارجاع آنان به مراجع درمانی ذیصلاح

نقش مدیریتی:

داشتن یک برنامه منظم برای همکاری در برنامه ریزی، سازماندهی و مدیریت مراکز مرتبط با روانشناسی بالینی کودک و نوجوانان.

جهت روانشناسی بالینی کودک و نوجوان در کلینیک مشاوره آرامش روان در تهران می توانید بصورت تلفنی و حضوری با ما در ارتباط باشید.

وسواس فکری در کودکان – راه های درمانی وسواس فکری در کودکان

وسواس فکری در کودکان، از جمله اختلالات اضطرابی می باشد که در وجود بسیاری از کودکان بروز پیدا می کند. این نوع اختلال در کودکان به صورت ترس، احساسات و افکار ناخواسته، به انضمام رفتارهای اجباری به چشم می خورد.

این نوع اختلال، به شکل قابل توجهی کارکرد و عملکرد روزانه کودک را تحت شعاع قرار داده و در روند رشد او تاثیرات نامطلوبی از خود برجای گذاشته و مشکلات زیادی را ایجاد می سازد. از آنجایی که بروز این نوع اختلال در کودکان نمایانگر وجود اضطرابی پنهان در نهان آنها می باشد، به همین جهت، وسواس فکری در کودکان باید کاملاً جدی گرفته شود.

در این زمینه نقش والدین نیز بسیار پر رنگ و برجسته نمود پیدا می کند. چراکه کودکان از ماهیت رفتاری اجباری و افکار وسواسی خود آگاهی نداشته و در بیان و ابراز هیجانات و احساسات با مشکل روبرو می گردند. بر همین اساس، لازم است که والدین از نشانه های وسواس فکری در کودکان، آگاهی داشته تا بتوانند مداخلات درمانی کودک را در اسرع وقت شروع نمایند.

شایان ذکر است که تردیدها و نگرانی هایی که متأثر از اختلال وسواس فکری در کودکان بروز پیدا می کند، در اغلب موارد پایان ناپذیر بوده و والدین هم نمی توانند از بروز این نگرانی ها جلوگیری به عمل آورند. بر همین اساس، وجود این نگرانی ها سبب ظهور رفتارهای تکراری و مشکلات رفتاری در کودکان شده که نتیجه ای جز اختلال در عملکرد و پریشانی کودک در بر ندارد.

آیا کودک وسواس را از بزرگتر‌هایش یاد می‌گیرد؟

وسواس کودکان مبحث بسیار گسترده‌ای است. معمولاً اطرافیان این رفتار کودک را بیشتر ناشی از بدقلقی یا یکدندگی او می‌دانند، اما وسواس در واقع یک نوع سکسکه مغزی است. در مغز مدارهایی وجود دارد که وقتی می‌خواهیم کاری را شروع کنیم، فرمان پایان آن هم صادر می‌شود. اما در اختلال وسواسی این مدار خود به خود متوقف نمی‌شود.

این وظیفه به عهده هسته‌های قاعده‌ای مغز است ولی این هسته‌ها گاهی دچار تغییراتی می‌شوند که عملکرد فرد دچار اختلال را به هم می‌ریزد. بنابراین علت اختلال وسواسی در کودکان کاملاً زیست‌شناختی است. این اختلال در روان‌پزشکی (OCD) نامیده می‌شود و انواع گوناگونی دارد.

نشانه‌های این اختلال چیست؟

اولین و شایع‌‌ترین فکر وسواسی، ترس از آلودگی و کثیفی است. این تصور وجود دارد که بچه‌ها از مادر یا شخصی دیگری الگوبرداری می‌کنند ولی مطالعه‌ها نشان می‌دهد اگر کودک از نظر بیولوژیک مستعد نباشد، پس از جدا شدن از مادر دیگر این کار را انجام نخواهد داد. فکر وسواسی شایع‌ دیگر، ترس از اتفاق‌های وحشتناک مثل مرگ عزیزان و نوع دیگر آن، ترس از آسیب‌رساندن به خود و دیگران است.

بچه‌هایی که در کلاس درس مداد در دست نمی‌گیرند تا مبادا آسیبی به همکلاسی‌شان بزنند، چنین افکاری دارند. متداول‌ترین عمل وسواسی هم همان شکل رایج آن یعنی شستشو است که تکراری انجام می‌شود. از دیگر اعمال وسواسی می‌توان به جمع‌کردن اشیای بی‌مصرف اشاره کرد. البته این افراد همیشه یک شیء خاص را جمع‌ نمی‌کنند و عادت به احتکار هر وسیله‌ای دارند. جمع‌آوری کلکسیون یک پدیده طبیعی رشدی است؛ مثلاً کودکی ممکن است کلکسیون قوطی کبریت داشته باشد، اما در این موارد فرد به مرور علایق دیگری پیدا می‌کند که متناسب با سن است.

کودکانی که لباس را فقط یک بار می‌پوشند، یا عادت‌های خاصی هنگام لباس پوشیدن دارند. مثلاً حاضر نیستند لباس دکمه‌دار بپوشند یا از درز لباس مرتب ایراد می‌گیرند. نیز احتمالاً به وسواس مبتلا هستند. وجود عادت‌های خاص مانند راه رفتن طولانی‌مدت روی جدول کنار خیابان (در حالی که کودک می‌داند به مدرسه دیر خواهد رسید) یا چیدن وسایل با نظم افراطی از دیگر نشانه‌های اختلال‌ وسواسی عملی هستند. 

والدین چگونه باید با این بچه‌ها برخورد کنند

بیشتر اطرافیان، مثل پدر و مادر، فکر می‌کنند کودک لجباز است. و به مقابله با او برمی‌خیزند، غافل از اینکه این مشکلات ناشی از اختلالی بیولوژیک است و کودک کنترلی روی آن ندارد. اعتراض پدر و مادر باعث ایجاد تنش می‌شود که نتیجه‌ای هم نخواهد داشت. زیرا کودکان وسواسی گاه پرخاشگری غیرقابل‌کنترلی دارند. این پرخاشگری در بزرگسالان مبتلا به وسواس کمتر دیده می‌شود.

علائم OCD در کودک چیست

هر کودک مبتلابه این اختلال ممکن است علائم متفاوتی داشته باشد.

موارد زیر رایج‌ترین علائم در بین کودکان هستند

وسواس شدید نسبت به خاک یا میکروب

تردیدهای مکرر مانند قفل بودن یا نبودن در

غرق شدن در افکار مربوط به خشونت، صدمه زدن یا کشتن شخصی یا آسیب به خود

صرف مدت‌زمان طولانی برای لمس اشیا، شمارش و تفکر درباره اعداد و توالی‌ها

درگیری ذهنی درباره نظم، تقارن یا دقت بیش‌ازحد

تفکر مداوم درباره انجام اعمال جنسی توهین‌آمیز یا رفتارهای ممنوع

آشفتگی در مواجهه با افکار مغایر با اعتقادات مذهبی شخصی

نیاز شدید به دانستن یا به خاطر سپردن مواردی که ممکن است بسیار جزئی باشد

توجه زیاد به جزئیات

نگرانی بیش‌ازحد در مورد اتفاقات بدی که وجود ندارد

افکار، اصرارها یا رفتارهای پرخاشگرانه

راهکارهای درمانی وسواس فکری در کودکان

به طور کلی، درمان وسواس فکری در کودکان، فرآیندی طولانی مدت و زمان بری می باشد. به همین منظور و برای موفقیت و نتیجه گیری بهتر در فرآیند درمان، نیاز است. که والدین در تمام مدت حمایت و پشتیبانی خود را از کودک ابراز نمایند. از سوی دیگر، درک کردن موقعیت و پذیرش کودک، در کاهش اضطراب او تاثیر بسزایی برجای می گذارد.

برای جلوگیری از شدت یافتن نشانه های وسواس فکری در کودکان، مراجعه به روانشناس و انجام جلسات مشاوره بسیار تاثیر گذار و مؤثر می باشد. در این حالت، درمانگر با انجام مصاحبه بالینی، علاوه بر تشخیص مشکلات کودک، شروع مداخلات درمانی را در دستور کار قرار می دهد. از روش های درمان اختلال وسواس فکری، شیوه درمان شناختی رفتاری می باشد.

در این روش، درمانگر به کودک در جهت مواجه با ترس های خود و ترک رفتارها و کارهای وسواسی، کمک شایانی می نماید. ناگفته نماند که در خلال درمان شناختی رفتاری، سایر اعضای خانواده کودک نیز به منظور آشنایی با اختلال وسواس فکری در کودکان و فراگیری نحوه مدیریت و کنترل این اختلال، شرکت داده می شوند.

همچنین در این روش درمانی به کودک مهارت های کارآمد و کاربردی برای بهره بردن در تمام امور زندگی آموزش داده می شود. روش درمان شناختی رفتاری غالباً به دو قسمت شناخت درمانی و مواجه و پیشگیری از واکنش تقسیم می شود.

در روش پیشگیری از واکنش به منظور درمان اختلال وسواس فکری، درمانگر از فرد می خواهد. که به صورت مرتب با وسواس فکری خود مواجه گردد. در ادامه فرد ضمن اجتناب از رفتار وسواس گونه، باید درصدد مقابله و غلبه بر آن برآمده تا به تدریج میزان اضطرابش کاهش پیدا کند.

جهت درمان وسواس فکری به مرکز مشاوره آرامش روان مراجعه نمایید و یا بصورت مشاوره آنلاین ارتباط برقرار کنید.